มหาวิทยาลัยทางเลือกกับ regulator

            บ่ายวันที่ ๘ เม.ย. ๕๒ ผมไปที่สถาบันอาศรมศิลป์ เพื่อให้คณะผู้ประเมินภายนอกของ สมศ. สัมภาษณ์   ปรากฎว่าทางมหาวิทยาลัยได้นำเสนอกิจการไปแล้วในตอนเช้า    ผมเตรียมจะไปชี้แจงในฐานะอุปนายกสภาสถาบัน ว่าเรากำกับดูแลคุณภาพการศึกษาอย่างไร    แต่ไม่มีโอกาสชี้แจง    เพราะคณะผู้ประเมินเชื่อไปแล้ว ว่าการศึกษาที่สถาบันอาศรมศิลป์มีคุณภาพสูงมาก

            กลายเป็นว่า คณะผู้ประเมินถามผมว่า มีอะไรจะบอกบ้าง    ผมเรียนท่านว่าสถาบันอาศรมศิลป์เป็นสถาบันอุดมศึกษาทางเลือก   หลักคิดและวิธีการจัดการเรียนรู้แตกต่างจากมหาวิทยาลัยกระแสหลัก   การใช้ regulation และวิธีประเมินแบบเดียวกับมหาวิทยาลัยกระแสหลัก อย่างไร้ความยืดหยุ่น   จะเป็นอุปสรรคต่อการทำงานริเริ่มสร้างสรรค์ของสถาบันอุดมศึกษาทางเลือก

            ผมเสนอให้คณะผู้ประเมิน ดำเนินการ ๓ ขั้นตอน คือ  (๑) ประเมินตัวคุณภาพการเรียนรู้จริงๆ โดยดูจากกิจกรรมจริง (ยังไม่มีบัณฑิตจบการศึกษา)  (๒) ตรวจสอบว่าตัวชี้วัดตามเกณฑ์ สมศ. ใดบ้างที่ไม่เข้าเกณฑ์  (๓) หาข้อมูลและเหตุผลว่า มีปัจจัยที่ไม่อยู่ในตัวชี้วัดของ สมศ. ใดบ้างที่ช่วยให้สถาบันอาศรมศิลป์จัดการศึกษาที่คุณภาพดีถึงเพียงนี้   รายงานของคณะผู้ประเมินจะช่วยให้ สมศ. คิดหาทางยืดหยุ่นในการประเมินสถาบันอุดมศึกษาทางเลือกได้ดีขึ้น

          ทีมผู้ประเมินถึงกับเสนอแนะให้ สถาบันอาศรมศิลป์ แหวกแนวในเรื่องหลักสูตรยิ่งขึ้น   เราจึงต้องชี้แจงว่าสถาบันอาศรมศิลป์เป็นมหาวิทยาลัยเอกชน    การควบคุมเคร่งครัดกว่ามหาวิทยาลัยของรัฐมาก    และหลักสูตรด้านการศึกษายังมีคุรุสภาคอยตรวจสอบอีกชั้นหนึ่ง    เป็นข้อจำกัดในการทำงานคุณภาพสูงอย่างมีนวัตกรรม

วิจารณ์ พานิช
๙ เม.ย. ๕๒

[มณฑล สรไกรกิติกูล (Monthon Sorakraikitikul)]

เรียน อ.วิจารณ์

คิดว่า ถ้าหากข้อเสนอแนะ ของอาจารย์ และจากกรรมการที่มาประเมินสถาบันอาศรมศิลป์ ได้มีกลไกที่ทำให้ความเห็นนี้ได้ไปแลกเปลี่ยนให้กับผู้ประเมินอื่นๆ น่าจะทำให้เกิดการพัฒนาทั้งตัวชี้วัด และแนวทางการเป็นผู้ประเมินของ สมศ.เองได้

แต่พอไปรวมเข้ากับความเห็นอื่นๆ เกรงว่าความเห็นส่วนนี้จะถูกละเลย เพราะเป็นความเห็นจากสถาบันอุดมศึกษาทางเลือกครับ เกรงจะไม่ได่นำถูกนำเสนอให้ได้ยิน