การนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการจัดการศึกษา โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1
โดย นายไชยพร แย้มมี
หัวหน้างานเทคโนโลยีสารสนเทศ
โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 ได้รับความไว้วางใจจากชาวอำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี และสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุพรรณบุรี เขต 2 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ให้เข้าในโครงการ 1 อำเภอ1 โรงเรียนในฝัน มาตั้งแต่ปีการศึกษา 2547 และในปีการศึกษา 2548 ได้รับการรับรองให้เป็นโรงเรียนต้นแบบ1 อำเภอ1 โรงเรียนในฝัน ความภาคภูมิใจจากสิ่งที่ได้นั้น ล้วนแต่เป็นการปฏิบัติงานจริง การนำสู่ตัวนักเรียนอย่างจริงจัง ถามว่ามีข้อแตกต่างไหมระหว่างก่อนและหลังเป็นโรงเรียนต้นแบบ1 อำเภอ1 โรงเรียนในฝัน ในฐานะครูและผู้ปฏิบัติงานคนหนึ่งขอตอบว่าต่างกันมาก หลังจากที่ได้รับการพัฒนามาเป็นระยะเวลาหนึ่ง ปรากฏว่านักเรียนมีการพัฒนาในหลาย ๆ ด้านที่ดีขึ้น ครูปรับตัวและแสวงหาความรู้ใหม่มากขึ้น และอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่มีการพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้นกว่าเดิมมาก ในระยะแรกกี่ดำเนินงานจะมุ่งเน้นไปที่ 4 กลุ่มหลัก คือ งานคอมพิวเตอร์ หรือ ICT กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ ในฐานะที่ดูแลงานด้านเทคโนโลยีสารเทศมาตลอด จึงขออนุญาตนำเรื่องการพัฒนา ICT มาใช้ในการจัดการการศึกษาใน 3 ด้าน คือ
1. ด้านผู้เรียน
เป็นด้านที่ได้รับการพัฒนามากที่สุดและเห็นผลเป็นรูปธรรมอย่างจริงจัง เช่นกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ได้นำ ICT มาใช้นำร่องในรายวิชา ชีววิทยา ที่นักเรียนสามาระจะดูการเจริญเติบโตของสิ่งมีชีวิตได้อย่างละเอียด ทดลองปฏิบัติจริง ไม่เข้าใจปัญหาตรงจุดใดสามารถสืบค้นได้ทันทีจากอินเตอร์เน็ตที่ติดตั้งประจำ สามารถค้นหาความรู้ไปทั่วโลก วิชาฟิสิกส์มีการนำโปรแกรมที่หลากหลายมาใช้ในการคำนวณ และทดลองให้เห็นจริง โดยใช้การจำลองการทดลองจากคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ส่วนวิชาเคมี นั้นการทดลองทางเคมีบางอย่างอันตรายเกินกว่าที่จะทำการทดลองในห้องเรียนได้ ก็มีโปรแกรมที่ทดลองได้อย่างเห็นภาพชัดเจนทุกขั้นตอน ปลอดภัยและประหยัดสารเคมีเป็นอย่างมาก จนในปัจจุบันนี้ทุกห้องเรียนของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ จะมีคอมพิวเตอร์ประจำ และเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ตทุกเครื่อง ที่สามารถค้นคว้าเชื่อมโยงความรู้ไปได้ทั่วโลก ในส่วนของกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์นั้นโรแกรมที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอนในทุกระดับชั้น คือ โปรแกรม sketpatch ที่สามารถทำการวาดรูปทางคณิตศาสตร์ได้ทุกประเภท พร้อมกี่คำนวณที่ให้เห็นจากตัวอย่างจริงในรูปของมิติต่าง ๆทางเลขาคณิต ทำให้นักเรียนเห็นภาพที่ชัดเจนจาการสอนของครูที่ตื่นตาและเร้าใจ ทำให้การเรียนวิชาคณิตศาสตร์ที่น่าเบื่อเป็นเรื่องน่าสนใจ และในขณะเดียวกันก็มีคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่อระบบอินเตอร์เน็ต ให้นักเรียนค้นคว้าอย่างทั่วถึง รวมทั้งเตรียมการนำเสนอผลงานของตนเองที่มีความคิดสร้างสรรค์
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประทศ ซึ่งส่วนใหญ่วิชานักเรียนเรียนจะน่าเบื่อ และไม่เข้าใจ เพราะเป็นวิชาที่ไม่ภาษาตัวเอง เมื่อเป็นเช่นนั้นก็จะขาดความตั้งใจเรียน เป็นที่ทราบกันแล้วว่าในภาวการณ์ปัจจุบัน เทคโนโลยีสารสนเทศเป็นสิ่งที่อยู่ในความสนใจของเด็กทุกวัย กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศจึงนำความน่าสนใจนั้นมาจัดการเรียนการสอน เช่นมีการใช้โปรแกรม Tell me more มาให้นักเรียนได้เรียนจากโปรแกรมในคอมพิวเตอร์ สำเนียงเจ้าของภาษา โดยนักเรียนแต่ละคนสามารถที่จะอ่านตามเสียงฝึกอ่านโดยได้ยินเสียงตนเอง พร้อมกับทราบคะแนนทันที จึงเป็นเรื่องที่นักเรียนตื่นเต้น กระตือรือร้นในการเรียน จากเรื่องน่าเบื่อกลายเป็นเรื่องสนุกสนาน ในอนาคตจะมีการนำมาใช้ในภาษาอื่น ๆ ที่โรงเรียนเปิดสอนอยู่ เช่น ภาษาจีน ภาษาญี่ปุ่น ภาษาฝรั่งเศส
ส่วนงานด้านคอมพิวเตอร์ หรือ ICT นั้น ถือได้ว่าเป็นหัวใจหลักของการดำเนินงานโรงเรียนในฝัน เพราเทคโนโลยีสารสนเทศต้องเข้าไปเป็นส่วนหนึ่ง ของการจัดการเรียนการสอนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ เทคโนโลยีสารสนเทศนั้น ต้องจัดการเรียนการสอนที่สนองตอบต่อความต้องการของสังคม และตัวนักเรียนเอง การจัดการเรียนการสอนต้องสอดรับกันในทุกระดับจากง่ายไปหายาก ต่อเนื่องกันไปในแต่ละระดับชั้น และเน้นกลุ่มสนใจพิเศษในหลายกลุ่ม กลุ่มสนใจการเขียนโปรแกรม กลุ่มสนใจโปรแกรมการบังคับหุ่นยนต์ กลุ่มสนใจโปรแกรมสร้างภาพเคลื่อนไหว หรือแอนนนิเมชั่น กลุ่มสนใจโปรแกรม Prodesktop และกลุ่มสนใจอื่น ๆ ทำให้นักเรียนมีความรู้ความสารถที่หลากหลาย ในอดีตจากการที่ไปแข่งขันทักษะคอมพิวเตอร์ในระดับต่าง ๆ แล้ว จะไม่ค่อยประสบความสำเร็จ แต่หลังจากพัฒนา ICT ไปได้ขณะหนึ่ง ปรากฏว่าเห็นการพัฒนาของนักเรียนอย่างก้าวกระโดด นักเรียนสารถพัฒนาตนเองได้อย่างเต็มศักยภาพ นักเรียนสารถคว้ารางวัลในระดับเขต ระดับจังหวัด และระดับประเทศ ซึ่งถ้านักเรียนไม่มีความสามารถไม่เก่งจริงรางวัลต่าง ๆย่อมไม่ได้แน่นอน เพราะต้องแข่งกับโรงเรียนอื่น ๆ ที่เขามีความสารถไม่แพ้กัน ปัจจุบันนักเรียนมีความกล้าแสดงออก สร้างสรรค์ผลงานต่าง ๆออกมามากมาย โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 นักเรียนทุกคนสามารถใช้คอมพิวเตอร์ได้ทุกคนตามระดับช่วงชั้น
จาการนำเอา ICT มาใช้ในการพัฒนาการเรียนการสอนในกลุ่มสาระกรเรียนรู้ต่าง ๆ นั้นปรากฏว่าผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด อันเป็นการชี้ให้เห็นถ้ามีการนำเทคโนโลยีสารสนเทศ มาใช้ในการเรียนการสอนนั้นสามารถเพิ่มผลสัมฤทธิ์ได้จริง
2. ด้านครู
ครูทุกคนของโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 มีความรู้ในเรื่องคอมพิวเตอร์พื้นฐาน และส่วนใหญ่จะมีความรู้ความสารถในด้านเทคโนโลยีสารสนเทศในระดับปานกลางถึงขั้นสูง ตามความถนัดของแต่ละคนว่างานที่ตนเองทำนั้นจะไปเกี่ยวข้องกับ เทคโนโลยีสารสนเทศ ด้านใด โดยเฉพาะการริเริ่มนำโปรแกรมการทำคะแนนโดยใช้โปรแกรม Bookmark นั้นโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 มาใช้ ครูทกคนประเมินผลการเรียนด้วยโปรแกรมที่เที่ยงตรง ถูกต้อง และแม่นยำซึงเป็นส่วนหนึ่งของการนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาช่วยด้านต่าง ๆของโรงเรียน รวมทั้งครูแต่ละท่านจะผลิตสื่อการเรียนการสอนที่เป็นการใช้ ICT โดยผลิตตามความรู้ความชำนาญในด้านทักษะคอมพิวเตอร์ของตนเอง เช่นผู้ที่มีความรู้ในระดับสูงก็จะผลิตสื่อประเภท CAI ภาพเคลื่อนไหวหรืออื่น ๆ ส่วนผู้ที่ยังเป็นในระดับพื้นฐาน ก็จะใช้โปรแกรมนำเภทนำเสนอ E-Book และในขณะเดียวกันก็ยังยินดีที่จะพัฒนาตนเองเรื่อย ๆ เพราะมีผลยืนยันชัดเจนว่า การใช้ ICT มาช่วยในการจัดการเรียนการสอนแล้วผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนเพิ่มขึ้น และยังช่วยในการกระตุ้นความสนใจของเด็กได้ดีกว่าวิธีเดิม ๆ และครูทุกคนมีความเห็นตรงกันว่าถ้าจะเป็นครูมืออาชีพแล้ว การนำเอา ICT เข้ามาช่วยในการจัดการศึกษาเป็นเรื่องจำเป็น
3. ด้านการบริหารจัดการ
นอกจากการนำ ICT เข้ามาใช้ในด้านครูและนักเรียนแล้ว ด้านการบริหารจัดการซึ่งเป็นหัวใจหลักของการทำงาน ที่จะคอยสนับสนุนและมอบนโยบายขับเคลื่อนงานต่าง ๆไปสู่จุดมุ่งหมาย ในฝ่ายงานของโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 ได้นำเอา ICT เข้ามาใช้ในการบริหารจัดการ ดังนี้
ฝ่ายวิชาการนอกจากจะมีการใช้โปรแกรม Bookmark มาช่วยในการวัดและประเมินผลการเรียนแล้ว ในการออกใบรับรองผลการเรียน และหนังสือสำคัญต่าง ๆ นั้นนำ ICT มาใช้ในทุกขั้นตอน การเรียกดูผลการเรียนของนักเรียนสามารถออนไลน์ได้จากเครือข่ายของโรงเรียน โดยวิธีการแสกนลายนิ้วมือ แทนระบบบาร์โค๊ด ซึ่งเป็นการป้องรักษาความปลอดภัยถ้าไม่ใช่เจ้าของข้อมูลจะเปิดไม่ได้ นอกจากนี้ฝ่ายวิชาการยังสนับสนุนให้มีการจัดหาแหล่งเรียนทางอิเล็กทรอนิกส์แก่นักเรียนและบุคลากรทุกคนอย่างทั่วถึง ไม่ว่าจะเป็นศูนย์วิทยบริการ ห้องสมุดอิเลคทรอนิกส์ ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ ที่มีความทันสมัยใช้ ICT เข้ามาบริหารจัดการ ส่วนฝ่ายกิจการนักเรียนนั้นมีการนำข้อมูลของนักเรียนมาเก็บไว้ในฐานข้อมูลของฝ่ายที่สามารถเรียกดูได้ตลอดเวลา และมีการบันทึกการมาเรียนของนักเรียนด้วยการแสกนลายนิ้วมือ บันทึกการมาเรียนของนักเรียนทุกวัน ส่วนฝ่ายอำนวยการและบุคลากรนั้นมีการรับส่งหนังสือราชการระหว่างสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุพรรณบุรีเขต 2 กับโรงเรียนด้วยระบบ E-Office มานานแล้ว และในปัจจุบันนี้ในระหว่างฝ่ายงานต่าง ๆของโรงเรียน ก็มีการนำระบบ E-Admin เข้ามาใช้ในการรับส่งข้อมูลภายในโรงเรียน ทำให้สะดวกรวดเร็ว ประหยัด และยังสามารถค้นข้อมูลย้อนหลังได้สะดวกโดยไม่ต้องไปเปิดแฟ้มกระดาษค้นหาอีกต่อไป
นี่คือตัวอย่างบางส่วนของการนำ ICT มาใช้ในโรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 ที่เห็นผลเป็นรูปธรรมชัดเจน ทำให้โรงเรียนมีการพัฒนาในทุกทุกด้านอย่างก้าวกระโดด จากโรงเรียนประจำอำเภอเล็ก ๆ ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกลายเป็นโรงเรียนที่ทุกคนจับตามองในความเจริญก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ทำให้ผู้ปกครองไว้วางใจส่งบุตรหลานเข้ามาเรียนเพิ่มขึ้นทุกปี สมดังเจตนารมณ์ของการดำเนินงาน 1 อำเภอ 1 โรงเรียนในฝัน ที่เป็นโรงเรียนดีใกล้บ้าน
___________________________________________________
จริงๆ แล้ว กลุ่มสาระฯสังคมศึกษาฯ Work ๆ ด้วยนะ(จะบอกให้)
ขอบคุณครูสมชายมากครับ วันหลังจะเขียนเรื่องกลุ่มสาระการเรียนรู้ท่ไม่ได้เน้นในช้วยโรงเรียนในฝันอีกสี่กลุ่มสาระ คือ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ภาษาไทย ศิลปะ สุขศึกษาและพลศึกษา ที่ปัจจุบันตามทันกันหมดแล้วทั้งครูและสื่อ จะเขียนให้เร็วที่สุด ...ครูไชยพร
เยี่ยมครับ
ประสบการณ์ตรงในการบริหารโรงเรียน