แบกตัว แบกใจ หรือว่า "แบก KM"

ตัวตนและความรู้สึกของคนใช้ KM

     เป็นเรื่องราวที่น่าคิดกับมุมมองของ "การจัดการความรู้ หรือ KM" ที่ได้ถูกหยิบยกขึ้นมาใช้กันอย่างแพร่หลายเพื่อเป็นเครื่องมือให้กับเจ้าหน้าที่และบุคคลทั่วไปสำหรับใช้เป็น "เครื่องทุ่นแรง" ในการดำเนินงานตามหน้าที่ความรับผิดชอบ  ตามงานที่ได้รับมอบหมาย  และตามงานที่เป็นภารกิจของตนเองหรือองค์กร

    ความจริงที่ปรากฎ KM เป็นเรื่องที่ล้ำลึกที่ยากต่อการเข้าใจและยากที่จะนำไปปฏิบัติได้  ความนึกคิดของเจ้าหน้าที่หรือคนที่ปฏิบัติยังเห็นว่า "เป็นเพียงชิ้นงานชิ้นหนึ่งที่ต้องทำ" โดยเฉพาะ "เป็นชิ้นงานเรื่องหนึ่งที่ต้องทำให้ได้" ความรู้สึกที่สับสนจึงได้ปิดกั้นความพยายามที่ต้องทำให้เกิดขึ้น  การดิ้นรนต่อสู้กับความรู้สึกจึงเปรียบเสมือนภาระหนักที่ได้รับมอบให้ดูแล

     "หลุม KM...ที่ดิฉันได้ตกลงไปนั้น" เป็นประสบการณ์ที่ดิฉันได้พบเมื่อประมาณต้นปี 2550 ซึ่งเป็นความโชคดีที่ได้พบเห็นก่อนที่จะต้อง "แบก KM" ให้เป็นภาระหนักหน่วงของตนเองจากการมอบหมายขององค์กร  บทเรียนที่ผ่านมาทำให้ดิฉันได้ทบทวนตนเอง ทบทวนงาน ทบทวนหลักการ ทบทวนแก่นของวิชา  โดยดิ้นรนหาผู้รู้ที่เป็นกลางสำหรับไขข้อข้องใจให้กับตนเอง

     แต่วันนี้ภารกิจดังกล่าวที่ดิฉันได้รับมอบหมายนั้น กลับเป็นงานที่อยากจะทำและอยากจะเรียนรู้เพื่อค้นหาเพื่อน ๆ พี่ ๆ ที่มีความรู้มาร่วมกลุ่มกันปฏิบัติ/ทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์สำหรับตัวของทุก ๆ ท่าน และผลสุดท้ายที่เกิดขึ้นก็จะเป็น "การพัฒนาตัวของท่านเอง" โดยเฉพาะความรู้ใหม่ที่เพิ่มขึ้นในการทำงานของรอบปี

     ดังนั้น การรอเพื่อให้มีการสั่งการให้ใช้ KM เป็นเครื่องมือในการทำงานนั้นได้มีมาเป็นเวลา ประมาณ 2-3 ปี ที่เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานตามสั่ง ถ้าไม่มีการสั่งการก็จะรอ ๆ แต่เมื่อมีการสั่งการก็จะดิ้นรนเพื่อไม่ต้องการทำงานตามที่ถูกสั่งการ  ฉะนั้น ตัวตนของการจัดการความรู้ จึงอยู่ที่ตัวเจ้าหน้าที่ที่ควรหันกลับมาทบทวนตนเอง ทบทวนงานที่ทำ  ซึ่งมีเพื่อน ๆ อีกหลากหลายคนที่เดินหน้าไปสู่การพัฒนาและการเรียนรู้ให้กับตนเอง โดยสิ่งที่คนเหล่านั้นได้รับอาจจะไม่ใช่ 2 ขั้น อาจจะไม่ใช่การเลื่อนระดับของตำแหน่ง แต่เป็นความภูมิใจที่ตนเอง "เป็นผู้รู้"  มีเพื่อนฝูงรู้จักกันในสังคมของคนทำงาน  และมีความรู้สึกของความพร้อมที่จะถ่ายทอด/แลกเปลี่ยนความรู้ให้กับบุคคลอื่น ซึ่งเป็นความภูมใจของวงการ "การจัดการความรู้"