Holistic Corner : ขายควายช่วยแม่
เมื่อ 2 วันก่อน ได้มีโอกาสได้ฟัง ปาฐกถา ของอาจารย์ ประเวศ วะสี อาจารย์แพทย์ ที่เป็นแบบอย่างทั้งทางความคิดและจิตวิญญาณ ท่านเล่าเรื่องของระบบบริการสุขภาพ ที่พึงเป็น มีตอนหนึ่งกล่าวถึง ตอนอยู่ที่ศิริราช ที่ภาควิชาอายุรศาสตร์ ทุก ๆ ตอนเช้าที่ ศิริราช จะมีกิจกรรม morning report นำเอา case ที่ได้เจอเมื่อคืน มา discuss กันว่าได้ให้การดูแลอย่างไรบ้าง อาจารย์เล่าว่า ยิ่งฟังก็ยิ่งรู้สึกยากลำบากในการแก้ ปัญหา เพราะเรากำลังแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ
ผมฟังดูก็นึกถึงบรรยากาศ เมื่อ 20 ปี ก่อน ตอนผมเป็นนักศึกษาแพทย์ที่ ศิริราช ยังจำได้ชัดเจน และก็คิดว่า เป็นอย่างที่อาจารย์เล่ามาจริง ๆ
ตอนขับรถกลับจากกรุงเทพ ระหว่างทางเปิดเพลงฟัง มีเพลงหนึ่งเพราะดี เป็นเพลงหนึ่งที่ชอบแต่ไม่เคยคิดตาม นึกไปตามเพลง อึม ! มันช่างเหมือนชีวิต คนไข้ที่ผมเจออยู่บ่อย ๆ จังเลย
ตอนเราเป็นนักศึกษาแพทย์ เราก็เรียนการซักประวัติ ตรวจร่างกาย การตรวจชันสูตร การวินิจฉัยแยกโรค แล้วก็หาทางรักษาโรคตามที่เราวินิจฉัย รักษา ไม่ว่าหาย หรือตาย ก็จบ
มาอยู่โรงพยาบาล เป็นหมอ พยาบาล เราก็ ซักประวัติ ตรวจร่างกาย การตรวจชันสูตร การวินิจฉัยแยกโรค แล้วก็หาทางรักษาโรคตามที่เราวินิจฉัย รักษา ไม่ว่าหาย หรือตาย ก็จบ
เรารู้และชำนาญเรื่องเหล่านี้มาตลอด เวลาเรา discuss กัน เรื่องที่เรา discuss ก็ เรื่อง ซักประวัติ ตรวจร่างกาย การตรวจชันสูตร การวินิจฉัยแยกโรค แล้วก็หาทางรักษาโรค บางครั้งไม่รู้ชื่อคนไข้ด้วยซ้า แต่เราก็สามารถให้ความเห็นการรักษา การวินิจฉัยได้ มันเป็นมุม มิติของระบบสุขภาพ ที่เราคุ้นเคยมากที่สุด
ยายสำลี หญิงชราอายุ ประมาณ 60 กว่าปี แต่ดูแก่กว่าอายุจริงมาก เพราะทำงานหนัก มาตลอดชีวิต สามีแกตายไปเมื่อ 10 ปีก่อน แก่ก็ทำนาอยู่กับ บุญมี ลูกชาย พออยู่ตามอัตตภาพ วันหนึ่งปวดท้องตาเหลือง ท้องโตขึ้น ไปตรวจที่โรงพยาบาลใหญ่ ปรากฎว่า นักศึกษาแพทย์ และแพทย์จบใหม่ รับไว้ที่โรงพยาบาล บันทึกในแบบบันทึกการแพทย์
|
นาง ....................... หญิงไทย หม้าย อายุ 65 ปี .................................................. อาการสำคัญ ปวดท้อง 2 วัน ประวัติปัจจุบัน 1 สัปดาห์ สังเกตุว่ามีอาการตาเหลือง ท้องอืด ................................................................... PE T 37.5 c P 92 /min R 20 /min BP 120/70 mmHg good conciousness moderately pale moderate jaundice no spider nevi .......................................................................................................... ......................................................................................................... Diagnosis R/o Cholangio CA |
|
เป็นแบบบันทึกประวัติการตรวจร่างกายที่คุ้นมาตั้งแต่ เป็นนักศึกษาแพทย์แล้ว ยายสำลีก็ถูกรับการรักษาไว้ในโรงพยาบาล แพทย์ที่ดูแลมีหลายคน ผลัดกันมาดูซักประวัติ ตรวจเลือดเพิ่ม เอ็กซเรย์ อัลตราซาวน์ มีการ conference case ของนักศึกษาแพทย์ กับ แพทย์รุ่นพี่ โดยไม่ต้องรู้ด้วยซ้ำว่าคนไข้ที่ discuss อยู่ หน้าตา หรือ ชื่ออะไร
ตั้งแต่แม่ นอนโรงพยาบาล บุญมีไม่รู้จะคุยกับใครได้บ้าง ค่าใช้จ่ายการรักษาแม่ ก็ไม่เคยได้เตรียมไว้ บ้าน ควาย นา ก็ฝากเขาเอาไว้ ไม่รู้เมื่อไหร่จะได้กลับบ้าน หลังจากนอนได้ 2 วัน พยาบาลมาแจ้งว่าเป็นมะเร็งทางเดินน้ำดี บอกว่าสงสัยจากการกินปลาดิบ มีพยาธิใบไม้ในตับ ไม่กล้าถามว่า แม่เป็นรุนแรงแค่ไหน จะเป็นอย่างไรต่อไป หลังจากรักษาได้ 10 กว่าวัน ยายสำลี ก็เสียชีวิต ญาติก็รับกลับบ้าน แล้วก็จบเรื่องของโรงพยาบาล เราเห็นเหตุการณ์อย่างนี้บ่อยจนชิน ทุก ๆ วันก็มี case แบบนี้ ตลอด เป็นมุมมิติของ เราที่อยู่ที่โรงพยาบาล
เราไม่รู้ว่า 10 กว่าวัน เกิดอะไรขึ้นบ้างกับชีวิตของแก ของคนรอบข้าง เพราะเราไม่เคย discuss กันถึงชีวิตของแกเลย ชีวิตของแกกับ บุญมีก็ไม่มีส่วนอะไรในข้อมูล ทางคลินิก ที่จะช่วยวินิจฉัยแยกโรค หรือกำหนดแนวทางรักษา
ลองดู Music Video ข้างล่างนะครับ ว่า เกิดอะไรขึ้นกับบุญมี หลังจากวันที่แม่ป่วยแล้ว
( ในมิวสิก เป็นสถานพยาบาลเล็ก ๆ ลองจินตนาการนะครับว่า ยายสำลี กำลังรักษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ )
ถ้าไม่สามารถดูได้ใน blog ให้ดูที่ link นี้นะครับ
ผมเข้าใจแล้วว่า เมื่อก่อนทำไมผมฟังเพลงนี้ แล้วรู้เพียงแต่ว่า มนต์สิทธิ์ ร้องเพราะมาก แต่ไม่เคยนึกตามเลยว่ามันมีเรื่องราวที่เป็นความจริงอยู่ในเพลง อย่างไร ฟังแล้วยังไม่รู้สึกว่าเพลงมีชีวิต เพราะเราทำงานในโรงพยาบาลเราไม่เคยได้รับรู้ เรื่องราวของการดูแลสุขภาพในมิติอื่นใดเลย
จนวันหนึ่ง เมื่อเราได้สัมผัสกับการดูแล ในงานปฐมภูมิ งานที่สัมผัสกับเรื่องราวชีวิตของคน สุขทุกข์ของคน เราได้เห็น มิติที่ ทำให้เราเข้าใจเรื่อง รักษาได้ทั้งโรค และรักษาได้ทั้งคน อย่างที่อาจารย์ประเวศ เคยเขียนเอาไว้ จริง ๆ
ความเห็น (9)
บันทึกนี้แสดงให้เห็นว่างานดูแลรักษาปฐมภูมิเป็นงานที่ยิ่งใหญ่ คนทำงานทุกสาขาวิชาชีพต้องคำนึงถึงมิติชีวิตดังที่คุณหมอจิ้นเขียนไว้ จึงไม่ใช่การดูแลเบื้องต้นหรือดูแลแต่เรื่องง่ายๆ
ขอต้อนรับกลับ G2K หวังว่าจะได้อ่านบันทึกของคุณหมอจิ้นต่อเนื่องนะคะ
วัลลา
ประทับใจ สิ่งที่อาจารย์สะท้อนชีวิตการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์มากค่ะ
ในปัจจุบัน เราคำนึงถึงชีวิตในมิติอื่นๆของผู้ป่วยมากขึ้นนะคะ
เพลงลูกทุ่งจะสะท้อนชีวิต ของคนได้ดี ทำให้ชาวบ้านถึงชอบเพลงลูกทุ่งค่ะ
งานที่มีโอกาสได้ช่วยเหลือมนุษย์เป็นงานที่ยิ่งใหญ่ งดงาม
ในฐานะคนไทยคนหนึ่ง ขอขอบคุณ คุณหมอ ที่ได้ทุ่มเทดูแลผู้คน ด้วยจิตใจของความเป็นมนุษย์
เพราะเราเกิดมาไม่พร้อม แต่ก็ต้องการความรัก ความเอาใจใส่ที่เท่าเทียมกัน...หากเอาใจเขามาใส่ใจเรา ความทุกข์ที่เขารู้สึก เราก็ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าเขา ความสุขที่เขามีเราก็สัมผัสได้เช่นเดียวกัน
ขอให้กำลังคุณหมอครับ
หมอจิ้น
ขอแสดงความยินดีกับรางวัลที่ได้ในปีนี้ ด้วยจ้า น่าอิจฉาคนอ.วารินชำราบที่ได้มีหมอดีๆเข้าใจชีวิตคนได้อย่างถ่องแท้ ขอแสดงความยินดีด้วยใจจริงๆๆ
ขอบคุณทุกท่านที่ให้กำลังใจ ครับ
เพื่อ gotoknow นี่แหละครับที่ ให้กำลังใจในการทำงานมาตลอด
จะพยายามเข้ามาเขียน บทความบ่อยขึ้น แต่เวลาช่างน้อยเหลือเกิน
ดีใจด้วยค่ะ รางวัลที่ได้ คงเป็นกำลังใจให้ คุณหมอ จิ้น ทำงานต่ออย่างไม่ท้อถอยนะคะ
โชคดีที่อ่านหนังสือพิมพ์บนเครื่อง เจอ(ปกติ ไม่ค่อยอ่าน)
ปีนี้ กรรมการตาดี เลือก หมอที่ดี และที่สำคัญคือ พี่รู้จักทั้งสองคน
ขอบคุณ พี่ รวิวรรณ ครับ ที่ให้กำลังใจ งานยุ่งมากเลยครับ
การดูแลผู้ป่วยถ้าทำแข่งกับปริมาณจะได้ตัวเลขที่หน่วยเก็บสถิติ
แต่ถ้าใช้องครวมในการดูแลตัวเลขอาจจะไม่ค่อยดี
แต่ที่เก็บหัวใจผู้รับบริการคงไม่พอค่ะวัดจากความสุขที่ตัวเองได้รับจากการปฏิบัติหน้าที่
น่าเสียดายที่ผมดู clip ไม่ได้