ในคราวก่อนๆได้เล่าเรื่องผีสุดผีเสี้ยงคือคนไม่ได้แต่งงานเมื่อถึงแก่กรรมก็ถือว่าผีประจำตระกูลนั้นสุดเสี้ยงหมดลง
แต่มาวันนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับบ้านเรือนที่อยู่อาศัยของผู้คนล้านนาที่มีความเชื่อกันว่าเมื่อสร้างบ้านอยู่อาศัยกันแล้วย่อมทำให้ครอบครัวอยู่ร่วมกันอย่างเป็นสุข มีความอบอุ่นเพราะมีพ่ออุ๊ยแม่อุ๊ยหรือปู่ย่าตาตายใช้ชีวิตร่วมกันกับลูกหลาน บางครอบครัวหากผู้อาวุโสมีร่างกายแข็งแรงอายุยืนนานนับร้อยปีอาจใช้ชีวิตอยู่กับเหลนในขณะที่ตนเองเป็นหม่อนหรือคุณทวด
อย่างไรก็ตามความเป็นจริงของชีวิตย่อมหนีไม่พ้นเรื่องความตายเป็นแน่แท้ เมื่ออยู่ร่วมกันไม่วันใดก็วันหนึ่งที่จะต้องมีคนตายในบ้านเรือนนั้น อาจเป็นผู้เฒ่า หรืออาจเป็นคนหนุ่มแล้วแต่กรรมเวรจะมาถึงหรือโยมบาลต้องการเอาวิญญาณไปสู่ยมโลกโพ้น
เมื่อมีคนถึงแก่กรรมภายในบ้านคนที่หนึ่งญาติๆก็จะร่วมกันทำบุญ ทำกุศลศพให้แก่ผู้ถึงแก่มรณกรรม หากอยู่ต่อมาอีกเป็นเวลานานเท่าใดก็แล้วแต่ มีเหตุคนในบ้านเสียชีวิตอีกเป็นคนที่สองญาติๆก็จะทำบุญกุศลตามประเพณี แล้วก็ใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันต่อไป เมื่ออยู่ในบ้านเรือนหลังนั้นต่อมามีคนเสียชีวิตอีกเป็นคนที่สามเมื่อญาติๆทำบุญกุศลศพกันแล้วงานต่อมาก็ต้องร่วมกันขบคิดว่าจะทำการรื้อบ้านหลังนี้กันเมื่อใดเพราะมันมีโรคค้างภายในบ้าน
ตามความเชื่อว่าบ้านเรือนหลังใดที่คนตายในบ้านนั้นครบจำนวนสามคนแล้วต้องรื้อบ้านหลังนั้นทิ้งเพราะมันขึด(อ่านออกเสียงวรรณยุกต์โทว่า" ขึ้ด")หากอยู่ต่อๆไปจะทำให้ลูกหลานหรือผู้ที่อาศัยในบ้านเรือนนั้นจักฉิบหายเกิดภัยพิบัติ
แต่หากว่าร่วมกันคิดแล้วว่าหากรื้อบ้านทิ้งจะทำให้ไม่มีบ้านหลังใหม่อยู่เพราะไม่มีเงินสร้างบ้านใหม่ผู้ที่อยู่ต้องทำพิธีมงคลปัดรังควานไล่เสนียดจัญไรออกให้พ้นไกลแสนไกลแล้วจึงอยู่ต่อไป แต่มีข้อแม้ว่าห้ามกระทำมงคลเช่นกินแขกแต่งงาน เป็นต้น หากไม่เชื่อความเสียหายภัยพิบัติทั้งหลายทั้งปวงย่อมจะเกิดแก่คนหนุ่มสาวที่อาศัยอยู่ในบ้านหลังนั้น
ตำนานผีล้านนาตอนเรือนผีสุดก็จบลงเท่านี้ เท่าอี้แล...ลุงหนานก็ขอลาไปก่อนแล....
ไหว้สาปี้อ้ายนิคม ตี้เคารพ
ฮู้สึกเสียดายคนเมือง ตี้ต้องสุดเสี้ยงก๋านเป๋นราชก๋านประจ๋ำ ตำแหน่ง ศึกษานิเทศก์ แต่ก่อกึ๊ดว่าอ้ายนิคม คงเป๋นวิทยากรอันทรงคุณค่าแก่ปี้น้องคนเมืองบ้านเฮาตลอดไป
คนอย่างปี้อ้ายหายากในสังคมคนเมืองบ้านเฮาสมัยนี้ เสียดายตี้เฮา (ผม) บะได้ยะก๋ายตวยกั๋น ปะกั๋นแค่ผิวเผิน แต่ผมก่อติดต๋ามผลงานของปี้อ้ายตลอดครับ
ผมอยู่โฮงเฮียนแถวบ้านนอก ถ้าอ้ายต้องก๋านข้อมูลอะหยังก่อมาหากั๋นได้ ยินดีละก่อเต๋มใจ๋ เปื้อปี้น้องคนเมืองบ้านเฮา
ผมยังอายุราชก๋านแห็ม ๑๒-๑๓ ปี๋ ยังม่วนกับยะก๋านอยู่
แล้วก้อยปะกั๋นครับ
ด้วยความเคารพและชื่นชม
- ป้อผะญา -
ไหว้สาป้อผะหญาครับ..ยินดีที่ติดตามผลงานครับ....
ผมสิ้นชีวิตราชการแต่ผมเกิดใหม่หรือชีวิตเริ่มต้นเมื่ออายุ 60 ครับ
ผมเกิดเป็นอิสระในการสร้างและถ่ายทอดผะหญาล้านนาครับ...
ผมตั้งแหล่งเรียนรู้ผะหญาล้านนา..ที่สวนชาปิ้งหินไฟ เหนือหัวสะพานข้ามแม่ปิงด้านทิศตะวันตก ถนนหน้าศูนยราชการ(ศาลากลางเชียงใหม่)เหนือสะพานราว 300 เมตร
กิจกรรมในแหล่งเรียนรู้มี
1.การสอนถ่ายทอดภาษา วรรณกรรม ประวัติศาสตร์ล้านนา
2.การฟ้อนเจิง ตีกลองแบบล้านนา พิพิธภัณฑ์กลอง กว่างล้านนา
3.การอบสมุนไพรพลังหินบำบัดล้านนา สมุนไพรพื้นบ้าน
4.ความรู้เบ็ดเตล็ดรากหญ้า การทำมาหากิน ความเชื่อพิธีกรรมล้านนาเหมือนอย่างที่ลงในคอลัมภ์หนังสือพิมพ์ที่ผมเขียนประจำนั่นแหละ
ขณะนี้กำลังเชิญปราชญ์ชาวบ้าน ศิลปินแห่งชาติ กรรมการสภาวัฒนธรรมจังหวัดมาเป็นที่ปรึกษา เช่นพ่อครู มานพ ยาระณะ ศิลปินแห่งชาติด้านการตีกลองและรำผางผะตีด ฯ. พ่อและแม่ครูทั้งหลายหากเอ่ยชื่อพวกเราก็คงร้องอ๋อกันหมด และมีศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญการวัดผลมาเป็นที่ปรึกษาวิชาการ เพราะทุกคนที่ผ่านการอบรมที่แหล่งเรียนรู้จะมีการประเมินผลทุกกิจกรรมและมีใบประกาศมอบให้ครับ
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน...พรหมมา
-ไหว้สา ลุงหนาน
-ครูต้อยยินดีที่ลุงหนานเกิดใหม่ เกิดอิสระทางความคิด
-สุดเสี้ยงก๋านเป๋นราชก๋านประจ๋ำ
-อยากเรียนอู้ภาษา อยากมาอู้คำเมือง และขอติดต๋ามเฮียนไป
ไหว้สาครูต้อยครับ..
หากสนใจ๋อู้กำเมืองก็ยินดีจะฝากกำเมืองแฝงไว้ในบันทึกครับ
คอยอ่านแล้วจะพบคำเมืองล้านนาให้ฝึกอู้นะครับ..ผมจะใส่วงเล็บไว้เพื่อให้เข้าใจความหมายครับ
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน....พรหมมา