บันทึกนี้อ้างอิงจาก KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ (Keyword : เครื่องมือ KM) จตุรพลังในการจัดการความรู้ประกอบด้วย
“คุณเอื้อ” (CKO = Chief Knowledge Officer) คือ ผู้ที่ทำให้เกิดผลงาน KM ระดับ ๔ – ๕ ดาว “คุณเอื้อผู้มีใจ” จะทำให้ KM ขององค์กรมีชีวิตชีวา และพัฒนาไปสู่การหมุนเกลียวยกระดับความรู้ข้ามพรมแดน หน้าที่สำคัญของ “คุณเอื้อ” คือ (๑) จัดกระบวนการให้เกิด “ธงร่วม” (Shared Vision / Common Goal) (๒) คอยให้ “รางวัล” เมื่อมีการดำเนินการที่จะนำไปสู่ผลสำเร็จ หรือเกิดผลสำเร็จเล็กๆ (๓) มีการ “จับภาพ KM" ในภาพรวม (๔) ส่งเสริมให้ออกไปเรียนรู้และนำเสนอผลงานต่อองค์กรภายนอก องค์กรจะเป็น LO ได้ ต้องมี “คุณเอื้อผู้มีใจ”
“คุณอำนวย” (KF = Knowledge Facilitator) คือ ผู้ที่คอยสร้างบรรยากาศให้เกิดการรวมตัวกัน เพื่อ ลปรร. กันทั้งในแบบ B2B และ F2F สร้างบรรยากาศให้คนกล้าพูดกล้าคุย ให้ความสำคัญกับคนทุกคน มีความเป็นคนใจกว้างและเป็นนักประสานสิบทิศ ในองค์กรขนาดใหญ่ ควรมีทีม “คุณอำนวย” ที่มีความถนัดต่างๆ กัน ทำงานเป็นทีมร่วมกับ (อย่างน้อย) คุณเอื้อ, คุณกิจ และ คุณลิขิต.
“คุณกิจ” (KP = Knowledge Practitioner) คือ ผู้ที่ปฏบัติงานอยู่ที่หน้างาน ปฏิบัติงานเนียนอยู่ในเนื้องาน เป็นผู้ที่เรียนรู้ตลอดชีวิต เรียนรู้จากการปฏิบัติ เป็นคนที่มีความมั่นใจที่จะคิด ไตร่ตรองให้รอบคอบ แล้วทดลองทำสิ่งใหม่ๆ อย่างระมัดระวังอยู่ตลอดเวลา ไม่เป็นทุกข์จากการอยู่ในท่ามกลางความแตกต่างในทางความคิดหรือความเชื่อ แต่กลับได้เรียนรู้จากความแตกต่างหลากหลายเหล่านั้น เป็นคนใจกว้าง เปิดรับและเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา “คุณกิจ” ที่ทำ KM จนกลายเป็นวิถีชีวิต จะเปลี่ยนไป หรือเกิด transformation ภายในตัวผู้นั้น เปลี่ยนที่พฤติกรรม วิธีคิด และความเชื่อ มีชีวิตที่เป็นสุข และปิติสุข ในผลสำเร็จเล็กๆ ที่เกิดขึ้น และมีความสุขจากการได้อยู่ในท่ามกลางกัลยาณมิตร ที่ร่วมลปรร.กันตลอดเวลา
“คุณลิขิต” (NT = Note Taker) เป็นบุคคลที่มีฉันทะและทักษะในการจดบันทึก ที่คอยจดหรือบันทึกความรู้ และต้องทำงานประสานกับ “คุณวิศาสตร์” เพื่อสร้าง ฐานความรู้ (Knowledge Base) หรือ คลัง/ขุมความรู้ (Knowledge Asset Database) ที่ง่ายต่อการนำไปใช้งานของผู้ปฏิบัติงานในองค์กร และง่ายต่อการปรับให้ทันสมัยอยู่ตลอดเวลา (update) คลังความรู้นี้ ต้องมีทั้ง ความรู้ภาคปฏิบัติ และ ความรู้ภาคทฤษฎี การสร้างคลังความรู้ อาจต้องดำเนินการโดยคนอีกคนหนึ่ง หรืออีกทีมหนึ่ง เรียกว่า “คุณประมวล” ทำหน้าที่ตีความ ยกระดับ และจัดหมวดหมู่ความรู้ สำหรับให้นำมาใช้งานได้ง่าย ในความเป็นจริงคนบางคนเป็นทั้ง “คุณลิขิต” “คุณอำนวย” และ “คุณประมวล” ในคนคนเดียวกัน อันที่จริง คนเราทุกคน ไม่ว่าจะมีหน้าที่อะไร ต้องฝึกทักษะในการจดบันทึก เพราะการจดบันทึกเป็นกลไก หรือขั้นตอนหนึ่งของการเรียนรู้ คนที่มีทักษะคล่องแคล่วในการจดบันทึกขีดเขียน จะประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน และในชีวิต การจดบันทึกเป็นส่วนหนึ่งของการสื่อสาร (communication) ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญยิ่งของมนุษย์ หากขบวนการ KM ในประเทศไทยประสบความสำเร็จในการทำให้ทุกคนเป็น “คุณลิขิต” จะเป็นการปฏิวัติวัฒนธรรมไทย เกิดคุณูปการที่ยิ่งใหญ่ต่อสังคมไทย
เราเชื่อว่า ภายในมหาวิทยาลัยของเรา ซึ่งได้ทำงานร่วมกับชุมชนภายนอก สามารถที่จะแสวงหาและรวมรวมบุคลากรที่เป็นจตุรพลังในการจัดการความรู้ มาทำงานร่วมกัน เพื่อยกระดับความรู้ทั้งภายในและภายนอกองค์กร เพื่อสร้างวัฒนธรรมแห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ให้กลมกลืนอยู่ในวิถีชีวิตของคนไทย
