วันที่ ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๕๑
ช่วงเช้า
เดินทางไปบ้านห้วยคลุม เพื่อไปบ้าน น.ส.สุนีย์ และ น.ส. ศิริรัตน์ เป็นบุตรของนายนาเวะ ซึ่งมีคุณสมบัติตามมาตรา ๒๓ การเดินทางไปในครั้งนี้เพื่อจัดเตรียมเอกสารและทำการทบทวนความเข้าใจให้ทั้งสองคน
กรณีของศิริรัตน์มีข้อเท็จจริงดังนี้
- ศิริรัตน์ เกิดเมื่อวันที่ 26 มกราคม 2534 มีสูติบัตรออกโดยอำเภอสวนผึ้ง
- บิดาชื่อ นายนาเวะ มาดารชื่อ นางเล็ก อพยพมาจากประเทศพม่า ปัจจุบันถือบัตรผู้ไม่มีสัญชาติไทย ประเภท ผู้ผลัดถิ่นสัญชาติพม่า
- มีน้อง 3 คน คือ ดนุพล ราเชนท์ อรณิชา ซึ่งทั้งสามคนได้ยื่นขอมีสัญชาติไทยตามมาตรา 7 ทวิ และกำลังรอการอนุมัติ
- ปัจจุบัน กำลังเรียนอยู่การศึกษานอกโรงเรียน
เอกสารของศิริรัตน์ ปรากฏดังนี้
- สูติบัตร
- บัตรประจำตัวผู้พลัดถิ่นสัญชาติพม่า(บัตรเดิมที่ยังไม่ได้เปลี่ยนเป็นบัตรแถบแม่เหล็ก)
- ทะเบียนบ้านทร. 13
- วุฒิการศึกษา ป.6
ปัญหาที่พบคือ
- เมื่อตรวจเอกสารของศิริรัตน์ พบว่าเลข 13 หลักในสูติบัตรและแบบพิมพ์ประวัติไม่ตรงกัน จึงมีการสอบถามปัญหานี้กับเจ้าหน้าที่ฝ่ายทะเบียนต่อไป
กรณีของสุนีย์มีข้อเท็จจริงดังนี้
- สุนีย์เกิดเมื่อ ปี 2531
- บิดาชื่อ นายนาเวะ มาดารชื่อ นางมั่นใจ(เสียชีวิต) ซึ่งอพยพมาจากประเทศพม่า ปัจจุบันนายเวะ ถือบัตรผู้ไม่มีสัญชาติไทย ประเภท ผู้ผลัดถิ่นสัญชาติพม่า
- ปัจจุบันทำงาน
เอกสารของสุนีย์ปรากฏดังนี้
- แบบพิมพ์ประวัติ
- ทะเบียนบ้าน ทร.13
- บัตรประจำตัวผู้ไม่มีสัญชาติไทย ประเภท ผู้ผลัดถิ่นสัญชาติพม่า
- วุฒิการศึกษา
ปัญหาที่พบคือ
- สุนีย์ขาดหนังสือรับรองการเกิด จึงต้องจัดทำหนังสือรับรองการเกิด
- การเก็บเอกสารที่ไม่ดี ทำให้เสียเวลาในการค้นหาเอกสาร
ข้อแนะนำให้กับสุนีย์
- เตรียมพยานบุคคลเพื่อทำหนังสือรับรองการเกิด
- ไปอำเภอเพื่อให้ทราบวิธีการปฏิบัติในการยื่นคำขอลงรายการสัญชาติไทย หากจะต้องไปอำเภอเพียงคนเดียว
ช่วงบ่าย
พบครูใหม่กับลูกชาย ชลาวัฒน์ บุญอ่อน (บุตร) เพื่อที่จะตรวจสอบเอกสารอีกครั้ง พร้อมกับพูดคุยขั้นตอนให้เข้าใจชัดเจนมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังทดลองให้ครูใหม่และศิริรัตน์ ได้ทดลองกรอกแบบยื่นคำร้องขอลงรายการสัญชาติไทย ก่อนที่จะไปดำเนินการที่อำเภอ เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมและความเข้าใจก่อนที่จะมีการดำเนินการจริง
อีกทั้งยังได้ทำความเข้าให้ครูใหม่ได้ทราบถึงสาเหตุของปัญหา เนื่องจากครูใหม่และน้อง ๆ ได้ทำเอกสารรับรองการเกิดหาย จึงจำเป็นต้องมีการขอไปคัดลอกใหม่จากส่วนกลาง เมื่อส่วนกลางมีการส่งเอกสารดังกล่าวมาให้ ปรากฏว่าไม่สามารถใช้ได้เนื่องด้วยในส่วนท้ายของเอกสารนั้นได้มีการระบุว่า เอกสารฉบับนี้ใช้เมื่อนำไปแสดงปรากฏหลักฐาน ในการยื่นขอลงรายการสัญชาติไทยต่อกระทรวงมหาดไทยเท่านั้นจึงต้องให้ครูใหม่ และน้องๆ ที่ได้ทำเอกสารหาย ต้องมีการจัดทำเอกสารรับรองการเกิดขึ้นมาใหม่
ช่วงค่ำ
หลังจากการรับประทานอาหารเย็นกันแล้ว ทางเราได้มีการประชุมสรุปผลการดำเนินงาน ครั้งสุดท้ายในการจัดทำรายงาน ทั้งสภาพปัญหาภายในพื้นที่ได้พบเห็นในระหว่างการดำเนินการทั้งหมด ว่าผลสรุปแล้วสุดท้ายแล้วการดำเนินงานของเรา เป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่ได้มีการตั้งเป้าหมายไว้ มากน้อยเพียงใด พร้อมทั้งมีการเสนอแนะ และระดมความเห็นในการจัดทำรายงานประกอบ การลงพื้นที่ครั้งนี้
อุปสรรคและปัญหา
-ในวันนี้ เป็นอุปสรรคในเรื่องของการนัดหมายและการไม่ได้ ตรวจเช็คเลขทะเบียนทั้งในแบบพิมพ์ประวัติ และ ในสูติบัตร ให้มีความถูกต้องชัดเจนตรงกัน จะได้ไม่เกิดปัญหาในภายหลังอย่างเช่นที่เกิดขึ้น พร้อมทั้งการสอบปากคำที่ยังมีรายละเอียดที่ยัง
- ปัญหาในการที่ทางอำเภอ ได้มีเรื่องด่วน สั่งการให้หัวหน้าฝ่ายทะเบียนไปทำการอบรม ที่ศาลาว่าการจังหวัดราชบุรี ทำให้ การดำเนินการยื่นคำร้องนี้ต้องหยุดชะงักไปโดย ปริยาย ทั้งๆ ที่ทางเราได้มีการเตรียมเอกสาร ไว้เป็นที่เรียบร้อยแล้ว
สิ่งที่ได้รับในวันนี้
- เจ้าหน้าที่ไม่รับยื่นการขอลงรายการสัญชาติไทย
- ได้รับการแก้ไขปัญหา จากการที่ได้ไปสอบถามจากเจ้าหน้าที่ฝ่ายทะเบียน ในการไขข้อข้องใจ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของศิริรัตน์ ในเรื่องของการที่มีเลขในสูติบัตร และเลขในแบบพิมพ์ ประวัติที่มีเลขไม่ตรงกัน ว่าต้องดำเนินการต่อไปอย่างไร และมีแนวโน้น ไปในทางทิศทางใด และก็เป็นสัญญาณ ที่ดี ในการแก้ไขปัญหาของศิริรัตน์ เพื่อเป็นการต่อยอดในการยื่นขอลงรายการสัญชาติ ของศิริรัตน์ เพื่อให้มีเอกสารในการยื่นครบตามที่ ทางฝ่ายอำเภอได้กำหนดไว้
- ส่วนในเรื่องของครูใหม่ ก็ได้รับคำตอบแล้วว่า เอกสารที่ได้จากฝ่ายทะเบียนราษฏร์ ส่วนกลางที่ได้ส่งมาจากกรุงเทพนั้นไม่สามารถนำมาใช้ในการประกอบการยื่นขอลงรายการสัญชาติ และมีผลทำให้ ครูใหม่ต้องดำเนินการขอใบรับรองสถานที่เกิด ใหม่อีกครั้ง
ช่วงเย็น
ทางเราได้เดินทางเพื่อไปพักผ่อน ที่บ่อน้ำพุร้อนภายในหมู่บ้านละแวกใกล้เคียง เพื่อเป็นการผ่อนคลาย ความเหนื่อยล้าจากการทำงาน