หลักการเลือกประเด็นเพื่อพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้ ตอนที่ 2

นวัตกรรมที่ดี จะต้องสอดคล้องกับหลักการของหลักสูตร จุดมุ่งหมายของหลักสูตร และสนับสนุนเงื่อนไขการจบหลักสูตร

       ตามที่ได้นำเสนอแล้วว่า ในการเลือกประเด็นเพื่อพัฒนานวัตกรรม ควรคำนึงถึง 5 เรื่องต่อไปนี้ คือ

1)  ประเด็นที่จะพัฒนา ควรตรงตามหลักการในการจัดการศึกษา

2) ประเด็นเพื่อการพัฒนานวัตกรรม ต้องสอดคล้องกับหลักการหรือจุดเน้นของหลักสูตร

3)  นวัตกรรมการเรียนรู้ จะต้องสอดคล้องกับเนื้อหาและธรรมชาติของผู้เรียน

4)  นวัตกรรมการเรียนรู้ ควรให้ความสำคัญกับนวัตกรรมที่มีประสิทธิภาพ ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ เข้ามาช่วยในการจัดการเรียนการสอน

5)  นวัตกรรมการเรียนรู้ ควรให้ความสำคัญกับ การเรียนรู้ตามสภาพจริง  การใช้ปัญหาเป็นฐาน เกิดประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิตและการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

 

ในประเด็นที่ 1 ได้เสนอแนวคิดไปแล้ว ในตอนนี้ จะนำเสนอหลักการเลือกประเด็นพัฒนานวัตกรรม ในหลักที่ 2 : ประเด็นเพื่อการพัฒนานวัตกรรม ต้องสอดคล้องกับหลักการหรือจุดเน้นของหลักสูตร ดังนี้

 

1) เลือกประเด็นพัฒนาที่สอดคล้องกับหลักการของหลักสูตร ซึ่งหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2544 กำหนดหลักการ ดังนี้

1.   เป็นการศึกษาเพื่อความเป็นเอกภาพของชาติ เน้นความเป็นไทยควบคู่กับความเป็นสากล

2.  เป็นการศึกษาเพื่อปวงชน ที่ประชาชนทุกคนได้รับการศึกษาอย่างเสมอภาคและเท่าเทียมกัน โดยสังคมมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา

3.  ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้พัฒนาและเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต โดยถือว่าผู้เรียนสำคัญที่สุด สามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ

4.   เป็นหลักสูตรที่มีโครงสร้างยืดหยุ่นทั้งด้านสาระ  เวลา และการจัดการเรียนรู้

5.  เป็นหลักสูตรที่จัดการศึกษาได้ทุกรูปแบบ ครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมาย สามารถเทียบโอนผลการเรียนรู้และประสบการณ์

 

จากหลักการของหลักสูตร ดังกล่าวข้างต้น จะเห็นว่า หากประเด็นพัฒนาของท่าน มุ่งเน้นบุคลิกไทย  สังคมมีส่วนร่วม   การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  พัฒนาทั้งเด็กเก่ง  ปานกลาง และอ่อน หรือพัฒนาระบบเทียบโอนความรู้ น่าจะนับได้ว่า เป็นผลงานที่สร้างสรรค์ ตรงตามจุดเน้นของหลักสูตร

 

2) เลือกประเด็นพัฒนาที่สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายของหลักสูตร

    จุดมุ่งหมายของหลักสูตร 2544 ซึ่งกำหนดดังนี้

 

1.  เห็นคุณค่าของตนเอง มีวินัยในตนเอง  ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ มีคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมที่พึงประสงค์

2.   มีความคิดสร้างสรรค์  ใฝ่รู้ ใฝ่เรียน รักการอ่าน รักการเขียน และรักการค้นคว้า

3.  มีความรอบรู้อันเป็นสากล  รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงและความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาการ  มีทักษะและศักยภาพในการจัดการ การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยี ปรับวิธีการคิด วิธีการทำงานได้เหมาะสมกับสถานการณ์

4.   มีทักษะและกระบวนการ โดยเฉพาะทางคณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์   ทักษะการคิด  การสร้างปัญญา และทักษะในการดำเนินชีวิต

5.  รักการออกกำลังกาย ดูแลตนเองให้มีสุขภาพและบุคลิกภาพ   ที่ดี

6.   มีประสิทธิภาพในการผลิตและการบริโภค มีค่านิยมเป็นผู้ผลิตมากกว่าเป็นผู้บริโภค

7.   เข้าใจในประวัติศาสตร์ของชาติไทย ภูมิใจในความเป็นไทย เป็นพลเมืองดี  ยึดมั่นในวิถีชีวิตและการปกครองระบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

8.  มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ภาษาไทย ศิลปะ วัฒนธรรม  ประเพณี  กีฬา  ภูมิปัญญาไทย  ทรัพยากรธรรมชาติ และพัฒนาสิ่งแวดล้อม

9.   รักประเทศชาติและท้องถิ่น  มุ่งทำประโยชน์และสร้างสิ่งที่ดีงามให้สังคม(จิตสาธารณะ)

 

ถ้าประเด็นที่ท่านเลือกพัฒนาตรงกับจุดมุ่งหมายของ

หลักสูตร แง่ใดแง่หนึ่ง(ตัวสีน้ำเงิน) น่าจะนับได้ว่าผลงานของท่านมีความสร้างสรรค์

 

3)  เลือกประเด็นที่สนับสนุนเงื่อนไขการจบหลักสูตร

 

หลักสูตร 2544 ผู้จบหลักสูตรต้อง “ผ่าน”  สี่เงื่อนไข ต่อไปนี้ คือ

1.   ผลการเรียน 8 กลุ่มสาระ ผ่านตามเกณฑ์ที่กำหนด

2.   ความสามารถด้านการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียนสื่อความ

3.   ผ่านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน

4.   ผ่านการประเมินด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ระดับดี

 

หากประเด็นที่ท่านเลือก ท่านอธิบายได้ว่ามุ่งพัฒนาตามเงื่อนไข

ข้อใดข้อหนึ่ง ก็น่าจะถือได้ว่าผลงานของท่านสร้างสรรค์ น่าสนใจ

[เล็ก]

ขอบคุณอาจารย์ค่ะที่แนะนำสิ่งที่ดี อยากขอคำแนะนำจากอาจารย์เกี่ยวกับการทำวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาการคิดอย่างมีวิจารณญาณค่ะ ว่าจะหาตัวอย่างแบบวัดความคิดวิจารณญาณของนักวิจัย หรือนักทฤษฎี จากที่ไหนได้บ้างคะ ขอบคุณค่ะ

[ดร.สุพักตร์ พิบูลย์]

• ผมคิดว่าเครื่องมือ/แบบวัดเรื่องนี้ น่าจะมีที่ มศว.ประสานมิตรนะครับ
• หรืออาจารย์ ลองเข้าไปค้นในฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์ของ มสธ. หรือ มศว. ใช้คำ "การคิดอย่างมีจิจารณญาณ" ผมว่าเจอแน่ ๆ เลย (หรือลองผ่าน Google ก็น่าจะได้)

[pit]

ขอบคุณค่ะ