เห็นช่วงนี้มีการโปรโมต ครีเอทีฟคอมมอนส์ (Creative Commons หรือย่อกันว่า CC) กันยกใหญ่ และก็สร้างข้อเข้าใจผิดกันยกใหญ่เช่นกัน สาเหตุที่ฮิตตอนนี้เนื่องจากสัญญาฉบับนี้จะมีเป็นภาษาไทยอย่างเป็นทางการ แล้ว เย้ เย้ หลังจากที่มี 30 กว่าภาษาทั่วโลก (ป้าย CC ข้างขวาของผมนี้ยังลิงก์ไปรุ่นภาษาอังกฤษอยู่ ซักพักคงได้เปลี่ยนให้ลิงก์ไปยังภาษาไทย) ออกตัวก่อนว่าไม่ใช่ผู้รู้อะไร แค่บังเอิญรู้จักและใช้มาก่อนคนอื่น ซึ่งนับได้ประมาณ 4 ปีแล้ว อาจพอช่วยลิสต์รายการเข้าใจผิดให้เห็นได้ เขียนเป็นถามตอบละกัน
- ถาม - ภาพ ข้อความ งานเขียน ข้อความในบล็อก จะปลอดภัยจากการโดนก๊อปแล้วใช่ไหม
- ไม่ ใช่ครับ ว่าไปแล้วก็ไม่ได้ปลอดภัยจากเดิมเท่าไร เหมือนเดิมทุกอย่าง แค่คนที่ใช้ CC จะประกาศให้คนอื่นรับรู้ว่าก๊อปไปได้ไม่สงวนลิขสิทธิ์ แต่ต้องอ้างถึง และอื่น ๆ
- ถาม - ถ้าเราโดนก๊อปงานไปโดยคนก๊อปทำผิดสัญญาว่าจะอ้างถึง แต่ไม่อ้าง เราจะทำอย่างไร
- ก็ทำเหมือนเดิมครับ ถ้าเราฟ้องมีเรื่องถึงศาลก็ได้ แต่ถ้าเราไม่ทำอะไรก็เหมือนเดิมอยู่ดี มี CC หรือไม่มีก็ไม่ต่างกัน
- ถาม - ถ้าเราใช้ CC จะต่างอะไรกับการที่เราเขียนขึ้นเองว่า "อนุญาตให้นำไปใช้ อนุญาตได้แต่ห้ามเอาไปขาย อนุญาตนู่น อนุญาตนี่ ...
- ไม่ ต่างกันอีกแล้ว แค่ว่าเราไม่ต้องเขียนอะไรของเราเอง เราแค่เอาป้าย CC ไปแปะ ข้อความอนุญาตและห้ามต่าง ๆ ก็จะมีผลต่องานของเราทันที ประหยัดเวลาเขียนข้อความ
- ถาม - แต่เราไม่อยากให้คนอื่นก๊อปงานเราไปใช้นี่ แล้วเราจะใช้ CC ได้หรือเปล่า
- ก็ ไม่ได้อีกเหมือนกันครับ จุดหมายของ CC คือเอาไว้แบ่งปันแจกจ่ายให้คนอื่นใช้ คนที่ต้องการเขียนหรือมีผลงานที่มีลิขสิทธิ์ของตัวเอง ก็ไม่เหมาะกับ CC แต่ทว่า อย่างที่เห็นกันว่าในปัจจุบันไม่ว่าเขียนอะไร ถ้าเขียนดีหน่อยในเน็ต ก็โดนคนก๊อปไปแล้วไม่ว่าเราจะห้ามยังไง ก็โดนก๊อปไปอยู่ดี
- ถาม - ถ้าเราเอางานลิขสิทธิ์มาใส่ในเว็บเรา แล้วใช้เป็น CC ได้หรือเปล่า
- ก็ไม่ได้อีกนะครับ เพราะงานเขาสงวนลิขสิทธิ์ ว่าไปที่เราเอามาใช้ก็ผิดแล้ว แต่บางทีเขาก็อยากให้ใช้เพื่อโปรโมตงานเขา ทางเจ้าของลิขสิทธิ์ก็จะไม่ถือสาอะไร ได้คนโปรโมตไปในตัว ตัวอย่างถ้าเราเอาเอ็มวีเกาหลีมาใส่เว็บและปิดป้ายไว้ว่าเป็น CC เราก็ผิดตั้งแต่แรกแล้ว
- ถาม - อ่านมาแล้วก็ไม่เห็นต่างกับเดิมเลย แล้วจะใช้ทำไมละเนี่ย (เริ่มหงุดหงิด
)
- ต้องเข้าใจก่อนว่า CC สำหรับคนที่ต้องการแบ่งปัน
- ถ้าใช้ CC ที่เว็บหรือที่บล็อก ก็จะแสดงให้คนอ่านได้รับรู้ว่า เราต้องการแบ่งให้คนอื่นก๊อปไปใช้
- ในขณะเดียวกันก็แสดงให้เห็นว่า เราสนใจเรื่องลิขสิทธิ์
- เท่ ฮิป ชิค และอินเทรนด์ครับ (อันนี้ความเห็นส่วนตัว)
- ถาม - สุดท้ายแล้ว มีที่ไหนที่เขาใช้กันมั่งแล้วเนี่ย
- สำหรับ CC unported หรือในภาษาอื่นนั้น หลายเว็บไซต์ รวมทั้งเว็บไซต์ไทย ก็เริ่มมีการตื่นตัวสำหรับการแบ่งปันข้อมูลในอินเทอร์เน็ตแล้วเหมือนกัน อย่างที่เห็นกันเช่น วิกิพีเดีย มีการใช้มานานสำหรับเนื้อหาในส่วนภาพ ฟลิคเกอร์ (เว็บไซต์โหลดรูป) มีให้เลือกว่ารูปที่เราโหลดขึ้นเว็บ เราจะสงวนลิขสิทธิ์ หรือเราจะแบ่งปันแบบ CC, ภาพทั้งหมดในงาน งานฉลองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี พุทธศักราช ๒๕๔๙ เมื่อปีที่แล้วได้มีการใช้สัญญานี้ ซึ่งค่อนข้างน่าตื่นตาพอควรนาน ๆ ทีจะเห็นรัฐบาลไทยเริ่มทันสมัย และก็ บล็อกนั้น บล็อกข่าวแวดวงไอทีทั่วโลกมีข้อบังคับว่าใครอยากเขียนบล็อกที่นี่ต้องใช้ CC ซึ่งใช้มาหลายปีพอสมควรเช่นกัน นอกจากนี้ก็มี เอ็มไอทีโอเพนคอร์สแวร์ (เลกเชอร์ของนักศึกษาเอ็มไอที มหาวิทยาลัยระดับโลกนะเนี่ย แจกให้ใช้งานฟรี) ไร้สาระนุกรม (เหมือนวิกิพีเดีย แต่รวมเรื่องทุกเรื่องที่ไร้สาระ + ขำสนุกสนานเฮฮา) พออ่านมาถึงตรงนี้คงพอรู้แล้วว่าเว็บที่ต้องการเผยแพร่ข้อมูล หรือเว็บความรู้เขาจะหันมานิยมใช้ CC นอกจากในด้านเว็บแล้ว นักร้อง ค่ายเพลงหลายแห่งเริ่มหันมาหา CC บ้าง หลังจากเพลงละเมิดลิขสิทธิ์ก็ยังโดนก๊อป งั้นก็ปล่อยให้ฟรีละกัน แต่ต้องอ้างอิงแหล่งที่มา จะได้โปรโมตไปในตัว
- ถาม - ก่อนจากไป แล้วอย่างนี้กฎหมายไทยรองรับแล้วหรือ
- ครี เอทีฟคอมมอนส์ไทยจัดทำโดยนักกฎหมายชาวไทย (บริษัทธรรมนิติ) ซึ่งสร้างขึ้นมาให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ไทยครับ ซึ่งส่วนนี้ก็ยังมีผลต่อเนื่องไปถึงอนุสัญญาเบิร์น ที่เป็นกฎหมายคุ้มครองลิขสิทธิ์นานาชาติอีกด้วย
ป.ล. Creative Commons (มันเติม s เสมอนะครับ เห็นเขียนผิดกันบ่อย) ซึ่งคำว่า commons นี้เป็นคนละคำกับ common โดยคำว่า commons จะหมายถึง "ส่วนที่เก็บข้อมูลเพื่อไว้แบ่งปันกัน" ส่วนคำว่า Creative Commons ก็เลยมีความหมายเป็นนัยว่าเป็นที่แบ่งปันสำหรับเนื้อหาที่ครีเอทีฟ บางทีจะเห็นมีการใช้ตัวเล็กหมดเป็น creative commons ก็เก๋ไก๋พอตัว คำนี้ในภาษาอังกฤษอ่าน /คอมเมินส์/ แต่สะกด คอมมอนส์ ก็ดูดีทีเดียว
ข้อมูลต้นฉบับจาก itshee [at] exteen.com http://itshee.exteen.com/20071207/creative-commons เผยแพร่เสรีโดยไม่ต้องขอลิขสิทธิ์ตามลักษณะของ ครีเอทีฟคอมมอนส์ CC-by-sa 3.0
