ถอดความ : กลบทถอยหลังเข้าคลอง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ( พ.ศ.๒๓๖๗ - ๒๓๙๔ )

        พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามเดิมชื่อว่า พระองค์เจ้าชายทับ เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยกับสมเด็จสมเด็จพระศรีสุราลัย ( เจ้าจอมมารดาเรียม ) ประสูติเมื่อ พ.ศ.๒๓๓๐ ได้รับพระสุพรรณบัตรเป็นกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เมื่อพ.ศ.๒๓๕๖ ได้ทรงรับราชการกรมท่ากรมพระคลังมหาสมบัติ กรมพระตำรวจและรับราชการต่างพระเนตรพระกรรณนอกจากนั้นยังได้ทรงรับพระราชกรุณาให้แต่งสำเภาหลวงออกไปค้าขายกับเมืองจีน พระองค์ทรงได้รับพระสมัญญานามว่า เจ้าสัว เสด็จขึ้นเสวยราชย์ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๗ พระชนมายุได้ ๓๗ พรรษา ครองราชสมบัติอยู่ ๒๗ ปี สวรรคตเมื่อ พ.ศ.๒๓๗๓ เมื่อพระชนมายุได้ ๖๔ พรรษา

บทพระราชนิพนธ์

๑. เสภาขุนช้างขุนแผน ทรงพระราชนิพนธ์ตอนขุนช้างขอนางพิมพ์ และขุนช้างจามนางวันทอง

๒. บทละครเรื่องสังข์ศิลปไชย ทรงพระราชนิพนธ์เมื่อครั้งยังพระยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ในรัชกาลที่ ๒ ทำนองแต่งเป็นกลอนบทละครเพื่อใชเป็นบทละครนอก มีความไพเราะ ใช้สำนวนเจรจาน่าฟัง เรื่องนี้เป็นพระราชนิพนธ์ที่ยาวที่สุด

๓. เพลงยาวรัชกาลที่ ๓ มีกลบทถอยหลังเข้าคลอง กลบทบานบัวคลี่ เพลงยาวกลอนสุภาพ เรื่อพระราชปรารภการจารึกความรู้บนแผ่นศิลา ณ วัดพระเชตุพน ฯ และเพลงยาวกลอนสุภาพเรื่อง ปลงสังขาร เมื่อครั้งทรงพระชวรปลายรัชกาล

๔.โคลงปราบดาภิเษก ใช้ร่ายสุภาพและโคลงสี่สุภาพทรงพระราชนิพนธ์ในสมัยรัชกาลที่ ๒ เพื่อยอพระเกียรติรัชกาลที่ ๒ และบรรยายพระราชพิธีปราบดาภิเษก

กลบทถอยหลังเข้าคลอง : พระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
(ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน ฯ)

                                                                 เจ้างามสรรพสรรพางค์ดังนางสวรรค์             
โพยมแจ่มจันทร์เปรียบพอเทียบทัน                ทันเทียบพอเปรียบจันทร์แจ่มโพยม 
โฉมชะอ้อนอัปสรทรงเสมอสมร                      สมรเสมอทรงอัปสรชะอ้อนโฉม  
ฤๅทัยโทมโทรมเศร้าประเล้าประโลม              ประโลมประเล้าเศร้าโทรมโทมฤาทัย 
      
เธอมีสรรพางค์ร่างกายงดงามเหมือนนางฟ้านางสวรรค์
งามเหมือนพระจันทร์แจ่มฟ้า
ทรวดทรงของเธอเสมอเสมือนทรวดทรงนางฟ้าอันอ้อนแอ้น

ไฉนคิดจะชิดชมสนมสนิท                              สนิทสนมชมชิดจะคิดไฉน
เจียมใจด้วยไหวหวั่นเพราะพรั่นใจ                  ใจพรั่นเพราะหวั่นไหวด้วยใจเจียม
เสงี่ยมงามเจ้าแจ้งประจักษ์รักแถลง                 แถลงรักษ์ประจักษ์แจ้งเจ้างามเสงี่ยม
ร้อนอกเรียมเทียมระทมกรมเกรียม                  เกรียมกรมระทมเทียมเรียมอกร้อน

ต้องทำไฉนถึงจะได้สนิทสนมกะเธอ
รู้สึกเจียมตัวเจียมใจ และรู้สึกไหวหวั่นพรั่นใจ
อยากจะบอกแถลงแจ้งความรักต่อเธอ
ร้อน อก ร้อนใจ

ถอนฤๅทัยทอดถอนนอนกรกอด                      กอดกรนอนถอนทอดฤาทัยถอน
คิดครวญใคร่สมรมิ่งวิงวอน                             วอนวิงมิ่งสมรใคร่ครวญคิด
จิตจริง เจ้า สวาทจงอนงค์นาฎ                         นาฎอนงค์จงสวาท เจ้า จริงจิต
ร้างแรมไม่คิดหวังฝังชีวิต                               ชีวิตฝังหวังคิดไม่แรมร้าง

นอนถอนใจ นอนเอามือ กอด ตัวเอง
นอนคิดใคร่ครวญ ว่าเธอ ก็นอน ใคร่ครวญคิดถึงฉัน
วิงวอนให้เธอคิดถึงฉัน (หม่อมเจ้า) คนนี้ทีเถอะ
ฉันรักเธอด้วยความจริงใจ
เธอก็จงรักฉันด้วยความจริงใจด้วยทีเถอะ
ถ้าฉันได้แต่งงานกับเธอก็จะไม่ขอแรมร้าง
ถ้าต้องแรมร้างจากเธอก็ขอตายดีกว่า (ให้ดินฝังกลบหน้า)

ขนางใจไยสุดาสัญญาให้                                  ให้สัญญาสุดาใยใจขนาง
นวลแหนงด้วยหมางบาดสวาทวาง                     วางสวาทบาดหมางด้วยแหนงนวล
สงวนงามเจ้าทรามรักขอซักถาม                        ถามซักขอรักทรามเจ้างามสงวน
พรายแพร่งไม่ม้วนมิดต้องคิดครวญ                    ครวญคิดต้องมิดม้วนไม่แพร่งพราย

รู้สึกเขินอาย (อางขนาง) อยู่ในใจ กับคำสัญญาของฉัน หรือเธอจ๋า..
ทำใมเธอจึงทำเหมือนแหนงหน่าย
จะให้ฉันละวางความพิศวาสต่อเธอ เป็นเรื่องที่บาดหมางในใจฉัน
เธอผู้มีความงามอันควรสงวน ทรามวัยผู้เป็นที่รัก ฉันอยากที่จะขอซักถามเธอว่า ฉันขอรักเธอจะได้หรือไม่
แต่ถ้าบอกหรือแพร่งพราย ตรงๆ ต่อเธอ ก็จะดูไม่งาม
เกิดความมิดม้วน ไม่กล้าแพร่งพรายความรู้สึกนี้ให้เธอรับรู้


หมายมุ่งเหมือนเดือนดับลับเมฆเกลื่อน                  เกลื่อนเมฆลับดับเดือนเหมือนมุ่งหมาย
นึกแน่โอ้ วายชีวีครั้งนี้ชาย                                 ชายนี้ครั้งชีวีวายโอ้แน่นึก
ตรึงตรองหวังยั้งจิตคิดรอรั้ง                                รั้งรอคิดจิตยั้งหวังตรองตรึก
ลำลำใจนึกคลั่งโอหังฮึก                                      ฮึกโอหังคลั่งนึกใจลำลำ


เหมือนกระต่ายหมายมองเห็นพระจันทร์  แต่ก็ดันมีเมฆ มาบดบังพระจันทร์
ขอให้เมฆหมอกที่อยู่บนฟากฟ้าอันแสนไกลลิบลับจงลาลับดับสูญไป ขอให้ฉันได้มองเห็นเธอผู้มีความงดงามเสมือนดวงจันทร์ด้วยเถิด
ฉันต้องมาตายเพราะความรักความคิดถึง หรือนี่
ได้แต่ครุ่นคิดตรึกตรอง รั้งรอ ยับยั้ง ชั่งใจ
ในใจบางทีก็เกิดความฮึกเหิมที่จะพูดที่จะกล่าวอยู่ลำลำ


ค่ำเช้าทุกข์ใจร้อนนอนจับไข้                              ไข้จับนอนร้อนใจทุกข์เช้าค่ำ
คะนึงครวญคร่ำถวิลกินระกำ                               ระกำกินถวิลคร่ำครวญคะนึง
ถึงคิดให้จิตจนพิกลจิต                                       จิตพิกลจนจิตให้คิดถึง

ค่ำเช้ามีแต่ความทุกข์ใจ จนนอนจับไข้
ฉันคิดถึงแต่เธอ จนร้องไห้ กลืนกินแต่ความระกำ
กินผลไม้ระกำ ก็นึกถึงความระกำในครั้งนี้
คิดมากจนจะ  พิกลจริต อยู่แล้ว
หัวใจเหมือนกับพิกลพิการ อับจนหนทาง (จนใจ) ที่จะสั่งให้หยุดคิดถึงเธอ


น้องนี้ฉะอึ้งอ้ำทำมึนตึง                                       ตึงมึนทำอ้ำอึ้งฉะนี้น้อง
สองภิรมย์ชมชิดประสิทธิ์สม                                สมประสิทธิ์ชิดชมภิรมย์สอง
กลบทบรรยายย้ายทำนอง                                  ชื่อ ถอยหลังเข้าคลอง ตรองอ่านเอย.

เธอทำอ้ำอึ้ง ทำมึนตึง กับฉัน ชิฉะ!!
ทำใมเธอจึงต้อง ทำมึนตึง ทำอ้ำอึ้ง กับฉันฉะนี้ด้วยเล่า
สองเราเมื่อไรจะได้ร่วมภิมย์รัก
ขอให้ฉันสมหวัง ได้ชิดชมภิมย์รักกับเธอด้วยเถิด
กลบทนี้ที่ใช้บรรยายความนี้ชื่อ กลบทถอยหลังเข้าคลอง 

[นัทธ์]

เราชอบอ่านกลอนกลบทนะ

...และคิดว่าคนแต่งกลบทนี้ "สามารถ" กว่าแต่งกลอนแปดทั่วไปด้วย

แต่กลบลบางประเภท อ่านไม่เพราะเท่าไหร่ ...เนื่องจากถุกบังคับด้วยรูปแบบ

บางบท บางตอน ก็เลยรู้สึกสะดุดในใจ ไม่ไหลลื่น

[โก๊ะจิจัง แซ่เฮ]

 

[อรทัย]

• ตามมาอ่านแล้วนะคะ ขอบคุณมากมาก
• ได้มากกว่าที่คิดเลยค่ะ ยังได้รู้ที่มาของกลอนกลบทนี้ด้วย อย่างที่บอกเก็บไว้ตอนเด็กๆไม่ได้เก็บบันทึกที่มา (AAR ให้เลย)

 

[กวิน]

• คุณ นัทธ์ มาไวจัง แสดงทรรศนะได้น่าฟัง มิเสียแรงที่จบ ภาษาศาสตร์ มธ.
• โก๊ะจิจัง แซ่เฮ ^๐^!   คนนี้ก็มาไวเหมือนกัน มิเสียแรงที่สอบเข้า อักษรฯ ม.ศิลปากร
  คุณ อรทัย ไม่เป็นรัยครับ เนเอาปวดตาเลยนะแปลความจากร้อยกรอง ให้เป็นภาษา ร้อยแก้วนี่ก็ยากเหมือนกัน แต่ไม่เป็นรัยครับ เป็นบรรณาการ แด่ มิตรรักอักษรา อย่างคุณ อรทัย