ห้องสมุดเพื่อผู้ใช้ หรือ ห้องสมุดเพื่อบรรณารักษ์

ในการจัดตั้งห้องสมุดไม่ว่าที่ไหนก็ตาม จุดประสงค์และเป้าหมายที่อยู่ในโครงการแทบจะทุกๆ โครงการได้กล่าวว่า เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ใช้บริการ ประโยคนี้ผมก็ได้ยินตั้งแต่ที่สมัยผมเรียนเอกบรรณารักษ์เหมือนกันว่าต้องตอบสนองความต้องการของ User อะไรๆ ก็ทำเพื่อ user ผมได้ยินคำนี้มามากกว่าหมื่นครั้งในตอนเรียนปริญญาตรีตั้งแต่ปี 1 ถึง ปี 4

แต่พอเราลองมองย้อนดูเวลาทำงานเราตอบสนองให้กับผู้ใช้จริงๆ หรือปล่าวอันนี้ต้องคิดดูนะครับ เพราะเท่าที่สัมผัสกับห้องสมุดหลายๆ ห้อง ในบางครั้งผมก็คิดอยู่เสมอว่าทำไมบางครั้งการสั่งหนังสือ หรือการบริการต่างๆ บรรณารักษ์ยังอิงความเป็นบรรณารักษ์และตอบสนองผู้ใช้ได้ไม่เต็มที่ การวิเคราะห์เพื่อให้เข้าถึงความเข้าใจของผู้ใช้เป็นสิ่งที่ยากมากในบางครั้งจึงอาจมีการถกเถียงกันว่า ความจริงแล้วเราทำเพื่อผู้ใช้จริงหรือ หรือเป็นเพียงการบริการที่ทำให้บรรณารักษ์สบาย

อันนี้ขอยกตัวอย่าง

ห้องสมุด ก. เวลาผมไปห้องสมุดนี้ทีไรต้องการสืบค้นหนังสือผมก็จะเข้าไปถามบรรณารักษ์ว่าหนังสือที่ผมต้องการหาอยู่ตรงไหน แต่กลับได้รับคำตอบว่า ไปหาในคอมพิวเตอร์ดู ซึ่งทำเอาผมงง ไปชั่วขณะว่าเรามาถามคนกลับแนะนำไปที่คอม พิวเตอร์ พอผมมาดูที่คอมพิวเตอร์ปรากฎว่าคอมพิวเตอร์เสีย ผมก็เลยกลับไปถามที่บรรณารักษ์แล้วบอกว่าคอมพิวเตอร์เสียเขาก็ช่างใจดีมากบอกว่าไม่เป็นไรเรามีบัตรรายการให้สืบค้น เอาเข้าไปถามคนบอกไปดูคอม พอคอมเสียบอกไปดูบัตร สรุปวันนั้นไม่ได้อะไรกลับมาก็ได้แต่เขียนคำแนะนำแล้วหยอดตู้เสนอความคิดเห็นว่าเป็นแบบนี้ แต่ไม่รู้ว่ามีตู้เสนอความคิดเห็นไว้ดูรึปล่าวอันนี้ไม่แน่ใจ

อีกตัวอย่างแล้วกัน

ห้องสมุด ข. อันนี้ผมเคยทำงานอยู่แล้วกันแต่ไม่ขอเอ่ยชื่ออีก ในการสั่งหนังสือแต่ละครั้งทางบรรณารักษ์จะนำแบบฟอร์มแล้วให้ผู้ใช้เขียนเสนอแนะรายชื่อหนังสือ แต่พอรวบรวมเสร็จทีไร ไม่เคยเอารายชื่อนั้นมาส่งให้สำนักพิมพ์สักที พอผมถามว่าทำไมเราไม่เอารายชื่อที่ผู้ใช้เสนอไปสั่งทางผู้ที่รับผิดชอบกลับตอบอย่างหน้าตาเฉยว่า ทำอย่างนั้นจะทำให้เสียเวลาต้องมาแยกสำนักพิมพ์ที่สั่งอีก มันจะไม่สะดวกและเพิ่มภาระงานนะ เอางี้เราก็ให้ทางสำนักพิมพ์ส่งรายชื่อมาให้เราดีกว่าแล้วเราเลือกเรื่องที่มีหรือที่ใกล้เคียงก็ได้ ผมก็ถามต่อว่าเราอย่างนี้ถ้าเกิดว่าผู้ใช้ที่เสนอเขามาตามหนังสือที่เราสั่งหล่ะแล้วไม่มีจะทำอย่างไร บรรณารักษ์คนนั้นก็ตอบว่าก็บอกไปว่าหนังสือเล่มนั้นทางสำนักพิมพ์แจ้งว่าขาดตลาด เอาเข้าไปทำไปได้นะคนเรา

จากตัวอย่างที่ได้กล่าวมาเป็นเพียงส่วนน้อยของห้องสมุดหล่ะมั้งครับ ผมเชื่อว่าด้วยจรรยาบรรณของความเป็นวิชาชีพบรรณารักษ์จะยังอยู่กับทุกคนที่ประกอบอาชีพนี้อยู่ เพียงแต่ก็อยากฝากบอกเพื่อนๆ ร่วมวิชาชีพทุกคนว่า ผู้ใช้ของเราสำคัญที่สุด การบริการด้วยใจ (Service mind) ทุกคนคงมีอยู่ในสายเลือดนะครับ

ก่อนจบขอฝากบทความเรื่อง service mind ให้ลองอ่านดูนะครับ

มาจาก : http://projectlib.wordpress.com/2007/08/14/library-for-user-or-librarian/