การจัดการงานวิจัย : ABC & SRI เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง
วันที่ ๒๗ มี.ค. ๕๑ ผมชื่นใจและชื่นปัญญาที่ได้ฟัง ศ. ดร. ปิยะวัติ บุญ-หลง ผอ. สกว. พูดเรื่อง “ABC และ SRI เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง” ในการประชุม “Change Management and Outcome Mapping” ของสกว. ที่สวนสามพราน
นี่คือรูปแบบของการจัดการงานวิจัยที่ผมใฝ่ฝันอยากเห็นในบ้านเมืองของเรา คือระบบการจัดการงานวิจัยที่อยู่บนวิธีคิด และวิธีจัดการ ที่ซับซ้อน ที่ผมเรียกว่า Complex Adaptive Research Management
เมื่อปี ๒๕๓๖ ตอนที่ผมมาอยู่ สกว. ใหม่ๆ ผมพบว่า ระบบการจัดการงานวิจัยเป็นระบบคิดแบบ Linear & Simple เราจึงช่วยกันคิดพัฒนาและดำเนินการระบบการจัดการงานวิจัยขึ้นใหม่ จนบางทีมีคนยกย่องผม (แบบเกินไป) ว่าเป็นผู้ปฏิวัติระบบการจัดการงานวิจัยของไทย แต่สภาพของการจัดการงานวิจัยสมัยผมเป็น ผอ. สกว. เทียบกับที่ อ. ปิยะวัติเสนอนี้ มันเหมือนกับระดับอนุบาลกับอุดมศึกษา
ABC ย่อมาจาก Area-Based Collaborative Research และ SRI ย่อมาจาก Strategic Research Issues
ABC
เป้าหมายของ ABC คือ “เพื่อพัฒนาความเข้มแข็งของระบบเศรษฐกิจสังคมของจังหวัด จากฐานภายใน อย่างยั่งยืน”
หน่วย “พื้นที่” ใน ABC คือจังหวัด
o โจทย์วิจัย เป็นปัญหาของจังหวัด
o เกิดกลไก ของจังหวัด ร่วมกันกำหนดโจทย์
o เกิดการทำงานบนฐานของข้อมูลและข้อเท็จจริง
Output ของงาน ABC คือ
o การเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ จังหวัดสามารถแก้ไขปัญหาของ issues ในปัจจุบันได้
o เปลี่ยนแปลงกลไก เกิดกลไก ให้หลายฝ่าย (ในจังหวัด) มีความสามารถจัดการอนาคตของจังหวัดร่วมกันได้
SRI
เป้าหมายของ SRI คือ “เพื่อสร้างเสริมความสามารถของประเทศ ในการจัดการกับเรื่องสำคัญๆ ในระยะ ๓ – ๕ ปีข้างหน้า”
o สร้าง Core Knowledge ในเรื่องสำคัญๆ ของประเทศ
o นำข้อมูลความรู้เข้าสู่หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง
o เพื่อปรับเปลี่ยน นโยบาย และการปฏิบัติ ให้เหมาะสมกับสถานการณ์
วิธีการดำเนินการจัดการ SRI
o เลือกโจทย์วิจัยที่สำคัญ เป็นเรื่องยาว ซึมลึกลงถึงรากฐาน ไม่จบง่ายๆ แต่ต้องรีบจัดการ
o สร้างฐานข้อมูลที่เกี่ยวข้อง และรวบรวมนักวิจัยที่มีความสามารถสูงในเรื่องนั้น เพื่อทำวิจัยเสนอทางเลือก
o หาวิธีเข้าถึงผู้กำหนดนโยบาย ให้ตระหนักถึงความสำคัญและรับข้อเสนอไปปรับเปลี่ยนนโยบาย
o สือสารกับสาธารณชนให้เห็นความสำคัญของเรื่อง
Output ของงาน SRI
o เปลี่ยนแปลงทัศนคติของประชาชน โดยผ่านการถกเถียงในเวทีสาธารณะ
o เปลี่ยนแปลงนโยบาย โดยผ่านกลไกนโยบาย
o เปลี่ยนแปลงกลไกนโยบาย สำหรับจัดการกับเรื่องอนาคต
ABC & SRI เปลี่ยนแปลงระบบวิจัยและระบบพัฒนาของประเทศ โดย
o เปลี่ยนแปลงวิธีการให้ทุนวิจัย และการทำงานของแหล่งทุน
o เปลี่ยนแปลงกลไกปฏิบัติในระดับจังหวัด (ภาคีมีส่วนร่วม)
o เปลี่ยนแปลงนโยบายภาครัฐ (ใช้ข้อมูลมากขึ้น มองหลายมิติมากขึ้น มองยาวขึ้น)
o เปลี่ยนแปลงวิธีคิดและพฤติกรรมชุมชน
o เปลี่ยนแปลงนักวิจัยและวิธีการทำวิจัย
o เปลี่ยนแปลงระบบประเมิน และตัวชี้วัดงานวิจัยและงานพัฒนา
ผมเชื่อว่าการริเริ่ม ABC และ SRI จะเป็นก้าวสำคัญของการจัดการงานวิจัยของประเทศ จะมีคุณูปการต่อบ้านเมืองของเราอย่างยิ่ง
วิจารณ์ พานิช
๓๑ มี.ค. ๕๑
ความเห็น (1)
เรียนอาจารย์ ที่เคารพ
ได้อ่านที่อาจารย์บัน สอนใจ ABC อยากได้รายละเอียดเพิ่มเตืมหรือแหล่งเรียนรู้ เพราะว่าจะได้นำไปใช่กับพื้นที่จริง
เถลิง