วิทยากล่อม กระบวนการ (ตอน3)

     ตื่นเช้าได้งานหลาย ตื่นสายได้งานน้อย คำโบราณผู้เฒ่าว่า ตื่นขึ้นมาถะแม้สินอนหรีอยู่เฮ็ดหยัง ผู้อ่านเอย... เสียงลูกหวีดของดาบอุทัย ดังขึ้น ปิ๊ดปิ๊ด... ปิ๊ดปิ๊ด...กำลังนอนแซบๆ เป่าอีหยังน้อหนวกหูหลายเด้... เช้ามืดวันนี้คณะวิทยากรพี่เลี้ยงนำพ่อตู้แม่ตู้เดินดินออกกำลังกายรอบสวนป่า เป็นระยทาง 1 กิโลเมตร นับก้าวได้ 1,500 ก้าว เดินปกติสบายๆ ลองเดินดูนะครับเพื่อมีประโยชน์ในการวัดระยะพื้นที่ในการทำเกษตรแบบพอเพียง

     หลังจากนั้นรับประทานอาหาร เตรียมไปดูพื่นที่เกษตรกรตัวอย่าง คือ พ่อใหญ่ไล (พ่อใหญ่บ่ยาก) ที่บ้านดงหนาม ต.สนามชัย อ.สตึก จ.บุรีรัมย์

     ไปเดินชมสวนพ่อใหญ่ไล อีก 1 กิโลเมตร ทำการปลูกพืชทุกอย่าง ต้มเกลือกินเอง ทำเต่าเผาถ่านใช้เอง ปัจจุบันนอนขากวยห้างเฝ่าสวนยางพาลา 10 ไร่ และขยายปลูกอีก 15 ไร่ จำประเด็นสำคัญได้ดังนี้

1. รู้แล้วต้องทำเลย อย่าตินั้นตินี้ ให้ฟ้าวพากันเฮ็ด
2. บ่ต้องสงสัยเฮ็ดแล้วสิเกิดการเฮือนอู้เอง
3. ไม่ต้องเชื่อคนอื่นเชื่อตนเอง เฮือนฮู้เอง
4. การทำเกษตรไม่มีสูตรสำเร็จตายตัวทำไปเรื่อยๆ เปลี่ยนแปลงเฮือนฮู้บ่อยๆ ถึงสิพออยู่พอกินไปฮอดลูกหลาน

     กลับมาพักเที่ยงที่ส่วนป่าฯ รับประทานอาหารเบรกพักตามอัธยาศัย ต่อจากนั้นลุยป่าอีกลอบเพื่อเรียนรู้ความต่าง เดินเล่นชมพันธุ์ของต้นไม้น้อยใหญ่ ก่อไผ่พันธุ์หมาจู หมูเหมยซาน ไก่ไข่ ฯลฯ อีกครึ่งกิโลเมตร เอาเป็นว่าวันนี้ตั้งแต่เช้าเดินทั้งหมด 2 กิโลเมตร/ครึ่ง ทำเอาแม่ตู้ยืนถ้าไม่ไหว ต้องใช้ยาดมประครองยืนนิ้งๆ ก่อน แล้วกระผมก็พาไปหาคุณหมอที่อนามัย ต.สนามชัย (ดีที่เราตีสนิทคุณหมอพร้อมกับขอเบอร์โทรไว้ด้วย คริคริ...) กลับมาไม่ทันกินข้าวพร้อมเพื่อน เลยฟ้าวกินฟ้าวย่ำข้าวกัดสบโตเอง (ริมฝีปากภายใน) อีพ่ออีแม่เอ้ย...เจ็บหลาย คิคิ…

     ตอนเย็นค่ำมืดแล้วล่ะ ครูออดนำพากิจกรรมกลุ่ม โดยให้ทุกคนนั่งลอมวงและให้พูดแสดงความคิดเห็นว่า ที่ไปชมสวนพ่อใหญ่ไลกับสวนป่าฯ วันนี้ได้อะไรมาบ้าง

สรุปประเด็นหลักวันนี้

• วิทยากรยังขาดกระบวนการและพิธีการอยู่
• คำถามคำตอบไม่ตรงประเด็น เช่น มักตั้งคำถามว่า ลงทุนเท่าไร
• วิทยากรนำพาสไตร์แบบลูกทุ่งดูเป็นกันเองดีเยี่ยม
• คำถามยังอยู่ในใจชาวบ้านยังไม่กล้าบอกยังไมชัดเจน

ข้อเสนอแนะ

• การใช้กระบวนการหรือพิธีการมากเกินไป ชาวบ้านเกลงไม่กล้าพูดแสดงความคิดเห็นออกมาไม่เป็นไปตามธรรมชาติ
• สิ่งที่อยู่ในใจชาวบ้านต้องชัดเจนจะได้ไม่ได้จะไปยังไงอย่าอ่ำอึ่ง คณะวิทยากรให้กระสุนแต่ละนัดต้องชัดเจนและต้องจริงใจ
• ยังไม่มีหน่วยแพทย์เคลื่อนที่เข้ามาดูแลสุขภาพรางกายให้ชาวบ้านเลย

ปล.สมุดบันทึกประจำวัน 19 กุภาพันธ์ 2551 เรื่องราวเก่าๆ ครับ

[คนรุ่นเก่าพัฒนา ว่าที่บัณฑิต]

วิชาวิทยากรกระบวนการ  พวกพี่เรียนแล้ว  แต่ไม่ได้ออกมาเผชิญโชค  หรือผจญภัยแบบนี้  จุดมุ่งหมายก็คงจะให้มาชมบุคคลตัวอย่างที่มีชีวิตแบบช่วยเหลือตนเอง  แบบพอเพียงใช่ไหมทำไมต้องเอาคนแก่มาทรมาร  คนแก่ดูแล้วก็เอาไปทำไม่ได้ หรือว่าคนแก่ท่านทั้งหลายนี้  เป็นผู้นำชุมชนตัวอย่าง  ถึงจะแก่ แก่ความรู้ด้วยใช่ไหมเอ่ย  โอ้ย ทำรายงานไม่เสร็จเลย  น่าสงสารคนกัดสบปากตนเองเนาะ  กินก้ไม่ได้กินดี  อย่าปานทหารหลาย ยังดีนะเหลือป่าให้เดินชมได้  ที่กระนวนมีแต่ป่าอ้อย  วิจัยอ้อยได้ แต่อย่างเข้าดงอ้อย ระวังหาทางออกไม่เจอ

นักเรียนเป็นวิทยากร มีเตาเผาถ่านด้วย เผาแล้วออกมาเป็นนำส้มเป็นยากันแมลงตามว่ากำลังดังอยู่หรือเปล่า เพราะเป็นเทคโนโลยีชาวบ้านที่ทำได้ จบก่อนนะ ไปทำรายงานต่อก่อนคะ

[คนเดินดิน]

• ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นองค์ความรู้หมด ถ้าเราได้เข้าไปสัมผัส
• และจะเห็นปัญหา รู้จักปัญหา วิธีแก้ปัญหาครับ
• บางครั้งอาจจะสวนทางกับตำรา ของจริงของเก้อยู่ที่การเข้าถึงหัวใจแท้ของชาวบ้านหรือเปล่า
  

[tanongsak]

อยากได้ความรู้เรื่องการปลูกยางพาราในที่ดินของ จ.นครราชสีมา