บัตรคำสั่ง
ศูนย์ที่ 7 เรื่องการตอบสนองต่อสิ่งเร้า และผลเสียของการทำลายพืช
สาระที่ 1 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต ( ว 1.1 )
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
นักเรียนอ่านบัตรคำสั่ง และปฏิบัติตามขั้นตอนต่อไปนี้
1. เลือกประธานและเลขานุการกลุ่มเพื่อทำหน้าที่บริการและดำเนินกิจกรรม
2. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน และตรวจคำตอบจากบัตรเฉลย
3. จับคู่คนเก่งกับคนอ่อนช่วยกันอ่านบัตรเนื้อหาให้ละเอียด
4. ร่วมกันอภิปรายซักถามและแสดงความคิดเห็นในเนื้อหา
5. จดบันทึกสาระสำคัญ เพื่อไว้อ่านต่อไป
6. อ่านบัตรคำถามอย่างละเอียดถี่ถ้วน แล้วตอบคำถามในแบบฝึกปฏิบัติ
ตรวจคำตอบจากบัตรเฉลย
7. ทำแบบทดสอบหลังเรียน พร้อมตรวจคำตอบจากบัตรเฉลย
8. เสร็จแล้วเก็บอุปกรณ์ทุกชิ้นใส่ซองให้เรียบร้อย ยกเว้นกระดาษคำตอบ
หรือแบบฝึกปฏิบัติ
9. เตรียมไปเรียนศูนย์ต่อไป
แบบทดสอบก่อนเรียน
ศูนย์ที่ 7 เรื่องการตอบสนองต่อสิ่งเร้า และผลเสียของการทำลายพืช
สาระที่ 1 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต ( ว 1.1 )
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกข้อที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
1. ลำต้นของพืชเจริญเข้าหาสิ่งใด ก. น้ำ ข. แสงแดด ค. แร่ธาตุ ง. ทั้ง น้ำ และแร่ธาตุ |
4. ถ้าสัมผัสต้นผักกระเฉด จะเกิดอะไรขึ้น ก. ผักกระเฉดหุบใบ ข. ต้นผักกระเฉดสลัดใบ ค. ต้นผักกระเฉดดีดตัวสูงขึ้น ง. ต้นผักกระเฉดจะกางใบออก |
2. ใบของต้นไมยราบ จะตอบสนองต่อสิ่งเร้าเมื่อใด ก. เมื่อถูกสัมผัส ข. เมื่อแสงแดดจัด ค. เมื่อแมลงบินผ่าน ง. เมื่ออากาศมืดครึ้ม |
5. เสียงดนตรีมีผลต่อพืชอย่างไร ก. ทำให้พืชเหี่ยวเฉา ข. ทำให้พืชเป็นโรค ค. ทำให้พืชไม่เป็นโรค ง. ทำให้พืชเจริญงอกงาม |
3. ใบของพืชชนิดใดที่เปลี่ยนมาเป็นกับดักแมลง ก. บัว ข. พริกไทย ค. ผักกระเฉด ง. หม้อข้าวหม้อแกงลิง
|
6. สัตว์ชนิดใดมีการตอบสนองต่อสัมผัสคล้าต้นไมยราบ ก. ตะขาบ ข. หนอน ค. กิ้งกือ ง. กิ้งก่า
|
แบบทดสอบหลังเรียน
ศูนย์ที่ 6 เรื่องวัฏจักรชีวิตพืชดอก และประโยชน์ของพืช
สาระที่ 1 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต ( ว 1.1 )
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
คำชี้แจง นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
1. ส่วนของพืชที่แตกอกจากเมล็ดแล้วยื่นขึ้นสู่อากาศ คืออะไร ก. ราก ข. ใบ ค. ดอก ง. ผล |
4. เรานำใบพืชชนิดใดบ้างมาทำเป็นอาหาร ก. คะน้า ตำลึง ผักกาด ข. ถั่ว ข้าวโพด น้อยหน่า ค. เผือก มะม่วง มะละกอ ง. อ้อย ข้าวโพด กะหล่ำปลี
|
2. ภายในเมล็ดมีสิ่งใดอยู่บ้าง ก. ใบ กลีบเลี้ยง ข. ราก กลีบดอก ค. ต้นอ่อน ใบเลี้ยง ง. ลำต้น ใบที่ใช้ทำอาหาร |
5. เมล็ดพืชชนิดใดนิยมใช้เป็นอาหาร ก. ถั่ว อ้อย เผือก ข. ข้าว ถั่ว ข้าวโพด ค. ข้าว มะนาว น้อยหน่า ง. ข้าวโพด ตำลึง มะละกอ |
3. พืชชนิดใดสามารถนำมาทำยารักษาโรคได้ ก. ยาง ไม้สัก ข. ฝ้าย ผักบุ้ง ค. หัวมัน มะเขือเทศ ง. ขี้เหล็ก ว่านหางจระเข้ |
6. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของพืช ก. ทำแก้ว ข. ทำเครื่องเรือน ค. ทำเครื่องนุ่งห่ม ง. ทำยารักษาโรค |
แบบทดสอบหลังเรียน ศูนย์ที่ 6 ( ต่อ )
7. ส่วนใดของเมล็ดที่งอกมาก่อน ก. ราก ข. ผล ค. ก้าน ง. ใบ |
9. การงอกของเมล็ดอาศัยสิ่งใดเป็นสำคัญ ก. ดิน ข. ความร้อน ค. ปุ๋ย ง. ความชื้น |
8. พืชที่ใช้ทำสีผสมอาหารได้คือข้อใด ก. ใบฝรั่ง ข. แตงกวา ค. ใบเตย ง. แก้วมังกร
|
10. พืชช่วยป้องกันน้ำท่วมได้อย่างไร ก. พืชช่วยคายน้ำ ข. พืชช่วยซับน้ำให้แห้ง ค. รากพืชช่วยดูดซับน้ำไว้ ง. พืชช่วยพัดพาน้ำไปตกที่อื่น |
บัตรเนื้อหา
ศูนย์ที่ 6 เรื่องวัฏจักรชีวิตพืชดอก และประโยชน์ของพืช
สาระที่ 1 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต ( ว 1.1 )
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
วัฏจักรชีวิตของพืชดอก
พืชจะต้องแพร่กระจายผลและเมล็ดไปตามที่ต่าง ๆ ให้มากที่สุด โดยอาศัย
สัตว์ต่าง ๆ ช่วยในการแพร่พันธุ์ และสัตว์ก็ได้สิ่งตอบแทนคืออาหารจากพืชในรูปผลไม้ ซึ่งในผลไม้มีเมล็ดอยู่ด้วย เมื่อสัตว์คาบผลไม้ไปกินไกล ๆ แล้วถ่ายมูลออกมา
เมล็ดที่ไม่ย่อยก็กระจายไปตามที่ต่าง ๆ เมื่อมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมก็จะงอกเป็นต้นใหม่
กระแสลมก็เป็นอีกทางหนึ่งที่ช่วยแพร่พันธุ์ พืชต้องสร้างเมล็ดขนาดเล็กและ
เบา และมีอวัยวะสำหรับอุ้มลม เช่น นุ่น ประดู่ ยาง เป็นต้น เมล็ดพืชเหล่านี้สามารถปลิวตามกระแสลมไปยังที่ไกล ๆ ได้
พืชบางชนิดอาศัยกระแสน้ำ
จึงต้องสร้างผลให้ลอยน้ำได้
เช่น มะพร้าว
นอกจากนี้พืชบางชนิด เมื่อมีผลหรือฝักที่แก่จัดจะแตกออกจากกัน และมีแรงดีด หรือแรงผลักให้เมล็ดกระเด็นไปไกล ๆ ได้
เมื่อนำเมล็ดพืชไปปลูกในที่สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ก็จะมีการเจริญเติบโตไปตามขั้นตอน กล่าวคือ เมล็ดจะค่อย ๆ งอกรากออกมา ต่อจากนั้นจะค่อย ๆ
บัตรเนื้อหา ( ต่อ )
เจริญเติบโตเป็นต้นพืชต้นเล็ก ๆ เมื่อพืชเจริญเติบโตเต็มที่จะออกดอก เมื่อดอกได้
รับการผสมพันธุ์ก็จะเกิดผล ในผลของพืชจะมีเมล็ดอยู่ข้างใน เมื่อนำผลหรือเมล็ดไป
ปลูกจะสามารถงอกเป็นต้นพืชใหม่อีก การเปลี่ยนแปลงของพืชเช่นนี้ เรียกว่า
วัฏจักรชีวิตของพืชดอก เช่นวัฏจักรชีวิตของมะพร้าว วัฏจักรชีวิตของมะเขือ
วัฏจักรชีวิตของข้าวโพด เป็นต้น
พืชต้นใหม่จะเจริญขึ้นมาจากเมล็ดหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของพืชต้นเดิม สำหรับ
พืชดอกส่วนใหญ่ จะเจริญมาจากเมล็ด ภายในเมล็ดจะมี ต้นอ่อน และอาหาร
สำหรับเลี้ยงต้นอ่อน ซึ่งเรียกว่า ใบเลี้ยง
เมื่อเมล็ดไปตกในที่ที่มีสภาพแวดล้อม เช่น ความชื้น อากาศ อุณหภูมิ ที่
เหมาะสมก็จะงอกออกมา โดยมีน้ำ หรือความชื้นเป็นตัวช่วยให้เปลือกอ่อนนิ่มพอที่
จะให้รากและส่วนอื่น ๆ ออกมาได้ ส่วนของราก ออกมาก่อน จากนั้นก็จะมี ใบ
ปรากฏขึ้น อาหารที่สะสมอยู่ในเมล็ด จะถูกนำมาใช้ในการเจริญเติบโตของรากและ
ต้นอ่อน รากก็จะพุ่งลงล่าง เพื่อดูดน้ำและแร่ธาตุ เมื่ออาหารที่สะสมหมด พืชก็
เจริญเติบโตพอที่จะสร้างอาหารเองได้ ทำให้ต้นเจริญเติบโต และยื่นส่วนยอดขึ้นสู่
ด้านบน โดยอาศัยปัจจัยต่าง ๆ ทำให้พืชมีขนาดใหญ่ขึ้นตามลำดับ แล้วเจริญเติบ
โตเป็นพืชชนิดนั้น
ขั้นตอนการเจริญเติบโตของพืช มีดังนี้
1. ระยะที่รากแตกออกจากเมล็ดก่อนลงสู่ดิน
2. ระยะที่ลำต้นงอกออกจากเมล็ดขึ้นสู่อากาศ
3. ระยะที่เป็นต้นอ่อน และแตกใบ
4. ระยะที่โตเต็มที่ พร้อมที่จะออกดอก
5. ระยะที่ออกดอก ออกผล โดยภายในผลมีเมล็ด
บัตรเนื้อหา ( ต่อ )
ที่มา หนังสือคุณภาพแม็ค กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ ชั้น ป. 4 หน้า 52
ที่มา สื่อการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ สมบูรณ์แบบ ชั้น ป. 4 หน้า 84
ที่มา หนังสือคุณภาพแม็ค กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ ชั้น ป. 4 หน้า 55
บัตรเนื้อหา ( ต่อ )
ภาพแสดงการเจริญเติบโตของเมล็ด