ทิปดีดี สำหรับการก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งทางวิชาการ

เมื่อวานนี้ 27 กพ. 51 ตั้งแต่เช้า ณ ห้อง SC 1-311 คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร งานการเจ้าหน้าที่ กองกลาง สำนักงานอธิการบดี นำโดยท่านรองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ รศ.ดร.สุพักตร์ พ่วงบางโพธิ์ ได้จัดอบรมความรู้เชิงปฎิบัติการเกี่ยวกับการพิจารณาตำแหน่งทางวิชาการ ให้กับคณาจารย์ของ มน. ดิฉันเข้าร่วมฟังด้วยค่ะ เพราะชื่อเรื่องน่าสนใจมาก และที่สำคัญ อดีตท่านอธิการบดี มน. ศ.ดร.สุจินต์ จินายน แฟนในดวงใจของดิฉันเป็นวิทยากรเอก เสียด้วย ทำให้ดิฉันพลาดไม่ได้...

ไม่ต้องห่วงค่ะ ท่านที่ติดธุระ ภารกิจสำคัญ ดิฉันเก็บเรื่องดีดีมาฝากด้วย...แหม ก็จดเสียแทบจะทุกคำทีเดียว...เพราะเป็นเรื่องที่เราๆท่านๆ (คณาจารย์ในมหาวิทยาลัย)ควรใส่ใจทั้งน้าน...

ผู้ที่เข้าร่วมการอบรม จะได้รับแจกเอกสาร ประกาศ กพอ. เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาแต่งตั้งบุคคลให้ดำรงตำแหน่ง ผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และศาสตราจารย์ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๐ ซึงนับว่า update สุดๆ แล้วนะคะ ต้องไปหามาเป็นคัมภีร์ประจำกายไว้ หากท่านยังไต่ไม่ถึงบันไดขั้นสุดท้ายของวิชาชีพอาจารย์ (ศาสตราจารย์งัย !!)

แถมด้วย ข้อบังคับมหาวิทยาลัยนเรศวร ว่าด้วย หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินผลการสอนและเอกสารที่ใช้ประเมินการสอน เพื่อขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ท้ายเล่มอีกด้วย นับว่าครบสมบูรณ์ทีเดียว ต้องขอขอบคุณท่านรองสุพักตร์แทนคณาจารย์ทุกท่าน ที่ใส่ใจ ไวต่อเหตุการณ์เสมอ

เอาละค่ะ Note ย่อๆ แต่ไม่สั้น ที่ดิฉันจดมาจาก Lecture ท่าน อ.สุจินต์ พอสรุปเป็นข้อๆ อาจไม่ปะติดปะต่อ ได้ ดังนี้

1	ultimate goal ของอาจารย์ทุกคนในมหาวิทยาลัย คือ ต้องจบ ป.เอก ต้องเป็นศาสตราจารย์
2	สำหรับผู้ที่ต้องการขอ ผศ. หรือ รศ. จะขอวิธีพิเศษ ก็ได้ อยากให้ขอกันมากๆ สนับสนุนเต็มที่ หากมั่นใจว่าท่านมีผลงานอยู่ในระดับดีมาก ยกเว้น ศ. พิเศษ จะยากหน่อย
3	อยากให้คณบดีเข้ามาฟังกันเยอะๆ เพราะจะได้ทราบว่า การเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการของอาจารย์ในคณะต้องการะบบ management ที่ดี
4	คณะควรทำ profile ของคณาจารย์ ให้รู้ว่า เขาเข้ามาเมื่อไหร่? จบเมื่อไหร่? เป้าหมายเข้าสู่ตำแน่งทางวิชาการ. เมื่อไหร่ จะจบ ...ป.เอก... เมื่อไหร่? ต้องมี supportive manager อาจจะเป็นบุคลากรภายใน หรือภายนอก ก็ได้ เช่น ช่วยดู proposal ขอทุนวิจัย ช่วย review ช่วยตรวจแก้
5	การบริหารงานบุคคลต้องชัดเจน ตั้งแต่ มี criteria ในการ recruitment ต้อง assignment ว่าให้มาสอนอะไร ทำอะไร ต้องให้ commitment ว่า ภารกิจหลักแต่ละประเภทให้ น้ำหนักอย่างไร เช่น 35 35 20 10 ต้อง conversion จากข้อ 3 ให้เป็นแนวปฏิบัติ เช่น เทียบเท่ากี่หน่วยกิต กี่ชั่วโมง ต้อง Assessment ตาม assignment ดู accomplishment ว่า fullfill ไหม ถ้าทำได้ดีกว่า ก็ต้องมี reward system
6	งานวิจัยต้องมียุทธศาสตร์ ต้องแบ่งเป็น area ให้ match กับนโยบายของชาติ eg. Food+ agrculture มีคณะวิชาที่มา involve กี่คณะบ้าง แต่ละคณะทำด้านใด เพื่อจะได้ทำเป็นโครงการชุด
7	สำหรับ ผศ. ผลงานทางวิชาการ ต้องประกอบด้วย ผลงานวิจัย /ผลงานลักษณะอื่น และ ตำรา / หนังสือ / บทความทางวิชาการ ที่ดี
8	สำหรับ รศ. ผลงานทางวิชาการ ต้องประกอบด้วย ผลงานวิจัย /ผลงานลักษณะอื่น และ ตำรา /หนังสือ ที่ดี
9	สำหรับ ศ. มี 2 วิธี ผลงานทางวิชาการ ต้องประกอบด้วย ผลงานวิจัย /ผลงานลักษณะอื่น ที่ดีมาก และ ตำรา/หนังสือ ที่ดีมาก ผลงานทางวิชาการ ต้องประกอบด้วย ผลงานวิจัย ดีเด่น หรือ ผลงานลักษณะอื่น ดีเด่น หรือ ตำรา/หนังสือ ที่ดีเด่น
10	ตำรา หมายถึงเนื้อหาต้องมีความลึก สมบูรณ์ในเนื้อหาสาระ มีความทันสมัย มีงานของตัวเองแฝงอยู่ พยายามเขียนให้แคบ เจาะให้ลึก
11	หนังสือ เช่น คู่มือปฏิบัติ เนื้อหากว้าง แต่มีบูรณาการในตัวเอง เช่นพวก pocket book
12	งานวิจัย (proposal theme) หลักสำคัญต้องตอบคำถาม 4 ข้อ Why : อาจมี review ด้วย What : ค้นอะไร หาอะไร (objective) How : methodology ที่จะตอบ what Outcome : ที่ตอบ what สังเคราะห์ออกมาให้ได้ knowledge / pattern / hypothesis อาจเพิ่ม what next , recommmendation อย่าให้เป็นเพียง observation , ปะยุกต์ใช้ไม่ได้
13	งานวิจัยต้องมีการ publication อาจารย์แนะว่าอยากให้รวมวารสารเป็น cluster ใหญ่ๆ
14	อยากให้มหาวิทยาลัยมีสำนักพิมพ์ ไม่ใช่โรงพิมพ์ เพราะโรงพิมพ์ลงทุนสูงและเทคโนโลยีเปลี่ยนเร็ว ควรทำเป็นแบบ outsource เพื่อให้ผลงานของอาจารย์ที่ผ่านสำนักพิมพ์ มีชื่อของมหาวิทยาลัย มี logo ของมหาวิทยาลัย และมีระบบ peer review เพื่อช่วยดูเรื่องคุณภาพ เมื่อมีปรากฎ isbn ชื่อ peer (ที่ outstanding) เมื่ออาจารย์ส่งหนังสือ หรือตำราดังกล่าวไปขอกำหนดตำแหน่ง reviewer ก็แทบไม่ต้องตรวจ เพราะเท่ากับได้ตรวจมาแล้ว แต่ต้องตั้งเป็นกองทุน เพื่อให้มีค่าตอบแทนสำหรับ peer
15	ต้องมีการ review journals ภายในมหาวิทยาลัยให้ได้ standard และให้ สกอ.รับรอง เพื่อให้อาจารย์ได้ตีพิมพ์ในวารสารที่มี IP
16	proceeding ที่จริงก็ส่งได้ แต่ควรเป็นแบบที่มี peer ตั้งแต่แรก (ไม่ใช่แบบโกย paper ) ถ้าไม่มีคุณภาพ จะทำให้เสียประโยชน์ เพราะจะเอาไปตีพิมพ์ซ้ำที่อื่นไม่ได้ เสียเวลาด้วย
17	อาจารย์แนะว่า ผลงานทางสังคมศาสตร์ ควรใช้เป็นหนังสือ จะง่ายกว่าตำรา
18	ด้านคุณธรรม จริยธรรม ส่วนมากจะเกี่ยวกับ เรื่องการ sharing ผลงาน ควรตกลงกันแต่แรกที่จะทำงานวิจัย ให้คนทำงานวิจยหลักเป็นชื่อแรก ให้ corresponding author เป็นชื่อท้ายสุด
19	ที่ควรแล้ว ควรใส่รายละเอียดว่า แต่ละคนที่ร่วมทำผลงานมีส่วนในการ contribute อะไร ที่กระทำกันอยู่โดยมากใส่แต่ % ที่แต่ละคนทำ
20	จริงๆ แล้ว ควรมีระบบ record ผลการประเมินไว้ด้วย เช่น ผลงานวิจัยที่ทำ 4 คน คนที่ 2 นำไปขอกำหนดตำแหน่งก่อน แล้วได้ผลประเมินดีมาก เมื่อคนที่ 1 3 4 นำไปขอคราวต่อๆ ไป reviewer ก็จะได้ไม่ต้องประเมินกันอีก ต้องให้ผลประเมินดีมากเช่นกัน เป็นต้น
21	อาจารย์ท่านใดที่จบ ป.เอกแล้ว ต้องกระตุ้นให้ ขอ ผศ.ภายใน 2 - 3 ปี
22	ข้อสำคัญอยู่ที่คุณภาพของผลงาน ถ้าขอ ผศ. ที่จริง ผลงานวิจัยที่ทำเองไม่น้อยกว่า 50% สัก 1 เรื่อง ที่มีคุณภาพดีก็พอ ไม่ต้องเอาผลงานเล็กๆ น้อยๆ ที่สะเปะสะปะมาใส่ให้มากนัก
23	การเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการ เป็นการบ่งบอกให้สังคมรู้ว่าเราเชี่ยวชาญอะไร พยายามทำผลงานอย่างมี consistency อย่ากะโดดไปทำเรื่องที่แตกต่างกันมากนัก ทำให้จัดกลุ่มงานวิจัยก็ยาก และต่อไปจะได้รวมเขียนเป็นตำราได้
24	การสอนหลายแบบ team teaching คนเดียวสอนหลายวิชา แต่วิชาละ 1 - 2 topic ไม่มีปัญหา สามารถเอามารวมกันได้ ให้ได้ไม่น้อยกว่า 3 เครดิต (45 ชั่วโมง lecture)
25	ใช้ power point ก็ได้ แต่ไม่ใช่มีไม่กี่หน้า ต้องมีให่ครบสมบูรณ์
26	การประเมินการสอนล่วงหน้าก็ทำได้ เผื่ออนาคตที่ไม่แน่นอน (ได้เป็นคณบดี ไม่มีชั่วดมงสอนเสียแล้ว ในปีที่ขอ)
27	บางคนถามว่า ก็ต้องสอนอยู่แต่วิชาเดียวตลอด ชื่อวิชาที่ทำเป็นเอกสารคำสอน / ตำรา ใช้ชื่อเดิมได้หรือไม่ ? คือ จากเดิมที่ใช้ขอ ผศ. จะนำมาใช้ขอ รศ. อีกได้ไหม?? ตอบว่าได้ แต่ต้องมีการพัฒนาไปจากเดิม ต้องปรับปรุงให้ชัดเจน เพราะฉะนั้น ตอนขอ ผศ. ก็ไม่ต้องทำตำราสมบูรณ์นัก เพราะจะปรับปรุงได้ยาก เก็บไว้ตอนขอ รศ.บ้างก็ได้
28	พอได้ รศ 2 ปีแล้ว ก็ขอ ศ. ได้ แต่ไม่แนะนำให้ขอแบบพิเศษ เพราะการ define ว่า ดีเด่น เป็นเรื่องยาก
29	ถ้าเราแน่ใจว่า reviewer อ่านไม่ดี เราสามารถอุธรณ์ได้ ส่วนใหญ่ 100% จะรับการอุธรณ์ แต่ที่สำคัญ ต้องอุธรณ์ในเนื้อหาสาระทางวิชาการเท่านั้น (ไม่ใช่เรื่องส่วนตัว) ปกติก็จะให้กรรมการชุดเดิมกลับไปอ่านอีกที ถ้ายังไม่ ok เราก็สามรถอุธรณ์ครั้งที่ 2 ได้ อาจมีการตั้งกรรมการอ่านผลงานใหม่
30	เอกสารแนบท้ายการมีส่วนร่วมในผลงานทางวิชาการ ถ้าส่งไปแล้ว จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงไม่ได้ เพราะฉะนั้นต้องตกลงกันให้ดีเสียก่อน
31	กรณีวิทยานิพนธ์นิสิต contributor =50% ชื่อแรก อาจารย์ที่ปรึกษา corresponding autor =50%
32	การประเมินผลการสอน เป็นเรื่องที่ดำเนินการโดยคณะ ขอให้คณะ fair อาจให้อาจารย์ในกลุ่มสาขาเดียวกันประเมิน หรืออาจให้นิสิตประเมิน ด้วยก็ได้
33	เอกสารประกอบการสอน ก็คือ course syllabus ซึ่งประกอบด้วยสิ่งที่ต้องบอกนิสิตล่วงหน้าดังนี้ why : ทำไมต้องเรียนวิชานี้ what : มีเรื่องอะไรที่ต้องเรียนบ้าง how to learn : บรรยาย ปฏิบัติ กลุ่มย่อย tutorial trip ฯลฯ assessment : formative or/ and summative ควีรบกเด็ก เป็นแบบอัตนัย หรือเป็นแบบปรนัย เป็นต้น
34	ผลงานทางวิชาการในลักษณะอื่น คืออะร? ส่วนใหญ่หมายถึง สิ่งประดิษฐ์ การจดอนุสิทธิบัตร สิทธิบัตร นวัตกรรม บอกด้วยว่าเผยแพร่ไปยังที่ไหนบ้าง? อย่างไร?
35	การกำหนดสาขาวิชาที่จะขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ ควรระบุให้ชัดเจน (กพอ. กำลังจะกำหนดสาขา และอนุสาขาอยู๋ ขอดูเอกสารจาก สกอ.) ต้องวางแผนแต่แรกว่าจะเชี่ยวชาญอะไร เพราะเวลาขอ ผศ. รศ. ศ. จะได้สัมพันธ์กัน ไม่อย่างนั้นจะต้องกลายเป็นขอวิธีพิเศษ