เราไม่เข้าใจเท่าไหร่กับความหมายของคำว่าวิทยากรกระบวนการ ก่อนนั้นเตยได้รับมอบหมายให้เป็นวิทยากรร่วมในการทำเวทีชาวบ้านมาบ้าง ก็เรียนรู้งูๆปลาๆ ถามเขาบ้างลักจำบ้างตามแต่โอกาส ทำให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ก็พอแล้ว คนอื่นเขาทำต่อ ประเมินหรือเอาผลไปใช้ มาวันนี้ได้เข้าอบรมเป็นเรื่องเป็นราวจึงได้รู้เห็นอย่างชัดเจน เข้าใจแล้วอย่างแจ่มแจ้ง เพราะได้ไปอบรมเรียนรู้หลักสูตรเทคนิคการเป็นวิทยากรกระบวนการ มันมีขั้นตอนอย่างไร มีการร่วมกันคิด ร่วมกันวิเคราะห์ คิดอย่างมีหลักมีส่วนร่วม ไม่มีอคติ ไม่ใช่เราเป็นคนคิดให้ ชาวบ้านต้องคิดเอง เราแค่สร้างบรรยากาศกระตุ้นให้ทุกคนมีส่วนร่วม การอบรมทำให้เราหายสงสัยว่าทำไมบรรกาพัฒนากรหรือสมาชิกของกลุ่มเอ็นจีโอเวลาประชุมทำแผนพัฒนาหมู่บ้านถึงชอบทำMy map ไม่เคยถามและให้เขาสอนให้ทำอยู่ ได้รู้ช้าก็ยังดี ดีกว่าจะทำแบบเชยๆของตัวเอง เพื่อนที่เข้าอบรมบอกว่าดีเยี่ยมเหมือนได้เติมเขี้ยวเล็บทางปัญญามากขึ้น
เรากล่าวก่อนปิดอบรมว่าขอบคุณอาจารย์ที่ให้ความรู้ คอยดูนะครับผมจะสร้างผลงานให้ดูครับด้วยวิทยากรกระบวนการ ทำเอาผู้เข้าร่วมอบรมหัวเราะ ไม่ทราบว่าเขาตลกอะไรกัน?
ดีมากค่า ขอเพียงจริงใจและรัก หวังดีต่อพวกเขาจริงๆ ผลย่อมสะท้อนกลับมาต่อเราดี ชาวบ้านยังมีน้ำใจใสซื่ออยู่เป็นจำนวนมาก
ความเข้าใจ,ตั้งใจและมั่นใจ (หรืออื่นๆ) นำมาซึ่งความสำเร็จ ขอเป็นกำลังใจให้ครับ
เสียงหัวเราะก็เป็นกำลังใจได้เช่นกันครับ