วันในสัปดาห์

ชาวพม่ามักเชื่อว่า วันเกิดหรือ มเวเนะ ในสัปดาห์มีความสำคัญต่อชีวิตและมักผูกเกี่ยวกับการตัดสินใจหลายเรื่อง อาทิ การตั้งชื่อ

วันในสัปดาห์
ชาวพม่ามักเชื่อว่า วันเกิดหรือ มเวเนะ ( g,:tgoh X ในสัปดาห์มีความสำคัญต่อชีวิตและมักผูกเกี่ยวกับการตัดสินใจหลายเรื่อง อาทิ การตั้งชื่อ นิยมกำหนดเริ่มด้วยอักษรประจำวันเกิด หรือแม้การเลือกคบคนให้ต้องชะตา   ไม่ว่าในฐานะเพื่อน  คู่ครอง  หรือคู่ค้า อาจต้องเทียบวันเกิด  และทำนองเดียวกับไทย  พม่าก็มีข้อห้ามตัดผมในวันที่ตรงกับวันเกิดของตน  อีกทั้งควรเว้นตัดผมในวันจันทร์และวันศุกร์  และเชื่อว่านามวันเกิดยังช่วยกำหนดวันโชคลาภอีกด้วย  นอกจากนี้ยังเชื่อว่าวันเกิดจะช่วยบ่งบอกลักษณะนิสัยของแต่ละคน  กล่าวคือ ผู้เกิดวันอาทิตย์จะเป็นคนตระหนี่ถี่เหนียว  เกิดวันจันทร์จะเป็นคนใจน้อยแถมขี้อิจฉา   เกิดวันอังคารจะเป็นคนซื่อตรง  เกิดวันพุธจะเป็นคนโกรธง่ายหายเร็ว  เกิดวันพฤหัสจะเป็นคนอ่อนโยน  เกิดวันศุกร์จะเป็นคนช่างพูดและหากเกิดวันเสาร์จะเป็นคนมีอารมณ์ฉุนเฉียว  จากการที่ชาวพม่าชอบพึ่งโชคชะตา  ความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับวันเกิดจึงเป็นความจำเป็นพื้นฐานต่อการดำเนินชีวิตของชาวพม่าทั่วๆไป
การเรียกชื่อวันในสัปดาห์  หรือ  เนะ  (goh )  ในภาษาพม่ากำหนดเรียกตามดาวเคราะห์  หรือ โจ่ (w8b7sN )  เช่นเดียวกับไทยแต่เรียกต่างกันดังนี้
                อาทิตย์                     9o8'gO:                   ตะนีงกะนเหว่          
                จันทร์                       9o]'k                    ตะนีงหล่า                
                อังคาร                      v8'j                         อี่งก่า
                พุธ                           r6mTs^t                      โบ๊ะดะฮู                   
                พฤหัสบดี                  Edklxg9t            จ่าดะบะเด
                ศุกร์                          glkEdk                  เต้าก์จ่า
                เสาร์                         0go                         สะเหน่
วันในสัปดาห์จะมีความเกี่ยวข้องกับทิศทั้ง  ๘  โดยเพิ่มพระราหู  หรือ  ยาฮุ  (iks6X  เป็นดาวสำหรับผู้เกิดในวันพุธเฉพาะช่วงเที่ยงคืน ทิศประจำวันกำหนดไว้ดังนี้
อาทิตย์                     ตะวันออกเฉียงเหนือ  vgiahge,kdN            อะเชะ-มเย่าก์
จันทร์                       ตะออก                      vgiah                       อะเชะ
อังคาร                      ตะวันออกเฉียงใต้      vgiahg9k'N         อะเชะ-ต่อง
พุธ                           ใต้                            g9k'N                ต่อง
พฤหัสบดี                  ตะวันตก                   vgokdN              อะเน่าก์
ศุกร์                          เหนือ                        ge,kdN                มเย่าก์
เสาร์                         ตะวันตกเฉียงใต้       vgokdNg9k'N      อะเน่าก์-ต่อง
               
ชาวพม่านิยมไปไหว้พระประจำวันเกิดที่ตั้งอยู่รายรอบพุทธเจดีย์ตามทิศดังกล่าวมานั้น  และที่ฐานพระประจำวันจะมีรูปสัตว์ประจำดาวพระเคราะห์  ดังนี้
                อาทิตย์                     ครุฑ                         8>7oN                      กะโหล่ง
                จันทร์                       เสือ                           dykt                   จา
                อังคาร                      สิงห์                         e-gl'H                 ชีงเต๊ะ
                พุธ                           ช้างมีงา                    C'N                   สี่ง,เสี่ยน
                ราหู                          ช้างไร้งา                   sb6'Nt                   ฮาย
                พฤหัสบดี                  หนู                           Ed:dN                  จแวะ
                ศุกร์                          หนูตะเภา                  x^t                      ปู
                เสาร์                         นาค                          o8jt                   นะกา
ตำราโหราศาสตร์ของพม่ายังกำหนดความสัมพันธ์ระหว่างวันกับชาติพันธุ์  ๘  เผ่าไว้ด้วย และถ้าหากวาดเป็นแผนภูมิให้เห็นตำแหน่งของพระประจำวันเกิด  สัตว์ประจำวันเกิด  และชาติพันธุ์ทั้ง  ๘  ให้สอดคล้องกับทิศ  อันมีเกตุ หรือ เก๊ะ ( db9N X เป็นศูนย์กลางแทนด้วยองค์พุทธเจดีย์ จะเป็นดังนี้

ตะวันตกเฉียงเหนือ                    ราหู                 ช้างไร้งา                  ( จีน )	เหนือ ศุกร์ หนูตะเภา (แต๊ะ )	ตะวันออกเฉียงเหนือ อาทิตย์ ครุฑ ( ยวน )
ตะวันตก พฤหัสบดี                       หนู (พม่า )	พระเกตุ ( องค์เจดีย์ )	ตะวันออก จันทร์ เสือ ( ไทใหญ่ )
ตะวันตกเฉียงใต้                     เสาร์                     นาค                   ( แขก )	ใต้ พุธ   ช้างมีงา   ( กะดู )	ตะวันออกเฉียงใต้   อังคาร   สิงห์   ( มอญ )

ความเข้าใจเกี่ยวกับวันที่สัมพันธ์กับทิศทั้ง ๘  นับเป็นสิ่งจำเป็นต่อการเข้าใจวิถีชีวิตของชาวพม่า  ซึ่งส่วนใหญ่นับถือพุทธและมักข้องเกี่ยวกับโหราศาสตร์ไม่มากก็น้อย
วิรัช นิยมธรรม