ทุนทางสังคมกับการจัดการความรู้
วันนี้ (16 มิ.ย.48) ผมค้นเอกสารเก่า ๆ พบวารสารเศรษฐกิจและสังคม ฉบับ พ.ค. – มิ.ย.46 ว่าด้วยเรื่องการพัฒนาที่ยั่งยืน พลิก ๆ ดูก็ติดใจบทความเรื่อง “พัฒนาทุนทางสังคมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน” ซึ่งท่านสามารถเข้าไปอ่านได้ทางอินเทอร์เน็ตที่ http://www.nesdb.go.th/news/magazine/attachment/mag_dater/46may/11.pdf เขียนโดยคุณสมบัติ ชุตินันท์
อ่านบทความนี้ รวมทั้งบทความอื่น ๆ ในเล่มแล้วผมเกิดความรู้สึก 2 ด้าน
· ด้านบวก รู้สึกว่าแนวคิดเหล่านี้เข้าท่ามาก ถ้าปฏิบัติได้จริงจัง จะเป็นคุณูปการต่อสังคมอย่างใหญ่หลวง และเห็น “หิ่งห้อย” เต็มไปหมด
· ด้านลบ รู้สึกว่ามีแต่ทฤษฎีและข้อเขียนที่สวยหรู แต่ในทางปฏิบัติยังจับหลักกันไม่มั่น ในทางปฏิบัติส่วน macro ของประเทศสวนทางกับหลักการ คือแทนที่จะพัฒนาทุนทางสังคม กลับทำลายด้วยการดำเนินการตาม “โครงสร้างอำนาจ” เป็น “พลังพิฆาต” แห่งสปอตไลท์
ผมมีความเห็นว่าเครื่องมือสำคัญที่สุดในการพัฒนาทุนทางสังคมคือ การจัดการความรู้ ซึ่งจะเป็นการรวมพลัง “หิ่งห้อย” เป็น “สปอตไลท์ธรรมชาติ”
การจัดการความรู้ต้องการวิธีคิดแบบ “เอื้ออำนาจ” (empowerment) ไม่ใช่แบบรวบอำนาจอย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน
วิจารณ์ พานิช
16 มิ.ย.48