AAR Day 1 ของ KM เขตพื้นที่การศึกษานนทบุรี เขต 1
กิจกรรมใน Day 1 (30 ม.ค.49) มีเป้าหมายเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ KM โดยมีทีมแกนนำของ สพท. นนทบุรี เขต 1 เป็นผู้จัดการประชุม (รวม 4 วัน) และคุณหญิง (นภินทร ศิริไทย) เป็นวิทยากรของ สคส. มี ดร. ประพนธ์, อ้อม, และผมไป back up เป็นครั้งคราว
ผมไปร่วมตอนบ่ายแก่ ๆ ทันฟังรายงานผลการประชุมกลุ่มว่ามีแผนดำเนินการ KM ในเครือข่ายอย่างไร และได้มีโอกาสฟังแผนกิจกรรมที่นำเสนอโดย อ. วันวิสาข์ ผอ. รร. วัดโพธิ์นอน ที่ผมฟังแล้วชุ่มชื่นหัวใจเห็นความหวังของเขตพื้นที่การศึกษานนทบุรี เขต 1 ว่ามีการริเริ่มดี ๆ ที่เป็น KM ในระดับหนึ่งอยู่แล้ว คือเครือข่ายโรงเรียนขนาดเล็ก (นักเรียนน้อยกว่า 200) 7 โรง มีกิจกรรม ลปรร. ระหว่างโรงเรียน โดยให้ครูแต่ละโรงเรียนนำสิ่งที่ดีที่สุดของตนมาเล่า และให้เด็กมาแข่งขันทางวิชาการกัน
ยิ่งได้ฟังแผนกิจกรรมที่ อ. วันวิสาข์จะไปดำเนินการยิ่งชื่นใจ เพราะท่านบอกว่าจะกลับไปจัดให้ครูแต่ละคนเล่าผลสำเร็จเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้เพื่อนครูฟัง จะจัดให้ในกระบวนการทำงานมีการ ลปรร. กันตลอด จัดให้ทำงานเป็นทีม
นี่คือการเข้าถึงหัวใจของ KM ครับ
แผนที่ผู้แทนแต่ละกลุ่มนำเสนอยังไม่ใช่แผน KM ที่ดี ยังคิดแบบเดิม ๆ อยู่ ไม่ได้คิดแบบ KM
มีผู้แทนกลุ่มบางกลุ่มพูดถึงการกลับไปจัดให้ครูเล่าเรื่องผลสำเร็จเล็ก ๆ ให้เพื่อนครูฟัง เข้าใจวิธีเดิน KM โดยใช้ผลสำเร็จ ไม่ใช้ปัญหา นี่คือความสำเร็จของ Day 1
บรรยากาศในห้องประชุม บรรยากาศการนำเสนอผลการประชุมกลุ่ม
มีสิ่งที่ต้องปรับปรุงมาก
ทั้งที่ผู้จัดการประชุมและที่ผู้มาร่วมประชุม ได้แก่
1. การตรงต่อเวลา
เริ่มประชุมตรงเวลา และเลิกตรงเวลา
ไม่รอผู้มาสาย
2. ความรับผิดชอบในการมาประชุม
ได้แก่เตรียมตัวพร้อมตามข้อตกลง
ผมจับได้ว่าแทบจะไม่มีคนเตรียมอ่านหนังสือที่แจกไปก่อน
ถ้าวัฒนธรรมการประชุมของครูเป็นเช่นนี้ ทีมแกนนำ KM
ของนนทบุรีเขต 1
ก็ต้องมียุทธศาสตร์เอาชนะ/แก้ไขวัฒนธรรมความรับผิดชอบต่อการประชุม
3. การเริ่มด้วย รร./กลุ่มที่มีการดำเนินการ KM อยู่แล้ว
หรือได้กลับไปริเริ่ม KM อย่างจริงจัง จัดสรรทรัพยากรให้อย่าง
"ไม่เสมอภาค" คือ รร.ที่ไม่เอาไหน
จะได้รับการดูแลเอาใจใส่และทรัพยากรสนับสนุนการทำ KM น้อยกว่า
4. การพัฒนาทักษะ "การฟังอย่างลึก" (deep listening)
แก่ผู้บริหารและครู
เราเห็นจุดอ่อนจากการประชุมที่ผู้เข้าร่วมประชุมจำนวนหนึ่งอ่อนแอด้านทักษะการฟัง
ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญยิ่งในการทำ KM
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการฟังและพูดแบบ "สุนทรียสนทนา" (dialogue)
ในส่วนของ สคส. เราแนะนำให้ทีมแกนนำของนนทบุรีเขต 1 จับตาและเสาะหา รร.ที่เอาจริงเอาจัง หรือมีการดำเนินการ KM อยู่แล้ว และเข้าไปส่งเสริมให้ดำเนินการได้เข้มข้นและเข้มแข็งขึ้น ไปช่วยเชื่อมโยงกับภายนอกเขต ให้ได้รับความชื่นชมและส่งเสริมให้ช่วยเหลือโรงเรียนใกล้เคียง
KM มีเคล็ดลับอยู่ที่การเดินเรื่องด้วยความสำเร็จ ด้วยกิจกรรมดี ๆ ด้วยความพิถีพิถันในคุณภาพ ความเอาจริงเอาจัง KM ที่ดีจะช่วยแก้ไขวัฒนธรรมที่อ่อนแอและจอมปลอม
วิจารณ์ พานิช
31 ม.ค.49
ผมได้ลองเสนอร่างแผนพัฒนา KM ใน สพท.และใน โรงเรียน อยากขอความกรุณาอาจารย์หมอช่วยพิจารณาและให้ข้อเสนอแนะด้วยครับ ในบล็อกของผม /tanes ผมเสนอให้เริ่มต้นเดือนเมษายนนี้ครับ