การพัฒนาทักษะคุณอำนวยใน มรภ.กำแพงเพชร (ตอนที่ 3...สรุปบทเรียน)

"การพัฒนาทักษะคุณอำนวยนั้น...ไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว"

จากการไปเป็นวิทยากรจัดกระบวนการเพื่อพัฒนาทักษะคุณอำนวย ให้แก่คณะอาจารย์มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร เมื่อวันจันทร์ที่ 8 ตุลาคม ที่ผ่านมา บันทึกนี้เป็นบันทึกตอนที่ 3 ซึ่งผมจะขอบันทึกสถานการณ์และบทเรียนต่างๆ ที่ได้ปฏิบัติและสอดแทรกอยู่ในกระบวนการ ตลอดจนบทสรุปส่งท้ายว่าคุณอำนวยนั้นแท้จริงแล้วควรมีความรู้ ความเข้าใจและมีทักษะในเรื่องใดกันบ้าง

กระบวนการในวันนั้นมีอะไรบ้างที่หลายท่านอาจจะเคยได้นำไปใช้บ้างแล้ว หรือบางท่านอาจจะยังไม่เคยนำไปสู่การปฏิบัติ แต่ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร ลองอ่านเพื่อทบทวนและถือเสียว่าเป็นการ ลปรร. ดังต่อไปนี้ครับ

เตรียมการเหมือนไม่ได้เตรียมการ

อันนี้อย่าเพิ่งสับสนกับคำนะครับ เพราะถึงแม้ว่าจะรู้ตัวล่วงหน้าประมาณ 10 วัน ผมก็นำกลับมาคิดเป็นการบ้าน และกำหนดขั้นตอนอย่างคร่าวๆ ไว้ในใจ โหลดเนื้อหาจากบล็อกมาทำเป็นสไลด์ไว้เป็นชุดๆ เผื่อจะได้ใช้ทันทีเมื่อสมควรที่จะใช้ นี่คือส่วนที่ได้เตรียมการครับ

ส่วนที่บอกว่าเหมือนไม่ได้เตรียมการ ความหมายก็คือกระบวนการที่ได้ออกแบบไว้ในใจ และจากประสบการณ์เดิมที่มีอยู่ ผมไม่ได้ยึดติด และผมก็ระลึกอยู่เสมอว่า "การพัฒนาทักษะคุณอำนวยนั้น...ไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว" อันนี้สำคัญมาก ดังนั้นบันทึกนี้จึงขอสารภาพว่ากระบวนการต่างๆ ที่ดำเนินการพัฒนาทักษะคุณอำนวยนั้น ผมออกแบบเอาที่เวทีในวันนั้นนั่นเองครับ

สอนแบบไม่สอน (ฝึกทักษะโดยการแสดงให้ดู และให้ลงมือเรียนรู้กันเอง)

มีหลายๆ ทักษะที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ในขณะที่กำลังดำเนินกระบวนการ บางอย่างก็จะเฉลยหรือบอกเคล็ดวิชากันสดๆ แต่บางอย่างก็ปล่อยให้ผ่านเลยไปแล้วค่อยให้รู้ตัว หรือให้ทุกคนได้แสดงร่วมกัน เช่น การสร้างบรรยากาศของการแลกเปลี่ยนด้วยการจัดที่นั่ง การให้โอกาสทุกคนได้พูดสิ่งที่อยู่ในใจ เป็นต้น เพื่อให้ทุกคนเกิดความไว้วางใจ และผ่อนคลาย และที่สำคัญโดยตัวของผมเองที่ดำเนินกระบวนการไม่ได้เป็นผู้รู้ และตำแหน่งสลักสำคัญแต่อย่างใด ทำให้ทุกคนไม่กังวลใจ ทำให้บรรยากาศการแลกเปลี่ยนดีขึ้นในระยะเวลาอันสั้น

และจะเน้นย้ำบ่อยๆ ถึงข้อห้ามและข้อควรปฏิบัติของการทำหน้าที่คุณอำนวย เช่น คุณอำนวยต้องเป็นนักฟังไม่ใช่เป็นนักพูด ให้โอกาส สร้างบรรยากาศ คิดเชิงบวก เป็นต้น ไปพร้อมๆ กับการดำเนินกระบวนการ ไม่ว่าจะอยู่ในช่วงของการเล่า การแลกเปลี่ยน

ลงมือปฏิบัติแล้วค่อยสรุปในหลักการหรือทฤษฎีในภายหลัง

ในช่วงเริ่มต้น ผมใช้การอธิบายพร้อมกับยกตัวอย่างที่ได้ลงมือทำมาแล้วเป็นข้อมูลประกอบ เพื่อสร้างความเข้าใจ ต่อจากนั้นก็เป็นการฝึกทักษะโดยให้ทุกคนได้พูด ได้ลงมือปฏิบัติจริง (เท่าที่เวลาจะเอื้ออำนวย) ช่วงสุดท้ายเป็นเวลาประมาณ 30 นาทีเท่านั้นที่ผมได้สรุปว่าโดยบทบาทแล้วคุณอำนวยแล้ว ต้องมีทักษะอะไรบ้าง สรุปจากข้อมูล

จากสรุปบทเรียนของผู้รู้ที่ได้สรุปไว้แล้ว (ลิงค์อ่านทศพักตร์คุณอำนวย ของ ดร.ประพนธ์)
ประสบการณ์ของตนเอง เคล็ดไม่ลับทำ KM ในหน่วยงานราชการ / ลปรร.คุณอำนวย
สรุปเอาจากเวทีของวันนั้นเอง ซึ่งเป็นข้อมูลที่ทุกคนได้ร่วมกันสรุปผ่านการแลกเปลี่ยนประสบการณ์

โดยผมจับประเด็นแล้วนำทั้งสามส่วนนี้มาผสมผสานกัน ออกมาเป็นบทสรุปสั้นๆ ซึ่งมีองค์ความรู้จากทั้ง 3 ข้อดังกล่าวข้างต้นรวมกันอยู่ ซึ่งในข้อที่ 3 สรุปว่าคุณอำนวยนั้นยังต้องมีอะไรๆ อีกนอกจากข้อ 1,2 แล้ว เช่น

ฝึกทำใจ
เริ่มต้นได้แค่ไหนก็แค่นั้น
เริ่มต้นที่ใจ
ใจต้องสั่งมา
เป็นผู้กระตุ้นหรือดาวยั่ว
ทำงานเป็นทีม
เรียนรู้และพัฒนาอยู่ตลอดเวลา
ปรับตัว
เป็นแมวมอง
เริ่มที่ตนเอง
ฯลฯ

บันทึกมาเพื่อการ ลปรร.ครับ

วีรยุทธ สมป่าสัก 10 ตุลาคม 2550

เขียนใน GotoKnow โดย สิงห์ ป่าสัก
ใน KMนักส่งเสริมการเกษตร

คำสำคัญ (Tags): #kmมหาวิทยาลัยราชภัฎกำแพงเพชร#kfc(op)#คุณอำนวย#การพัฒนาทักษะคุณอำนวย#แลกเปลี่ยนเรียนรู้คุณอำนวย

หมายเลขบันทึก: 137207เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2007 22:03 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 20:56 น. ()สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (16)

ขจิต ฝอยทอง

เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2007 22:11 น. ()

ตามมาดูครับ
พี่เป็นคนที่เก่งมากๆๆๆขอชมด้วยใจจริง
ดีใจที่ได้ทำงานกับพี่
ผมส่ง mail ไปให้แล้วนะครับ
อยากได้ mail พี่นงด้วยครับ

แมงปอปีกบาง

เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2007 22:12 น. ()

มาขอเก็บความรู้ค่ะ... ขอบคุณค่ะ เป็นสิ่งที่ดีมากๆๆ และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจาช่วยเสริมเติมเต็มในการพัฒนาการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ต่อไป

pa_daeng

เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2007 22:21 น. ()

สวัสดีค่ะ อาจารย์
วันนี้ป้าแดงขอลงชื่อหลังแอบซุ่มและแอบจิ๊กไปใช้อยู่เป็นนาน
ขอบคุณค่ะ

นายสายลม อักษรสุนทรีย์

เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2007 22:30 น. ()

สวัสดีครับพี่
สุดยอดเลยครับพี่
นับถือ ๆ
รักษาสุขภาพนะครับ

ตันติราพันธ์

เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2007 23:41 น. ()

สวัสดีค่ะ

คงได้ประโยชน์นำไปปรับปรุงตนเอง ที่หน่วยงานยังพูดถึงKm แบบทฤษฎี ทำให้คนคิดถึงแต่ก้างปลา ไม่เคยผ่านการอบรมแท้จริง ขอบคุณที่ให้ความรู้

Aj.moo-noi

เขียนเมื่อ 11 ตุลาคม 2007 00:22 น. ()

ทุกๆ ตอนที่พี่เขียน "หมูน้อย" ขอเก็บไปฝาก อาจารย์ท่านอื่นๆที่คณะฯ นะค่ะ วันที่ 12 ตค. 50 ที่ คณะฯ จัดKM ค่ะ งานนี้ไม่ใช่มืออาชีพ มะ-รุ๊-จะ-เปง-งาย ..แบบว่าๆ ต้องนำไปถ่ายทอด แล้วจะนำมาเล่าให้ฟัง..ค่ะ