การจัดการความรู้ (Knowledge-Management)เทคโนโลยีการผลิตหน่อไม้ฝรั่งโครงการส่งเสริมการผลิตสินค้าเกษตรที่ปลอดภัยและได้มาตรฐาน................................. โครงการส่งเสริมการผลิตหน่อไม้ฝรั่งที่ปลอดภัยและได้มาตรฐาน ในจังหวัดนครปฐม เริ่มต้นจากโครงการส่งเสริมการปลูกหน่อไม้ฝรั่งแบบครบวงจร ใช้ระบบการซื้อขายมีสัญญาตามระบบตลาดข้อตกลงล่วงหน้าเมื่อ ปีพ.ศ.2530 โดยมีอดีตเกษตรจังหวัดนครปฐม นายบุญครอง นครศรี เป็นผู้ริเริ่มดำเนินการส่งเสริม ในอดีตที่ผ่านมานั้นความรู้เรื่องการปลูกหน่อไม้ฝรั่งยังมีไม่มากนัก ต้องอาศัยความรู้ที่ได้จากผู้รู้จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เช่น ท่านอาจารย์ธวัช ลวเปาระยะ และท่านอาจารย์สมพร ทรัพย์สารและจากการศึกษาดูงานที่นิคมสหกรณ์บ้านหุบกระพง จังหวัดเพชรบุรี ในช่วงแรกของการส่งเสริมท่านเกษตรจังหวัดได้มอบหมายให้นักวิชาการของสำนักงานเกษตรจังหวัด 2 ท่าน ดำเนินการเขียนเป็นตำราการปลูกหน่อไม้ฝรั่งพร้อมให้มีการบันทึกการปฏิบัติกับหน่อไม้ฝรั่งควบคู่ไปด้วย สำหรับเทคโนโลยีการผลิตหน่อไม้ฝรั่งของจังหวัดนครปฐม ฉบับนี้ได้จากการจัดการความรู้ในระดับเกษตรกร มีเกษตรกรผู้ปลูกหน่อไม้ฝรั่งจากอำเภอที่ปลูกหน่อไม้ฝรั่งและเจ้าหน้าที่ที่มาให้ความรู้ ซึ่งขอสรุปให้ทราบดังนี้
การเตรียมดิน ก่อนจะไถดะให้นำปุ๋ยคอก เช่น มูลวัว มูลไก่ นำไปใส่ในพื้นที่แล้วให้รถไถทำการไถคลุกเคล้าไปให้ทั่วพื้นที่ ตากกินไว้ให้แห้งประมาณ 15 วัน แล้วไถแปร
พันธุ์และการเตรียมพันธุ์ สำหรับเมล็ดพันธุ์ควรคัดเลือกเมล็ดพันธุ์จากต้นแม่ที่ให้หน่อดกยอดหน่อแน่น ยอดหน่อยาว ปล้องหน่อห่าง ให้ใช้เมล็ดจากต้นแม่ที่เป็นพันธุ์แอ็ทลาตและบล็อคอิมพรูปเท่านั้น
การปลูกทำได้ 2 วิธี คือ
1. การปลูกด้วยเมล็ด ให้ใช้ระยะระหว่างแถว 1.35 ม.และระยะระหว่างหลุม 20 ซม.
2. การปลูกด้วยกล้า
- กล้าถุง ให้หยอดเมล็ด 1-2 เมล็ด/ถุง ปลูกเมื่อต้นกล้าอายุได้ 2.5 เดือน - 3 เดือน โดยใช้ระยะห่างระหว่างแถว 1.35 ม. และระยะห่างระหว่างหลุม 30 ซม.
- 2 -
การให้น้ำ การให้น้ำกับหน่อไม้ฝรั่งที่เหมาะสมที่สุดคือการให้น้ำด้วยระบบฝนเทียมมินิสปิงเกอร์ เป็นระบบที่เหมาะสมที่สุด เวลาที่เหมาะสมคือ หลังจากเก็บหน่อไม้ฝรั่งเสร็จ ควรให้น้ำ
การให้ปุ๋ย
ปุ๋ยคอก
- มูลไก่แกลบ หมายถึง มูลไก่ที่มีแกลบเป็นส่วนผสม ต้องหมัก 3 เดือน ก่อนนำมาใช้
- มูลเป็ดแกลบ หมายถึง มูลเป็ดที่มีแกลบเป็นส่วนผสม ต้องหมัก 3 เดือน ก่อนนำมาใช้
- มูลวัวนม ให้ใช้ในช่วงพักต้นเท่านั้น
- มูลสุกร ต้องใช้ร่วมกับแกลบดิบ
- มูลไก่อัดเม็ด ให้ใช้ร่วมกับแกลบดิบ
- ปุ๋ยหมักสำเร็จรูป ให้ใช้ร่วมกับแกลบดิบ
- ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ ให้ใส่ 25 กก./ไร่/10 วัน ช่วงเก็บเกี่ยวใช้สูตร 15-5-35 หรือ
16-16-16 หรือ 14-10-30 ช่วงพักต้นใช้สูตร 30-20-0 หรือ 25-7-7 หรือ
8-24-24 ธาตุอาหารเสริม ให้พร้อมกับน้ำ 7 วัน/ครั้ง
การจัดการเรื่องโรค
- การใช้สารเคมีให้ใช้สารเคมีที่ทางบริษัทอนุญาตให้ใช้เท่านั้น
- การใช้สารชีวภัณฑ์ให้ใช้สารชีวภัณฑ์ที่ทางบริษัทอนุญาตเท่านั้น
- การใช้เชื้อไตรโคเดอร์ม่าเพื่อป้องกันและกำจัดเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุของโรคหน่อไม้ฝรั่ง ควรใช้ดังนี้
1. ผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักหว่านบริเวณโคนต้นรอบแปลง
2. เชื้อไตรโคเดอร์ม่าผสมน้ำฉีดพ่น
3. เชื้อไตรโคเดอร์ม่าผสมน้ำ ให้พร้อมกับการให้น้ำสปิงเกอร์
การจัดการเรื่องแมลง
- การใช้สารเคมีให้ใช้สารเคมีเฉพาะที่ทางบริษัทอนุญาตให้ใช้เท่านั้น - การใช้สารชีวภัณฑ์ให้ใช้สารชีวภัณฑ์ หากมีการระบาดของแมลงศัตรูพืช
- การใช้ศัตรูธรรมชาติต้องปล่อยแมลงตัวห้ำ ตัวเบียน เพื่อควบคุมแมลงศัตรูพืชอย่างต่อเนื่อง
- 3 -
การดูแลรักษาต้นแม่
- การขึงเชือกเพื่อกันลมโยกและไม่ให้ต้นแม่ล้ม ให้ขึงเชือก 1 ชั้นก็พอ
- การตัดยอดต้นแม่ให้ตัดยอดต้นแม่ช่วงต้นแม่แตกใบขิงที่ระดับความสูงต่ำกว่าหัวสปิงเกอร์ เมื่อต้นแม่อายุประมาณ 8-10 วัน หรือไม่ต้องตัดยอดต้นแม่ก็ได้
- การไว้จำนวนต้นแม่/กอ ให้ไว้ต้นแม่ 4-6 ต้น/กอ
การปฏิบัติการหลังการเก็บเกี่ยว
- การถอนหน่อไม้ฝรั่งให้ถอนใส่ภาชนะ เช่น ตะกร้า กระป๋อง
- ล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสะอาดส่วนโคนที่เปื้อนดิน
- ตัดตามขนาดความยาวที่บริษัทต้องการบนโต๊ะคัดที่มีพลาสติกหรือเสื่อน้ำมันปูพื้น ป้องกันการปนเปื้อน
มีความรู้ดีค่ะ
คุณอนันต์คะและกูรูทุกท่าน
อยากทราบว่าเมล็ดหน่อไม้ฝรั่งมีปัญหาการเกิดโรคหรือเปล่าคะ
และจะซื้อเมล็ดได้ที่ไหนคะ
ต้องซื้อเมล็ดพันธ์ค่ะจะทดลองปลูกค่ะ