หัวใจบัณฑิต = สุ จิ ปุ ริ

นิทานจากพระราชธรรมวาที

ตัวอย่างของการ...ไม่เรียนรับรองต้องไม่รู้ ไม่ดูรับรองต้องไม่เห็น ไม่ท่องรับรองต้องไม่จำ ไม่ทำรับรองต้องไม่เป็น

มีเด็กชายคนหนึ่งชื่อเจ้าจุก เมื่อเรียนหนังสือชอบนั่งหลังห้อง เวลาเรียนชอบทำสองอย่าง เงียบคือหลับ ขยับคือเล่น

วันหนึ่งครูได้นำเรื่องทิศทั้ง 6 มาสอน ขณะครูบรรยายเพื่อนก็สนใจ วันนั้นเจ้าจุกกลับเย้าแหย่เพื่อนเล่น จนครูและเพื่อนไม่มีสมาธิ ครูจึงถามว่า “จุกครูสอนเรื่องอะไร” จุก “ไม่รู้ครับ” ครูถามต่อว่า “จุก บิดา คืออะไร มารดาคืออะไร” จุกตอบ “ไม่รู้ครับ” ครูจึงบอกว่า “นี่คือโทษการไม่สนใจการศึกษาให้กลับไปบ้านถามผู้ปกครองว่า บิดาและมารดาคืออะไร” จึงก็วิ่งกลับไปบ้าน เมื่อถึงบ้าน พ่อเห็นจึงถาม “อ้าว ยังไม่ถึงเวลาเลิกเรียนกลับมาทำไม” จุกตอบ “ ครูให้มาถามว่าบิดา และมารดาคืออะไร” พ่อได้ฟังแล้วจึงโกรธมาก จึงตะโกนบอกว่า “บิดาคือกูนี่ไง มารดาคือแม่มึงไง” พอจุกจำได้เลยวิ่งกลับไปโรงเรียนบอกครูว่า “บิดาคือกูนี่แหละครับ มารดาคือแม่มึงไงล่ะ”

เรื่องยังไม่จบแค่นี้ เมื่อจุกไม่สนใจเล่าเรียน จึงถูกให้ไปอยู่กับหลวงตาที่วัด ตอนเช้าต้องตามหลวงตาบิณฑบาต ซึ่งต้องเดินทางไกลๆ ทุกวันเมื่อถึงเวลาฉันเพลก็จะมีคนอื่นประเคนของให้ท่านจึงทานได้ วันหนึ่งหลวงตากลับวัดช้า แต่ไม่มีใครมาประเคนให้ ส่วนเจ้าจุกหลังเตรียมข้าวแล้วก็ออกไปวิ่งเล่น หลวงตาจึงเรียกจุกให้มาประเคนของให้ จุกก็ขานรับแต่ไม่ขึ้นมาหาหลวงตาสักที เรียกเสียนานกว่าจะมาได้เมื่อมาถึงก็คุกเข่ามองหน้า ด้วยความไม่รู้ เพราะความไม่สังเกตและ ไม่จดจำ แม้ว่าหลวงตาจะบอกให้ประเคนหลายรอบ เจ้าจุกนั่งเฉย หลวงตาโมโห เอาสำหรับอาหารทุ่มใส่หัวเจ้าจุก แล้วบอกว่า “นี่แหละเขาเรียกว่าประเคน ” มีวันหนึ่งมีคนเอาทุเรียนมาถวาย หลวงตาบอกว่าให้เจ้าจุกเอาทุเรียนมาประเคน เจ้าจุกเลยประเคนทุเรียนด้วยสิ่งที่จำได้เป็นเหตุทำให้หลวงตาต้องเข้าโรงพยาบาล