วิสาหกิจชุมชนคืออะไร? ทุนนิยมคืออะไร ? ต้องเชื่อมกันอย่างไรได้?

มันไม่ใช่ดั่งที่ดิฉันคิด แล้วมันคืออะไร? มี3 ประเภท 3 รูปแบบ 3ระดับ

สวัสดีคะเพื่อนรักนักศึกษา  มหาวิทยาลัยชีวิตทุกๆท่าน  เรามาหาความรู้ที่เรากำลังเรียนอยู่ ก็ยังไม่ทันสอบอยู่  ตามที่ดิฉันได้ให้หัวข้อนี้ ก็เพื่อเพื่อนที่รักนักศึกษาศูนย์เรียนรู้อำเภอกระนวน  ไม่ได้มาเรียนกันในวันที่  18  สิงหาคม นี้เพราะหลายๆท่านเป็นผู้นำชุมชน จะต้องไปจัดสถานที่ และเตรียมพื้นที่ และเป็นกรรมการก็มี  เพื่อที่จะมีการลงประชามติ ร่างรัฐธรรมนูญกัน           วันเสาร์ที่ 18 สิงหาคม ที่โรงเรียนมิ่งเมือง  ศูนย์รวมจังหวัดขอนแก่น ที่มี แวงน้อย  ภูเวียง หนองเรือ  กระนวน ไปเรียนร่วมกัน  แต่วันนั้นคนไปเรียนมีจำนวนน้อย ด้วยเหตุผลที่กล่าวข้างต้น  ดิฉันจึงขอสรุปบทเรียนที่ดิฉันเรียนในวันนั้นให้อ่าน  เพื่อให้นักศึกษาที่ไม่ได้เรียนได้รู้กัน  เพราะดิฉันรู้ว่า อาจารย์ที่มาแต่ละท่าน ท่านเก็งข้อสอบมาสอนเลย ตามที่ดิฉันเป็นนักศีกษาสังเกตการณ์มา  1ปี แล้ว  อาจารย์ผู้ช่วยสอนเป็นแค่แนะนำตามที่มหาวิทยาลัยสั่งมาให้ทำ บางครั้งมันไม่ใช่ข้อสอบ แต่เป็นแนวทางกิจกรรมที่ให้นักเรียนทำไป  เป็นภาคปฏิบัติ เพื่อซ้อมว่า  ที่อาจารย์หลักมาสอนนั้น  เข้าใจหรือเปล่า  ถ้าเข้าใจ  ก็ทำการบ้านได้ตรงประเด็น อาจารย์หลักของศูนย์กระนวนคือ อาจารย์วีระชัย  ดวงคำน้อย วันนั้นเป็นอาจารย์ชูเวท  อิสระวิสุทธิ์  รอง ผอ.  สวท.  มหาสารคาม  ท่านได้มาสอนวิชา  หลักการวิสาหกิจชุมชน  ท่านได้ถามนักศึกษาว่า    วิสาหกิจชุมชนคืออะไร ? ดิฉันตอบไปว่า  คือกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ชาวบ้านรวมกลุ่มกันขึ้นมาเพื่อ หารายได้ให้แก่ชุมชน   ท่านก็บอกว่า ถ้าคะแนนเต็ม  100  ให้ดิฉันแค่  20  แสดงว่าดิฉันตอบเฉียดเป้าไปมากทีเดียว เพราะฉะนั้นนักศึกษาที่อ่านอยู่นี้ อย่าตอบเช่นดิฉันนะคะ  เพราะมันยังไม่ตรงจุดทีเดียว  เมื่ออาจารย์ถามมา ดิฉันก็ตอบไปแล้ว ไม่ตรงเป้า  วันนั้นดิฉันนั่งเรียนอย่างตั้งใจ  เพราะดิฉันจะหาคำตอบที่คิดว่าตรงเป้า และถูกที่สุด      และคำตอบ มันไม่ยากดั่งที่คิด  เพราะเป็นคำตอบเพียงสั้นๆว่า

วิสาหกิจชุมชนคือ   เครื่องมือของแผนแม่บทชุมชน  สั้นๆ 

 เป้าหมายเพื่อ  ผู้ขายกับผู้บริโภค ในชุมชน เป็นผู้เดียวกัน  ผลิดขึ้นมาในสิ่งที่จำเป็นแก่ชีวิต ที่สามารถทำได้ในชุมชนนั้นเอง  เช่น นำยาล้างจาน อาหารการกิน เครื่องใช้ นำมาเพื่อให้เกิดมูลค่าเพิ่ม ไม่หวังพึ่งกำไร  แต่สามารถพึ่งตนเองได้ สามารถทำใช้ในท้องถิ่นได้  ถ้าเหลือก็ขายให้เครือข่ายใกล้ๆที่มีอย่างอื่นมาแลกเปลี่ยนกัน พัฒนา จนสามารถมีชื่อเสียงส่งออกนอกได้ สนับสนุนคนในครัวเรือน  ทำทุกอย่างที่กิน  กินทุกอย่างที่ทำ   โดยหลักการ  ของวิสาหกิจชุมชน คือการพึ่งพาตนเองได้  ไม่ใช่พึ่งพาแต่รัฐ ไม่ต้องไปหลงวัตถุนิยม  และใช้ทุนหรือทรัพยากรในชุมชนที่มีอยู่  มาเพิ่มมูลค่า   โดยร่วมกันจัดการ  ร่วมกันบริโภค  

สิ่งที่เป็นหัวใจหลัก ของวิสาหกิจชุมชนคือ  การให้คนหลุดพ้นจากอิสระหลุดพ้นจากการช่วยเหลือของรัฐบาล  ให้พึ่งตนเอง

--โดยอาศัยกระบวนการเรียนรู้  การจัดการ และการพัฒนาเพื่อสู่ความคิดที่สร้างสรรค์ โดย--รู้จักตนเอง---รู้จักโลก---กำหนดทิศทางตนเองได้ 

 เงื่อนไขการจัดการ อยู่บนฐานข้อมูล ข้อเท็จจริงและประสบการณ์ชุมชนที่หาทุนในชุมชนจนพบ ว่ามีทุนอะไรบ้างที่สามารถจะสร้างเป็นรายได้แบบยั่งยืน ซึ่งค้นพบได้(จากการทำแผนแม่บทชุมชน)

ภูมิคุ้มกันของวิสาหกิจคือ  ไม่หลงอยู่กับการบริโภคนิยม หลงวัตถุนิยม เนื่องจากการได้จาก การโฆษณาชวนเชื่อ  โดยให้ชุมชน พึ่งพาอาศัยทุนทั้งหลาย ทุนธรรมชาติ  ทุนปัญญา ทุนโภคทรัพย์ และมีอยู่ในชุมชน ให้นำออกมาจัดการ เพิ่มมูลค่า เพิ่มรายได้ เพื่อการพึ่งพาตนเอง  ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง

--การทำแผนแม่บท  ก็คือการจัดการระดมทุน ระดมทรัพยากรที่มีอยู่ในชุมชน    ค้นหา จุดอ่อน จุดแข็ง โดยคนในชุมชชน เพื่อชุมชน  เพื่อที่จะจัดทำวิสาหกิจชุมชน

----ทุนที่หาได้ในชุมชนนั้น  แยกออกได้ดังนี้คือ 

1.ทุนธรรมชาติ ดิน นำ ป่า เขา   

  2.ทุนทางวัฒนธรรม  จารีต ประเพณี 

3.ทุนทางสังคม  ความเป็นพี่น้อง ในชุมชน 

 4.ทุนโภคทรัพย์  สิ่งต่างที่มาแต่นานแสนนาน หนองนำ แอ่งนำ

วิสาหกิจชุมชน    มี 3 รูปแบบ  และมี  3  ประเภท 3 ระดับด้วยกัน     3 รูปแบบคือ

 1. เพื่อเพิ่มรายได้ เพื่อเพิ่มลูกค้า   ผลิตในครอบครัวก่อน

2.ประเภททดแทนการซื้อได้ สร้างผลิตภัณฑ์ทดแทน นำมาขายภายในชุมชนได้ ถ้ามีมาก พอขาย ผลิตเพื่อชุมชน ไม่หวังกำไรมาก

3.การบริการเป็นแหล่งเรียนรู้ และท่องเที่ยวได้ อินแปง ที่สกลนคร ยังผลิตสินค้า ที่ได้วัตถุดิบจากเครือข่าย นำไปสู่การก้าวหน้า

วิสาหกิจชุมชนมี    3  ระดับ  

---1.ตลาดพอเพียงคือ ตลาดชุมชน และตลาดระหว่างเครือข่าย

 ---2.ตลาดผูกพัน ที่มีการเซ็นสัญญาซื้อขายระหว่างองค์กรต่างๆ

---3.ตลาดทั่วไป  ตลาดที่จะต้องแข่งขันกันในเมือง หรือต่างประเทศ

 วิสาหกิจชุมชนม  มี 3  ระดับคือ  (SMl)(เอ๊ส เอ็ม แอล)                  1.ระดับครอบครัวก่อน 

  2.ระดับกลุ่มที่เป็นเครือข่าย       

 3.ระดับธุรกิจเป็นวิสาหกิจแบบก้าวหน้า เพื่อค้ากำไรไปสู่การเป็นทุนนิยม    

   สิ่งที่วิสาหกิจชุมชน ให้กับองค์กร คนในเครือข่าย ได้รับคือ

1ให้วิธีคิด  วิธีจัดการใหม่ ได้มีความคิดเปลียนใหม่ 

2.ให้ความสัมพันธ์ที่สูญเสียไปกลับคืนมา

3.ได้กิน ได้ใช้ ได้ขาย  ได้เงิน โดยฝีมือตนและในเครือข่าย

อาจารย์ท่านบอกว่า  การที่จะทำวิสาหกิจชุมชน  ก็ยังจะต้องเชื่อมเข้ากับทุนนิยม  บริโภคนิยมเข้าด้วยกันไม่แยกแต่มีข้อแม้ว่า-----ต้องเรียนรู้วิธีการ จัดการ โดยเฉพาะความรู้ และปรัชญาวิธีการ เพื่อการพัฒนา เพื่อพึ่งตนเองได้ แก้ปัญหาได้ โดยอาศัยหลักเศรษฐิกพอเพียง  

 คำถาม ที่ให้นักศึกษาพากันหาข้อมูล และฟรีเซ็นทร์ในวันนั้นก็คือ ดังต่อไปนี้  จะไม่ตอบให้  เพราะความคิดคนเราแตกต่างกัน  

 1.วิสาหกิจชุมชนหมายถึงอะไร ? หัวใจคืออะไร?   

2.วิสาหกิจชุมชนมีกี่ระดับ-ยกตัวอย่างเอาประเภทและระดัยมาเชื่อมโยงกัน ให้เข้ากัน

 3.วิสาหกิจชุมชน มีความเป็นมาอย่างไร?  สาเหตุเกิดจากอะไร สุดท้ายเป็นอย่างไร  ? ข้อนี้ศูนย์เรียนรู้กระนวนเป็นคนฟรีเซนทร์  

4.รูปแบบวิสาหกิจชุมชน แตกต่างกับทุนนิยมอย่างไร? ซึ่งขัดแย้งกันนิดหนึ่ง แต่ปรับเปลี่ยนเข้ากันได้  โดยวิธีใดได้ 

 นี่คือคำถามที่อาจารย์ให้ตอบในชั้นเรียน  คงจะตอบให้ไม่ได้  ก็ขอให้ตอบกันเอาเอง  ถ้าเข้าใจแล้วไม่ต้องใช้ความจำ อาศัยการเข้าใจว่า  อาจารย์เอาถังนำมาตั้งไว้ หนึ่งถัง  บางคนก็เอาขันมาตักเอา  บางคนก็เอาถ้วย  บางคนก็เอาแค่ช้อน  คนมาแต่ไม่ฟังก็ขาดทุน  คนไม่มาแต่เสาะหา แสวงหาเอา  ถึงจะขาดทุน อย่างน้อยก็มีกำไร 

อาจารย์ว่ามา ดิฉันก็ว่าไป  ยังมีอีกมากมาย  ขอเป็นกำลังใจให้เพื่อนนักศึกษาทุกคนจงสอบผ่าน  และที่ดิฉันกล่าวมามาข้างบน ใครมีหนังสืออ่านแล้วก็วิเคราะห์ก่อน อย่าเชื่อดิฉันหมดทุกอย่าง  เพราะ----  1.  คนแก่ทำอะไรย่อมไม่ผิด   2.ถ้าไม่เข้าใจกลับไปดูข้อ หนึ่งใหม่ได้

 ---ทุนนิยม สิ่นค้าที่ต้องการในชีวิต แต่ผลิตเป็นจำนวนมากเพื่อมวลชนจึงจะต้องใช้เครื่องมือที่ทันสมัย แต่กลับแบ่งผู้ผลิตต่างหาก ผู้ใช้ต่างหาก มีกำไรมาก ลงทุนมาก มีกลไกการตลาด และที่สำคัญโฆษณาชวนเชื่อ  คนหลงเชื่อ และนิยมใช้กัน ทั้งที่ท้องถิ่นตนมีอยู่

---วิสาหกิจชุมชน  เป้าหมายคือ ผลิตเอง ใช้เอง ทุนที่มีอยู่ในชุมชน

วิสาหกิจได้ให้อะไรแก่เราบ้าง?   และกับคนที่เข้าร่วมด้วย

1วิธิคิดใหม่แบพี่งพาไปสู่แบบพึ่งตนเอง เปลี่ยนแปลงความคิด

2.--วิธีจัดการแบบใหม่ๆ กลับคืนมา เมื่อเข้าสู่วิสาหกิจชุมชน  จนได้เห็นคุณค่าของการอยู่ร่วมกัน ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ เกิความสามัคคีขึ้นในชุมชน มส่วนร่มมือกัน ซึ่งเราหาไม่ได้จากทุนนิยม 

 3.หลายๆวิสาหกิจที่เกิดขึ้น  ความสันพันธ์กลับคืนมา วัฒนธรรมเก่าได้กลับคืนมา  ความเป็นพี่เป็นน้องรับผิดชอบกิจกรรมร่วมกัน คืนมาป

วิสาหกิจชุมชน มีองค์ประกอบอย่างน้อย  7 ประการ คือ 

 1.ชุมชนเป็นเจ้าของและเป็นผู้ดำเนินการ 

 2. ผลผลิตมาจากกระบวน การในชุมชน มีส่วนร่วม  

3.ริเริ่มสร้างสรรค์เป็นวัตกรรมของชุมชน

4.มีฐานภูมิปัญญาท้องถิ่นผสมผสานกับภูมิปัญญาสากล  ตามกลไกตลาด 

 5.มีการดำเนินการแบบบูรณาการ เชื่อมโยงกับกิจการต่างๆอย่างเป็นระบบ

 6.มีกระบวรการเรียนรู้เป็นหัวใจ 

 7.มีการพึ่งตนเองเป็นเป้าหมาย  พึ่งตนเองให้ได้เสียก่อน

วิสาหกิจชุมชนเกิดจาก การทำแผนแม่บทชุมชน  เพราะวิสาหกิจชุมชน ได้ข้อมูลมาจากการทำแผนแม่บทชุมชน  ไม่ได้มาจากคิดเอาเอง  หรือเห็นคนอื่นทำแล้วเอาอย่าง จากการวิเคราะห์ สังเคราะห์แล้วประชาพิจารย์ และประชาพิจัยจากคนใน ชุมชน ให้มีส่วนร่วม 

 ขอให้เพื่อนนักศึกษาโชคดี                                                                                    

[หญ้าบัว]

สวัสดีค่ะ คุณสุมาลี เล็ก มุงคุณคำชาว

• เข้ามาให้กำลังใจค่ะ....
• คนนอกห้องเรียนอย่างครูหญ้าบัวเข้าเยี่ยมคุณเล็ก....อาจารย์ให้คะแนนคุณเล็กไหมเนี๊ย.....
• ความคิดเห็นด้านบนคุณเล็กกรุณาลบให้ด้วย  โดยให้คุณเล็กเข้าระบบก่อน....ต่อไปชี้ที่ [ลบ] คลิก...หน้าใหม่จะปรากฏ...ให้คลิกลบ....พอทำได้นะค่ะ.....
• ขอแนะนำอีกนิดค่ะ...ตัวหนังสือเล็กจัง  อ่านยากค่ะ (หรือเป็นเฉพาะครูหญ้าบัวก็ไม่รู้นะ..เดี๋ยวนี้สายตาไม่ค่อยดีซะด้วยซิ..) 
• เข้ามาอ่านก็ได้ความรู้เรื่องวิสาหกิจชุมชนเพิ่มอีก....
• ด้วยมิตรภาพ.......ขอบคุณค่ะ

[คนรุ่นเก่าพัฒนา ว่าที่บัณฑิต]

หญ้าบัวขา  คำทักทายสวัสดี  ให้เล็กลบออกแล้ว มันจะไปอยู่ที่ไหนคะ  แล้วให้ลบออกทำไม  แล้วข้อความที่เล็กทักทายหญ้าบัวเมื่อกี่นี้ไปไหนแล้ว แต่ก็ได้ความรู้  ว่าถ้าไม่ต้องการก็ให้ลบออก  คือเป็นการแก้ไขที่ผิดพลาดไปใช่ไหมคะ  หญ้าบัวคะ เล็กทำตามที่หญ้าบัวบอกแล้ว  แต่หญ้าบัวต้องบอกมาเหมือนกันว่า เมื่อกี่จะให้ลบอะไร ว่ามาซิคะ ว่าเล็กทำถูกหรือเปล่า

[หญ้าบัว]

• คุณเล็กคงเข้าใจผิด...หญ้าบัวให้ลบเฉพาะของหญ้าบัวค่ะ....
• เป็นการฝึกคุณเล็กให้รู้จักวิธีการจัดการกับสิ่งที่เราไม่ต้องการออกจากบันทึกเรา....หรือจะแก้ไขบันทึกก็เข้าไปแก้ไขได้เหมือนกัน.....
• มีอะไรสอบถามได้น่ะค่ะ..ถึงรู้ไม่มากก็ยินดีค่ะ...ค่อยเป็น  ค่อยไป  แล้วจะดีเอง....ตอนนี้คงเรียนหนักนะค่ะ....
• ครูหญ้าบัวไม่ใช่อาจารย์มหาวิทยาลัยหรอกค่ะ...เป็นครูประถมศึกษา.....แต่หากมีอะไรช่วยได้ก็ยินดี...วิสาหกิจชุมชน....อืมม...เรียนผ่านมานานมาก....เมื่อ  20 กว่าปีที่แล้วมั๊ง...รึเปล่าก็ไม่แน่ใจ... (ไม่อยากบอกเล้ย..เดียวจะแอบเดาอายุกันอีก...อิ..อิ..)....รู้สึกว่าตัวเองมารับความรู้จากคุณเล็กเพิ่มเติมด้วยซ้ำ.....
• เรามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันค่ะ...

[หญ้าบัว]

สวัสดีค่ะ

• คุณเล็กเนี๊ยน๊า......เรียนรู้เร็วพอสมควรเลยหละ...
• อีกอย่างนะ.....คุณเล็กเวลาจะแสดงความคิดเห็นก็ให้เข้าระบบเหมือนกัน....ไม่อย่างนั้นรูปคุณเล็กจะไม่ขึ้นด้วยเช่น ข้างบนนี้แหละ....
• ไม่มีใครรู้ว่าเรากำลังเขียนอะไรหรอกค่ะ....จนกว่าเราจะกดบันทึกแสดง.....ตอนเพิ่มบันทึกหากกดไม่ให้แสดงต่อผู้อื่น บันทึกเราก็ไม่โชว์  จะเห็นแต่เราที่เข้าระบบเท่านั้นเอง....
• อีกข้อนะ.....ถ้าเราอยากเข้าไปอ่านบันทึกใครไม่รู้จะไปอย่างไร ก็คลิกที่รูปภาพเขา  หรือตัวหนังสือ(ชื่อ)ใต้รูปภาพเขา......ตอนนี้คุณเล็กไปได้ทั่วโลกเลยหละ.......เอ๊ะ..ไปได้จริงรึ?
• รบกวนเวลาอ่านหนัสือคุณเล็กจัง....เอาไว้หลังสอบค่อยคุยกันใหม่ดีไหม?  คุณเล็กจะได้มีสมาธิอ่านหนังสือเน๊าะ.....

[เม็กดำ กลุ่ม 9 นาดูน]

"ในยามที่ท้อแท้ ขอเพียงมีใครสักคนหนึ่งที่เห็นใจและเข้าใจ" สวัสดีครับ น่าสนุกนะครับคุยกันถูกคอ ได้ความรู้มากมาย คึดฮอดอยู่เด๋อ "ดนเดินดิน"

[คนรุ่นเก่าพัฒนา ว่าที่บัณฑิต]

หญ้าบัวไปไหนคะ  คิดถึงจังเลย  ไม่รู้หรือว่าเล็กสอบเสร็จแล้วนะ  จะสอนเล็กอะไรต่อว่ามาเลย  ยินดีอย่างมากถ้าหากว่าแนะนำมาเรื่องที่เล็กยังเรียนไม่ถึง คอยหญ้าบัวอยู่นะคะ  เห็นรูปหญ้วบัว  ใส่เสื้อสีเหลือง แต่ไม่เห็นใบหน้าชัดเจน คาดเดาว่า  อายุไม่เกิน  30 ปีเดาเฉยๆ ไม่ต้องบอกก็ได้  พออายุเป็นเพียงตัวเลขคบกันแบบไม่มีเงื่อนไข  คิดถึงมาก

[หญ้าบัว]

สวัสดีค่ะคุณเล็ก

• ว่าจะปล่อยให้คนร้องไห้หา.....แต่ก็คิดว่าอย่าดีกว่า......(กลัวกรรมตามสนอง....)
• สอบเสร็จแล้วคงสบายแล้วนะ.....ไม่เครียดแล้วนะค่ะ....เห็นเตือนคนโน้นทีคนนี้ทีว่าต้องอ่าน....อ่าน...ข้อสอบอย่างนี้นะ....ตารางสอบออกแล้วน่ะ.......ดูคุณเล็กเป็นคนมีน้ำใจกับเพื่อนเป็นห่วงเพื่อนๆ....(โบราณว่า....คนปากร้ายแต่ใจดี....แม่นบ๊อ!.....)
• เรื่องอายุ...จุ๊..จุ๊....ห้ามเดาค่ะ....เห็นตัวเลขที่คุณเดาแล้ว....อื้อ...ยิ้มแก้มปริเชียว....ดูเด็กขนาดนั้นเชียวรึ?........เห็นตัวจริงแล้วจะหนาว....อี๊....(เอ๊าะกว่าในรูปอีก...?...)
• คุณเล็กจะถามอะไร....ไม่เข้าใจเรื่องบล็อกก็ถามได้นะค่ะ....รู้ไม่มากแต่ก็อยากบอก.....
• สวัสดีค่ะ....แล้วคุยกันใหม่ค่ะ

 

[คนรุ่นเก่าพัฒนา ว่าที่บัณฑิต]

สวัสดีคะ  หญ้าบัว เรียกหญ้าบัว เหมือนสรรพนามแทนคนแก่  ทำไมหญ้าบัวถึงต้องมาใช้นามแฝงแบบนี้คะ  เพราะเวลาอ่าน ออกเสียงย่าบัว  เหมือนเป็นคนแก่ ไม่อยากให้แก่ ขอบุณมากนะคะที่ยังเข้ามาหาอยู่  นึกว่าจะได้ประกาศเสียแล้ว  วันเสาร์หญ้าบัวคงมีเวลาว่างนะคะ  ได้เปิดอ่าน  วันนี้เล็กก็ไปเรียนร่วมกับศูนย์อื่นที่จังหวัดขอนแก่น คือวันเสาร์ต้องมาเรียนรวมกันเพราะคุณครูสอนท่านวิ่งรอกไม่ได้  มีศูนย์ภูเวียง หนองเรือ  แวงน้อย กระนวน รวมกันเรียน  ส่วนวันอาทิตย์ก็มาเรียนที่ศูฯย์กระนวน  หลังจากสอบเสร็จ ยังพักผ่อนไม่พอเลยคะ  ต้องลุยการบ้านต่อ  ว่างถึงจะมาเขียนเพิ่มเติม  อาจารย์ให้ทำแค่ 10 เรื่อง มันพอแล้ว  ตอนนีสางการบ้านต่อ  ตอนที่กำลังเขียนอยู่นี้ ง่วงนอนมาก  ก็เลยแวบเข้ามาเยี่ยมบล็อคตนเอง ถึงได้เจอหญ้าบัว  ส่วนจะเรียนหรือถามอะไรเพิ่มนั้นคิดว่า ทำได้ขนาดนี้ก็เพียงพอแล้ว  แต่ถ้าว่างมากกว่านี้ จะถามหญ้าบัวใหม่เกี่ยวกับการปรับปรุงแสงสี  มีลีลามากกว่านี้ แล้วตอนทำมันจะมีคำถามเอง  เพราะถ้าให้หญ้าบัวบอกมาเลย ก็คงจะไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นบอกตรงไหน  เอาแค่มาเยี่ยมกันก่อนนะคะ คิดถึงคะ  เดี๋ยวจะเข้าไปเยี่ยมบล็อคหญ้าบัว หลังจากเขียนนี้จบลง

บ้ายบ๋าย  การบ้านมากมายเลย

[เม็กดำ กลุ่ม 9 นาดูน]

การบ้านหลาย ก็เอามาให้ดูนำแน่ ปวดหัวหลายๆ เด้อ ฮูบ่ออยู่ทางผี้ เฮอะ..เฮอะ..เฮอะ หัวเราะลูกข้าวเหนียว "คนเดินดิน"  

[คนรุ่นเก่าพัฒนา ว่าที่บัณฑิต]

มนุษย์เดินดิน  อารมณ์ดีจังเลยนะ  การบ้านเยอะจริงๆ  บล็อคมนุษย์เดินดินเวลากด รูปก็เข้าไปถูกบล็อค เม็กดำ 9  แต่ไม่มั่นใจว่าถูกหรือเปล่า  เห็นไปเสิ่นแค่ที่คนสวยๆนะ ก็จะมีความสุขกับการได้ ล้อเล่นกับสาวๆหละซี  ตอนนี้ตัวเองเขียนเรื่องอะไร จะออกไปแสดงความคิดเห็นให้

[คนรุ่นเก่าพัฒนา ว่าที่บัณฑิต]

หญ้าบัวขา  อาจารย์มนันต์ที่เคารพ   กลุ่มเด็กหลังห้องที่ส่งงานแล้ว  เม็กดำ 9 มนุษย์เดินดินด้วย  ว่าจะปริ้นเรื่องนี้ส่งงาน พอปริ๊นออกมา  แตะละบรรทัดบางบันทัดห่างกันไม่สวย  เลยจัดรูปแบบแก้การเขียนใหม่ให้ติดกันหมดเลย  เวลาดูในบล็อคแล้วไม่เป็นระเบียบแต่ทำเพื่ออยากให้การปริ๊นออกมาสวย เลยมั่วทำอีกแล้ว  ใครมีวิธีที่แนะนำ  ที่ดี ที่สวยแนะนำด้วยคะกำลังลองปริ๊นงานนี้ ว่าจะออกมาในรูปแบบไหน