ไรตัวห้ำ (predaceous mites)

ไรสีแดงเหมือนทับทิม วิ่งเร็วมันเป็นเพื่อนเกษตรกร

ไรตัวห้ำเป็นอาร์โทรปอดกลุ่มแมงมุมจัดอยู่ในชั้น(Class Arachnida)ในกลุ่มนี้เป็นพวกแปดขาทั้งหมดหลายชนิดสร้างไยได้ตัวอย่างได้แก่ แมงมุม แมงป่อง แมงป่องแซ่ และไรศัตรูพืช(Phytoseid mites) เป็นต้น ไรตัวห้ำช่วยเกษตรกรเป็นสิ่งมีชีวิตที่กินไรศัตรูพืช เพลี้ยไฟ เพลี้ยอ่อน อาร์โทรปอดตัวเล็ก ๆ ทุกชนิดที่มันจับได้ถ้ามันอดอยากจริง ๆ อาจกินกันเองได้ ตัวที่แข็งแรงกว่าจึงจะอยู่รอดได้ ลักษณะพิเศษอีกประการหนึ่งคือถ้าตัวเมียไม่ได้รับการผสมพันธุ์(เป็นการผสมภายใน)จะทำให้ไข่ทั้งหมดเจริญต่อไปกลายเป็นตัวผู้ทั้งหมด แต่ถ้าได้รับการผสมพันธุ์จะได้ลูกที่เป็นทั้งตัวผู้และตัวเมีย ตัวเมียเมื่อกำลังท้องจะดุ และกินจุมาก กินทุกอย่างที่จับได้เป็นนักล่าที่กินทิ้งกินขว้างกล่าวคือ กินแบบชิมนิดหนึ่ง แล้วก็เปลี่ยนเหยื่อไปหากินตัวอื่นต่อไปเรื่อง ๆ จนกว่าจะอิ่ม นิสัยแบบนี้ดีสำหรับตัวห้ำที่จะให้เป็นสิ่งมีชีวิตสำหรับใช้ป้องกันกำจัดด้วยชีววิธี (Biological control) วิธีการเลี้ยงไรตัวห้ำง่ายมาก ขั้นแรกต้องเลี้ยงไรแดงหรือไรแมงมุมหรือไรแดงศัตรูพืชก่อน ด้วยพืชที่ปลูกง่าย ๆ เช่น อัญชัน ถั่วเขียว มะละกอ มันสำปะหลัง ส้ม มะกรูด มะนาวรวมถึงวัชพืชใบกว้างได้แทบทุกชนิด อย่างให้เกิดไรแดงศัตรูพืชเพิ่มประชากรอย่างรวดเร็วก็ต้องบำรุงใบพืชให้แตกใบอ่อนเยอะ ๆ ด้วยการฉีดปุ๋ยยูเรียเพียงสัปดาห์เดียวไรแดงเป็นร้อย จากนั้นจึงปล่อยไรตัวห้ำ ไรเหล่านี้เราสามารถหาจากธรรมชาติโดยสังเกตว่าเป็นไรที่เคลื่อนไหวรวดเร็ว ถ้าตัวสีใสหรือเขียวใสเป็นตัวที่ยังเป็นหนุ่มเป็นสาวถ้าตัวที่ท้องกลม ๆ รูปหยดน้ำมีไข่กลม ๆ ในท้องแสดงว่าเป็นตัวเมีย การจะจับนั้นไม่ง่ายเพราะมันมีขนาดเล็กมาก(ประมาณ 0.2 มม) ต้องดูด้วยกล้องส่องพระ แว่นขยาย หรือดูใต้กล้องจุลทรรศน์)  ขนาดที่เล็กมากอาจเป็นอุปสรรค์ในการทำงาน แต่หากทำสำเร็จแล้วจะแทบไม่ต้องดูแลอะไรเลย เพราะไรตัวห้ำมันสามารถปรับตัวเองให้เข้าไปใช้ชีวิตในวงจรชีวิตของไรแดงศัตรูพืชได้อย่างสบาย ถ้าไรตัวห้ำกินไรแดงไม่ทันก็ฉีดน้ำเป็นฝอยช่วย เพื่อลดประชากรของไรแดงศัตรูพืช ที่ไม่ชอบความชื้นสูง แต่ไรตัวห้ำทนได้เพราะผนังลำตัวลื่นใสเป็นมัน กันน้ำ เราจึงสามารถเลี้ยงไรตัวห้ำให้ผลิตไข่ และตัวอ่อนแล้วนำไปปล่อยในสวน ไร่ นาแปลงเพาะปลูกของเกษตรกร แบบนี้ ไม่ต้องใช้สารเคมีเลย ผลผลิตปราศจากสารฆ่าแมลง พืชผลขายได้ราคา เอกสารอ้างอิงhttp://www.doa.go.th/gap/casava.html ไรตัวห้ำ       ตัวเต็มวัยสีแดงเข้ม   มี  8 ขา   ตัวมันวาว   วิ่งค่อนข้างเร็ว   ขายาวกว่าไรแดง   ตัวผู้มีขนาดเล็กกว่าตัวเมีย   ไข่จะใหญ่กว่าไข่ของไรแดง  สีขาว  รูปยาวรี   ตัวอ่อนวัย 1 มีสีขาว  6 ขา   ตัวอ่อนวัย 2 มี สีเหลือง  8 ขา   เป็นไรตัวห้ำที่สำคัญในการควบคุมไรแดงอ้างอิงภาพตัวอย่างเช่นไรแดงแอฟริกัน(  Eutetranychus africanus Tucker)เป็นเหยื่อของไรตัวห้ำ(Amblyseius sp. ) http://agriqua.doae.go.th/plantclinic/clinic/plant/pummelo/red_mite.htmบ้านสมุนไพร odd