การตอบคำถามด้วยคำถาม

คิดก่อนถาม ไม่อยากถาม ไม่กล้าถาม ไม่รู้จะถามอะไร ปล่อยมันไปเดี๋ยวก็ดีเอง

สวัสดีครับ

ช่วงนี้ไม่ว่างมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เนื่องจากต้องหาความรู้เพิ่มเติมให้แก่ตัวเองอยู่ครับ วันนี้ได้ฟังวิทยุการประชาสัมพันธ์ของรัฐบาล เรื่อง การเรียนรู้ตลอดชีวิต เกี่ยวกับคุณยายเรียนทำดอกไม้ประดิษฐ์จบแล้ว เมื่อมีเวลาว่างก็มาเรียนคอมพิวเตอร์เพิ่มเติมอีก นอกจากทำให้ชีวิตไม่เหี่ยวเฉาแล้ว ยังเป็นการพัฒนาสมองได้นะครับ

กลับมาถึงหัวข้อที่จะเขียนวันนี้ เป็นเรื่องที่ผมทดลองใช้กับนักศึกษา คือ การตอบคำถามด้วยคำถาม เมื่อมีนักศึกษาถามคำถามผม ผมมักจะถามเค้ากลับว่า เค้าคิดอย่างไร รวมถึงกับลูกของผม

จุดประสงค์ ของหลักการนี้

1.เพื่อต้องการฝึก ให้คิดก่อนถาม

2.เพื่อฝึกสังเกต แล้วคิด ก่อนถาม

3.เพื่อฝึกให้รู้จักการหาคำตอบด้วยตนเอง

ตัวอย่าง 

นักศึกษา : อาจารย์ครับ เครื่องที่ใช้ทดลองนี้มีหลักการทำงานอย่างไร? ครับ

อาจารย์ : เมื่อดูจากรูปร่างของเครื่องมือ นี้แล้ว นักศึกษาชนิดว่าอย่างไร? ละครับ คิดทบทวนเรื่องที่เรียนมาซิครับ

 

ลูก : พ่อครับ ต้นกล้วย ปลูกอย่างไรครับ?

พ่อ : เมื่อดูจากรูปร่างของต้นกล้วย นี้แล้ว ลูกคิดว่าอย่างไร? ละครับ นอกจากนั้น ก็พาลูกไปดูต้นกล้วย และลูกก็ไปค้นหนังสือเกษตรที่ยายอ่านบ่อย เอามาเปิด แล้วค้นหาข้อมูล

นับว่าได้ผลอยู่บ้างครับ เพราะนักศึกษาบางคนเค้าจะพยายามคิดหาคำตอบว่า คิดทบทวนเรื่องที่เคยเรียนมาแล้ว เป็นข้อมูลเบื้องต้น แล้วตอบคำถามด้วยตนเอง สำหรับอาจารย์แล้ว ผมคิดว่าเราเสมือนเป็นผู้ชี้แนะ พี่เลี้ยงคอยกำกับดูแล ช่วยเสริม เติม กระตุ้น ในส่วนที่ดีให้ดีกว่าเดิม และเติมส่วนที่ขาดให้แก่เค้า

แต่ก็พบกับ ปัญหาสำหรับนักศึกษาบางคน คือ อาการอึ้งไปเลย หมายความว่า นักศึกษาไม่อยากจะถามอีกแล้ว เพราะว่า เมื่อถามแล้ว อาจารย์มักจะไม่ตอบ เพราะว่า ถ้าถามแล้วตัวเองต้องคิด ต้องค้นคว้า สำหรับนักศึกษาประเภทนี้ ผมจะเปลี่ยนแนวการตอบ แก้ไขโดยพูดคุยกับเค้า ว่าทำไม เราทำแบบนี้ แล้ว ชวนคุย โดยสอดแทรกคำถาม เพื่อฝึกให้เค้าคิด และอยากค้นคว้าต่อไป นอกจากนี้ผมยังนำวิธีการนี้ไปใช้สำหรับบุคลากรที่ปฏิบัติงาน เพื่อจุดประสงค์เดียวกับที่กล่าวมาแล้วครับ

สำหรับท่านละครับคิดอย่างไร? ใช้วิธีการนี้บางหรือไม่? โปรดแนะนำด้วยครับ  

[ข้ามสีทันดร]

สวัสดีครับอาจารย์ผศ. เพชรากร หาญพานิชย์

• ผมมองว่า ปฏิปุจฉา เป็นเทคนิคการสอนที่ช่วยให้คนได้คิด และจะพัฒนาไปสู่การคิดได้เองครับ
• โดยส่วนตัว ผมเชื่อว่า การเรียนรู้เรื่องตรงแบบอ้อมๆ จะช่วยให้ทำให้เราเห็นเรื่องอ้อมๆได้แบบตรงๆครับ

[noktalay]

สวัสดีค่ะ...อาจารย์

วาดการ์ตูนได้น่ารักดีค่ะ....ลูกศิษย์ที่ตนเองสอนก็มักจะทำท่าทางแบบในการ์ตูนเวลาเจอคำถาม....เวลาสอน...พยายามกระตุ้นให้เขาถาม...และกระตุ้นให้ตอบ...ต้องเรียกว่า ใช้วิทยายุทธ์กันน่าดู ความจริงน่าจะช่วยกันตอบหลายคนนะค่ะ...จะได้มาแบ่งปันความคิดกัน

[รศ.ดร. เพชรากร หาญพานิชย์]

เรียน คุณข้ามสีทันดร และคุณครู noktalay ขอบคุณครับ ที่เข้ามาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ผมยังรอความคิดเห็นอื่นๆอีกครับ เพื่อนำมาพัฒนาการสอนต่อไป

[มะลิ หอมมาก]

สวยดี