เวทีจัดการความรู้สุ่ชุมชนอินทรีย์ ที่ว่าด้วย “การออม”
เมื่อวานนี้ หลังจากผิดหวังจากหมู่ที่ 1 ก็ได้ออกไปพบกับผู้ใหญ่นรินทร์ ทวีรัตน์ ที่หมู่ที่ 2 บ้านนาป่า ปรากฎว่าผู้ใหญ่ไม่อยู่ที่บ้าน ผมนั่งอยู่พักหนึ่งก็ได้รับโทรศัพท์จากผู้ใหญ่ว่าไม่ต้องเป็นห่วงได้นัดกับชาวบ้านไว้ให้แล้ว ผมใจชื้นขึ้นเป็นกองเลยครับ... เพราะวันนี้อย่างไรไม่แห้วทั้ง 2 เวที ผมนั่งทานข้าวเสร็จ ก็ได้รับโทรศัพท์จากคนทำงานของสำนักงานพัฒนาสังคมว่าจะมาร่วมสังเกตุการณ์ด้วยก็รู้สึกดีใจขึ้นอีกเพราะคิดว่าจะมีเพื่อนร่วมกระบวนการอีกคน เพราะอย่างไรวันนี้คิดว่าต้องลุยคนเดียวแน่ๆ...
หลังจากกินข้าวกลางวันแล้ว....เที่ยงกว่า ผมไปถึงที่บ้านผู้ใหญ่ ...ก็นั่งรอระหว่างนั้นก็เตรียมความพร้อม เรื่องเวที โดยผู้ใหญ่ได้เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในการจัดเก้าอี้ ส่วนผมก็นำกระดาษที่จะใช้สำหรับบันทึกเวทีวันนี้ขึ้นกระดาน สักครู่หนึ่งผู้เข้าร่วมเวทีเริ่มทยอยกันเข้ามานั่งรอคนที่ยังมาไม่ถึงก็คุยกันนอกรอบเรื่องของอาชีพ...ประเด็นร้อนก็คงไม่พ้นเรื่องของราคามังคุดที่ตกต่ำ และการกล่าวโทษว่าไม่ได้รับการช่วยเหลือก็เลยร่วมแลกเปลี่ยนกันเป็นการฆ่าเวลาเพื่อรอคนที่กำลังเดินทาง ก็ได้อธิบายด้วยเหตุผลต่าง ๆ ให้ชาวบ้านได้เข้าใจ...
บ่ายโมง 15 นาที ผู้ใหญ่บอกว่าเริ่มรายการได้ผมก็ได้ทบทวนกิจกรรมจากเวทีที่ 1,2 และ 3 ที่ผ่านมา ถึงการปฏิบัติ ของแต่ละครัวเรือน ซึ่งในกระบวนการลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ การปลูกผักสวนครัวไว้กินเอง ก็ได้รับคำตอบว่าได้ทำกันทุกบ้านแล้ว และกำลังจะพัฒนาให้ดีขึ้นกว่าเดิมที่เป็นอยู่... ส่วนเป้าหมายของเวทีครั้งที่ 4 ที่ได้ร่วมกันกำหนดไว้ตั้งแต่เวทีที่ 3 คือเรื่องของการทำกลุ่มออมทรัพย์ แล้วให้สมาชิกไปคิดกันต่อแล้วมาหาข้อสรุปกันในวันนี้ ก็มีผู้ที่ได้นำเสนอประเด็นที่เกี่ยวกับการจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ครั้งที่ผ่านมาแล้วเกิดความล้มเหลว เพราะคณะกรรมการ ไม่มีความซื่อสัตย์...
เวทีแตกเป็น 2 ฝ่าย คือเห็นด้วยกับการจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ และกลุ่มที่ไม่เห็นด้วย การอภิปรายก็เลยสนุกแต่ละคนยกเหตุผลมาว่ากัน “ผมชอบที่ป้าบูรณ์ ได้พูดกับผู้เข้าร่วมเวทีว่า หมู่ 2 เราก็ใช่ว่าจะด้อยกว่าหมู่อื่น ๆ เรามีชาวบ้าน มีผู้ใหญ่บ้าน มีคณะกรรมการหมู่บ้าน มีอะไรที่เหมือนกับหมู่อื่นๆ ในตำบลไชยมนตรี แล้วทำไมเราจะมีกลุ่มออมทรัพย์เหมือนกับหมู่อื่นๆ ไม่ได้ หมู่อื่นมีได้ หมู่ของเราจะต้องมีได้” ในที่สุดก็สรุปลงที่ทุกคนยอมรับเอาเรื่องที่ผ่านมาเป็นบทเรียน ทุกคนในเวทีต่างก็ยอมรับซึ่งกันและกันให้มีการจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ และผู้ที่เข้าร่วมเวทีวันนั้นต่างก็ลงชื่อเพื่อสมัครเป็นสมาชิกของกลุ่มออมทรัพย์....
กระบวนการกระตุ้นต่อมาคือเรื่องของ คณะกรรมการกลุ่ม ผู้เข้าร่วมประชุมบอกว่าต้องเลือกคณะกรรม การเพื่อทำงานกลุ่มเสียเลยผมก็จัดให้มีการเลือกคณะกรรมการ ตามตำแหน่งที่เห็นว่ามีความสำคัญ ตั้งแต่ ประธาน รองประธาน เหรัญญิก บัญชีการเงิน เลขานุการ และคณะกรรมการฝ่านตรวจสอบ คณะกรรมการ เรียกว่าเกือบครบกระบวนการเลยครับ...
หลังจากเสร็จเรื่องคณะกรรมการก็มาถึงเรื่องของ วันทำการว่าจะเริ่มกันเมื่อใหร่ ที่ประชุมตกลงกันว่าใช้วันที่ 5 ของทุกเดือนเป็นวันทำการ และจะเริ่มตั้งแต่วันที่ 5 กันยายน ที่จะถึงนี้เป็นวันปฐมฤกษ์ในการเปิดรับฝากเงินของกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตของหมู่ที่ 2 ตำบลไชยมนตรี...
ใช่ว่าจะหมดเรื่องแล้วนะครับ... ต่อมาก็คือเรื่องของ กฎระเบียบ ข้อบังคับของกลุ่ม ซึ่งผู้ที่เข้าร่วมเป็นสมาชิกทุกคนในที่ประชุมตกลงกันว่า ให้ทางเจ้าหน้าที่หาระเบียบที่ของกลุ่มออมทรัพย์อื่นเป็นตุ๊กตา แล้วนำไปพิจารณาเพิ่มลดเพื่อให้เป็นของหมู่ที่ 2 ในวันที่ 5 หลังจากส่งเงินฝากแล้วก็จัดการประชุมเรื่องระเบียบข้อบังคับของกลุ่มเสียด้วยเลยจะได้ไม่เสียเวลา.... ผมตกลงรับปากรับคำในเรื่องของ กฎระเบียบข้อบังคับที่เป็น ตุ๊กตา ว่าจะหามาให้แน่นอน... คิดว่าวันนี้เวทีหมู่ที่ 2 มีผลกับการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของชาวบ้านในเรื่องของการกล้าคิด กล้าพูดกล้าทำ และ ที่สำคัญก็คือพฤติกรรมในเรื่องของการประหยัดและออม....
เรื่องสุดท้ายที่ชาวบ้านได้นำเสนอและมอบให้เป็นภาระหน้าที่ของผมช่วยจัดการในวันนั้นคือเรื่องของแบบฟอร์มต่าง ๆ ที่จำเป็นต้องใช้สำหรับกลุ่ม เช่น ใบสมัครสมาชิก สมุดคู่ฝากของสมาชิก ทะเบียนคุมเงินฝาก และเรื่องของ ระเบียบข้อบังคับของกลุ่มที่สมบูรณ์เมื่อผ่านการพิจารณาของสมาชิกแล้ว....เมื่อชาวบ้านตั้งใจและไว้วางใจเราแล้วเรื่องเล็กน้อยแค่นี้มีหรือครับที่เราจะปฏิเสธได้....
เมื่อมานั่งคิดอีกทีหนึ่ง เวทีของหมู่ที่ 2 ตำบลไชยมนตรี ทะลุเป้า จากการกำหนดตามโครงการไว้ 4 เวที แต่เวทีที่ 5 ได้ถูกกำหนดขึ้นแล้วในวันที่ 5 กันยายน 2550 ครับ... และคิดว่าจะมีต่อไปไม่มีที่สิ้นสุด....
สวัสดีครับ...อาจารย์เม็ดดำ1