คุณธรรม
มีคำภาษาไทยอยู่คำหนึ่ง คือ คำว่า “ผู้หลัก – ผู้ใหญ่” คำนี้ในปัจจุบันมักใช้เรียกคนที่เป็นใหญ่เป็นโต มียศ มีตำแหน่ง มีอำนาจหน้าที่รับผิดชอบมากมาย แต่ที่เราเห็นกันอยู่ในปัจจุบัน ผู้มีตำแหน่งใหญ่โตบางคน ไม่ได้ประพฤติตัวสมกับที่ถูกเรียกว่า “ผู้หลัก – ผู้ใหญ่” เลย
ก่อนอื่น ขอผู้อื่นมาทำความรู้จักกับคำว่า “ผู้หลัก – ผู้ใหญ่” ก่อน
คำว่า “ผู้หลัก” หมายถึง คนที่เป็นหลักหรือให้คำแนะนำผู้อื่นได้ สิ่งที่ทำให้เป็นหลักได้ดีที่สุดก็คือ การมีสัจจะและการไม่มีอคติทั้ง ๔ ไม่ถือหลัก ๒ มาตรฐาน (Double Standard) หากท่านผู้อ่านนึกภาพไม่ออก ให้นึกถึงท่านเปาปุ้นจิ้น
ผู้ที่จะเป็นหลักได้ จะต้องแม่นในหลักการ ยึดมั่นในกฎระเบียบข้อบังคับต่าง ๆ จะต้องมีสัจจะโดยเฉพาะวาจาสัตย์ อีกทั้งจะต้องมีอธิษฐาน คือ มีความมั่นคงไม่หวั่นไหวเพราะสิ่งเร้า เช่น ไม่หวั่นไหวเพราะข้อมูลข่าวสาร ถ้าได้ยินข้อมูลใด ๆ มาแล้วหวั่นไหว นี่เป็นหลักไม่ได้ หรือไม่หวั่นไหวเพราะความโกรธ เพราะทรัพย์สิน เพราะอำนาจ และความงาม เป็นต้นคำว่า “ผู้ใหญ่” หมายถึง ผู้ที่แผ่คุณงามความดี ปกคลุมคุ้มครองผู้น้อย ประดุจไม้ใหญ่แผ่ร่มเงาปกคลุมไม้น้อยและสรรพสัตว์ที่อาศัยต้นไม้นั้นอยู่
ถามว่า “ปกคลุมด้วยอะไร?”
ตอบว่า “ปกคลุมด้วยพรหมวิหาร ๔ คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา”
ดังนั้น “ผู้หลัก – ผู้ใหญ่” จึงหมายถึง ผู้ที่มีความรู้ ความสามารถมากพอที่จะเป็นหลักให้คำปรึกษาหารือ และให้คำแนะนำบุคคลอื่นได้ อีกทั้งมีจิตใจกว้าง – ใหญ่ ดุจทะเลหรือท้องฟ้า
คือ ต้องมีทั้งความมุ่นคงไม่หวั่นไหว และความสามารถในการปกครอง จึงจะเป็นผู้หลัก – ผู้ใหญ่ที่ดีได้ และคนที่ไม่มีคุณธรรมเหล่านี้จะรักษาตำแหน่งสูง ๆ ไว้ไม่ได้
สาระน่ารู้ของการเป็นผู้หลัก – ผู้ใหญ่
- บางคนเป็นผู้หลักได้ แต่เป็นผู้ใหญ่ไม่ได้ เพราะขาดพรหมวิหาร ๔
- บางคนเป็นผู้ใหญ่ได้ แต่เป็นผู้หลักไม่ได้ เพราะขาดสัจจะและอธิษฐาน คือ ความจริงใจและมั่นคง จิตใจหวั่นไหวเพราะสิ่งเร้าได้ง่าย ประดุจไม้หลักปักขี้เลน
- ผู้มีสัจจะ – มีอธิฐานและพรหมวิหาร ๔ จึงจะเป็นผู้หลัก – ผู้ใหญ่
คนที่มีอายุมาก ผ่านประสบการณ์ต่าง ๆ ที่นิยมเรียกว่า “ผ่านร้อน – ผ่านหนาว” มามากแล้ว มักมีคนรุ่นหลานทั่วไปนิยมเรียกขานว่า “ผู้หลัก – ผู้ใหญ่” และสังเกตว่าคนที่ถูกเรียกก็ชอบอยู่ไม่น้อย พออกพอใจที่ได้ยินผู้อื่นที่มีอายุเยาว์กว่าเรียกขนตนเช่นนั้น
สาเหตุเพราะเชื่อว่า ตนเองเป็นเช่นนั้นจริง ๆ
ข้อสำคัญก็คือ ไม่ได้ฉุกคิดว่าตนมีความประพฤติปฏิบัติสมควรกับการเป็น “ผู้หลัก – ผู้ใหญ่” มาก – น้อยประการใด
ขอฝากข้อคิดอันอาจเตือนใจให้คนที่อยากเป็นผู้หลัก – ผู้ใหญ่โดยสมบูรณ์แบบไว้ดังนี้
“อันคนเรา ผ่านวัยเยาว์ จนเติบใหญ่
มีวิสัย ทัศนคติ ที่ผลิผล
รู้ชีวิต หลากเรื่องราว อย่างแยบยล
จนเป็นคน ให้คนอื่น ได้ชื่นชม”
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น