สัตตภัณฑ์ล้านนา(๑)
ผมเริ่มที่จะเก็บข้อมูลเรื่องสัตตภัณฑ์ล้านนา ใครสนใจโปรดติดตามเป็นระยะ ๆ นะครับ
ความหมายของสัตตภัณฑ์
- สัตตภัณฑ์ เป็นงานศิลปวัตถุอย่างหนึ่ง และเป็นเครื่องสักการะในศาสนาพุทธ มีลักษณะรูปแบบแตกต่างกันไป ในแต่ละพื้นที่ จึงมีผู้ให้ความหมายของสัตตภัณฑ์ไว้ ดังเช่น
- สัตตภัณฑ์ หมายถึง เขา 7 ทิวล้อมรอบเขาพระสุเมรุ (ราชบัณฑิตยสถาน, 2525 : 820)
- สัตตภัณฑ์ คือ เครื่องบูชาใช้ปักเทียน บูชาพระพุทธรูปในโบสถ์ วิหารของดินแดนล้านนาไทย (ราชบัณฑิตยสถานอักษร ฉ-ช, 2539 : 96)
- สัตตภัณฑ์ คือ ราวเทียนของชาวล้านนาแกะสลักด้วยไม้รูปร่างคล้ายหน้าบัน บางทีแกะเป็นตัวนาคไขว้ บนหลังทำเป็นที่ปักเทียนเรียงเป็นแถวจึงเรียกว่า “ราวเทียน” สัตตภัณฑ์หรือราวเทียนนี้ถวายเป็นพุทธบูชาตามกำลังศรัทธาและความสามารถของตน หรือรวมกันเป็นกลุ่ม ๆ รูปแบบราวเทียนอาจจะแตกต่างกันออกไปตามความนิยมของแต่ละท้องถิ่น แต่จะต้องมีที่ปักเทียนได้ มักวางบูชาไว้หน้าพระธานของพระวิหาร (วิบูลย์ ลี้สุวรรณ, 2532 : 418)
- สัตตภัณฑ์ ใช้สำหรับจุดเทียนบูชาพระรัตนตรัย เป็นประติมากรรมที่ทำด้วยไม้แกะสลักอย่างสวยงาม จะตั้งอยู่หน้าพระประธานในวิหาร โดยความเชื่อดั้งเดิมแล้ว เป็นชื่อภูเขาทั้ง 7 ล้อมรอบทะเลศรีทันดร และภูเขาสิเนรุราชบรรพตหรือภูเขาสุเมรุไว้ จากนั้นขึ้นไปจะเป็นสรวงสวรรค์ชั้นจตุมหาราชิก และดาวดึงส์ตามลำดับ ภูเขาทั้ง 7 นี้คือ ยุคนธร อิสินธร กนวิก เนมินธร สุทัศนะ วินันตกะ และอัสสกัณฑ์ (จินตนา มัธยมบุรุษ สินีนาฏ สมบูรณ์เอนก, 2544 : 142)
โปรดรอติดตามต่อไป
หมายเลขบันทึก: 115985เขียนเมื่อ 1 สิงหาคม 2007 07:12 น. ()แก้ไขเมื่อ 15 มิถุนายน 2012 11:03 น. () สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (2)
- เรื่องราวน่าสนใจนะครับอาจารย์
- ช่วงก่อนผมกำลังติดตามงานวิจัยของอาจารย์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ท่านหนึ่ง ที่ทำวิจัยเกี่ยวกับของเล่นของชาวล้านนา ซึ่งเกี่ยวพันถึงวิถีชีวิตของชุมชน
- มาอ่านเจอเรื่องนี้ของอาจารย์ก็สนใจอีกเช่นกัน
- รับรองจะมาติดตามเรื่อยๆครับ
มาเยี่ยมเยียนและติดตามผลงานของอาจารย์ค่ะ จะได้มีอะไรดีๆเกี่ยวกับศิลปะล้านจะได้เก็บไปฝากเด็กที่กรุงเทพบ้าง ขออณุญาตไว้ล่วงหน้าเลยนะคะ....ภาวนาค่ะ