คุณภาพ กับระบบHome Health care

การรู้ถึงวิถีชีวิตของคนไข้ ทำให้รักษา "คน" ได้มากกว่ารักษา "ไข้"

ตัวอย่างของการดูแลที่คำนึงถึงวิถีชีวิตของผู้ป่วย เพื่อหาทางแก้ปัญหาที่ตรงกับสาเหตุที่แท้จริง เรื่องนี้ท่านผอ.รพ.แห่งหนึ่งทางภาคใต้ได้เล่าให้ฟัง ชื่อเรื่อง " ลุงวิชิตหนังตาตก "  
ลุงวิชิตอายุกว่า 70 ปี เป็นอัมพาตนอนป่วยอยู่ที่บ้านมานานปี เนื่องจากลุงวิชิตมีความดันโลหิตสูง แล้วเกิดอาการอุดตันของลิ่มเลือดในสมอง ทำให้สมองขาดเลือด แขนและขาซ้ายขยับไม่ได้เลย ส่วนแขนขาข้างขวาขยับได้เล็กน้อย พอที่จะยกมือขวามาเกาที่หน้าได้ แพทย์แนะนำให้ญาติพาลุงวิชิต ไปทำกายภาพบำบัดที่โรงพยาบาลจังหวัดอย่างสม่ำเสมอ แต่ญาติพาไปได้เพียงครั้งเดียวก็ไม่ได้พาไปอีก เพราะสิ้นเปลืองค่ารถและลูกหลานก็ต้องทำงาน ไม่มีเวลาพอที่จะดูแลลุงวิชิตทุกวัน ภาระการดูแลลุงวิชิตจึงตกที่ป้าเต็ม ภรรยาของลุงวิชิตที่ขับรถไม่เป็น แต่รูปร่างที่ค่อนข้างอ้วนใหญ่ จึงดูไม่ลำบากมากนักที่จะต้องอุ้มลุงวิชิตมานั่งเล่นนอกชาน อุ้มไปอาบน้ำหรืออุ้มเข้านอน ตาข้างซ้ายลุงวิชิตบอดสนิทมานานแล้ว  เนื่องจากถูกใบหญ้าบาดดวงตาสมัยหนุ่ม แต่ตาข้างขวามองเห็นได้ดี โชคไม่ดีที่การเจ็บป่วยเป็นอัมพาตครั้งนี้ นอกจากลุงวิชิตจะอัมพาตแขน ขาแล้ว มีภาวะอ่อนแรงของกล้ามเนื้อหนังตาบนด้วย ทำให้หนังตาขวายังตกลงมาลืมตาเองไม่ได้ ตาที่มองเห็นก็ต้องมาถูกบดบังจากหนังตาบนที่ตก ชีวิตลุงวิชิตจึงยากลำบากขึ้นไปอีก
            ก่อนที่รพ. จะมีการออกให้บริการสุขภาพที่บ้านนั้น ป้าเต็มก็มารับยาให้ลุงวิชิตเป็นประจำ นอกจากยาความดัน ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด และยาวิตามินบีแล้ว บ่อยครั้งที่ป้าเต็มบอกว่าลุงวิชิตตาแดงเป็นประจำ ตาข้างขวาที่หนังตาตกนั้นมีขี้ตามาก ขอยาหยอดตาไปด้วยเสมอ หมอก็จ่ายยา chloram eyedrop ให้ตลอด โดยไม่คิดอะไรมาก อาการก็ดีขึ้นทุกครั้งที่ได้หยอดยา แต่ก็น่าแปลกที่เรื้อรังนานเป็นปี แต่ก็ไม่ได้เอะใจอะไรมากมาย
            เมื่อโรงพยาบาลจัดระบบ HHC อย่างเป็นระบบ ลุงวิชิตเป็นหนึ่งในผู้ป่วยที่รพ.ไปเยี่ยม ทีมแพทย์ พยาบาลได้มีโอกาสไปเยี่ยมลุงวิชิตตัวจริงเสียงจริง สังเกตลุงวิชิตอยู่นานจึงถึงบางอ้อว่า ทำไมลุงวิชิตจึงมีภาวะตาแดงเรื้อรังไม่หายเสียที หนังตาลุงวิชิตอ่อนแรง ลงมาปิดดวงตาประกอบกับมือขวาของลุงวิชิตนั้นแม้จะเป็นอัมพาตแต่ก็ยังมีแรงอยู่บ้าง สามารถยกมือขวาเอาสันมือ เปิดเปลือกตาได้ เพื่อที่จะได้มองเห็นว่าใครมาเยี่ยม หมอและทีมงานที่มาเยี่ยมหน้าตาเป็นอย่างไร เวลาลุงวิชิตจะหยิบของก็เอาสันมือเปิดเปลือกตาเสมอ ผลก็คือลุงวิชิตตาแดงบ่อยๆ ก็คงเพราะความเจ็บป่วยที่ต้องใช้สันมือเปิดเปลือกตานั่นเอง ซึ่งหากทีมงาน ไม่ไปเยี่ยมบ้าน ไม่ให้เวลา เฝ้าสังเกตชีวิตของลุงวิชิตก็คงไม่มีทางรู้ถึงสาเหตุที่แท้จริง เมื่อเป็นเช่นนั้น คำแนะนำของเราที่แนะนำคุณลุงวิชิต และคนที่ดูแลลุงวิชิตก็เปลี่ยนไป  โดยแนะนำให้คนที่ดูแลลุงวิชิต ซึ่งคือป้าเต็ม ว่าต้องขยันล้างมือของลุงวิชิตให้สะอาด เช็ดให้แห้ง เป็นนิสัย และภาวะตาแดงที่เรื้อรังก็จะดีขึ้น ซึ่งดูเหมือนว่าจะเป็นคำแนะนำที่ง่าย ๆ แต่กลับเป็นคำแนะนำที่เราไม่เคยบอกกล่าวกับญาติผู้ป่วยที่มารับยาแทนเลยแม้แต่ครั้งเดียว เพราะเราไม่เคยเห็นชีวิตจริงของลุงวิชิต
            หลังจากการเยี่ยมบ้านโดยสม่ำเสมอ ลุงวิชิตมีภาวะตาแดงน้อยลงมาก นานๆจะเป็นซักครั้งหนึ่ง สุขภาวะของลุงก็ดีขึ้น คุณป้าเต็มก็มีความสุขมากขึ้น เพราะไม่ต้องลำบากไปรอคิวรับยาที่รพ. เพราะทีมเยี่ยมบ้านจะนำยาโลหิตมาให้ทุกเดือน