ขาดทุนหรือกำไร “ได้หรือเสีย”

ถึงแม้ว่าจะขาดคนเหลียวแล แต่ก็ยังมีเสียงแซ่ซ้องก้องศาลา

 

ขาดทุนหรือกำไร

“ได้หรือเสีย” 

         ขาดทุน ถ้าต้องลงทุนทำอะไรสักอย่างหนึ่งแล้วได้ผลตอบแทนกลับมาไม่คุ้มกับที่ได้ลงทุนไป แสดงว่า ขาดทุน 

         กำไร  เป็นคำตรงกันข้ามกับ ขาดทุน หมายความว่า ถ้าต้องลงทุนทำอะไรสักอย่างหนึ่งแล้วได้ผลตอบแทนกลับมาคุ้มกับที่ได้ลงทุนไป แสดงว่า ได้กำไร    

         ค้ากำไรเกินควร  มีเหมือนกันนะ สำหรับประเภทลงทุนน้อย แต่หวังผลตอบแทนมาก ๆ  ดูอย่างนักเล่นหวย (สลากกินแบ่ง) งวดหนึ่งซื้อเอาไว้เพียง 1 ใบ แต่วาดฝันว่าจะต้องถูกรางวัลใหญ่ ๆ บางคนหวังรางวัลที่ 1 จะเอาเงินล้านกันเลยก็มนุษย์เรามีมันสมองมีภูมิปัญญา สุดแต่ว่า ใครจะมีความคิดที่บริสุทธิ์กว่าใคร ใครจะมีความคิดที่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน หรือประโยชน์ส่วนรวม จนถึงมองเห็นประโยชน์ที่จะเกิดแก่ ประเทศชาติ ครับ  

         ส่วนในบางบทความ บางตอน ผมอาจจะนำสิ่งที่เป็นการสะท้องภาพจริง ๆ เอามาเล่าสู่กันฟังบ้าง เพื่อเป็นการกระตุกความคิด และคลายปมในหัวสมองออกไป แต่ว่ามาจนถึงวันนี้ ด้วยวัยและสังขารที่เริ่มจะร่วงโรย  ปัญหา อุปสรรค ความดี ความจริงใจ ความคิดสร้างสรรค์ ตลอดจนผลกระทบที่ผมได้รับมีมากมาย  ในวันหนึ่งๆ ผมได้เรียนรู้จากห้องเรียน Gotoknow.org ซึ่งมีแต่บุคคลที่มีน้ำใจอันประเสริฐ  ผมได้รับกำลังใจ ได้ความรู้ใหม่ ๆ จากเพื่อนสมาชิกที่ดีมาก ๆ นับจำนวนไม่ถ้วน หลายร้อย หลายพัน หลายหมื่นคน อีกไม่นานถ้าพื้นที่ไม่เต็ม ในเว็บ Gotoknow.org คงจะมีสมาชิกเพิ่มขึ้นอีก มีเรื่องราวอันล้ำค่าจำนวนล้าน  

        

         เวลาเป็นสิ่งที่มีค่า หยุดยั้งเอาไว้มิได้ ตราบใดที่เข็มนาฬิกายังคงทำงานเคียงคู่ไปกับดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์และกลุ่มดาวบนท้องฟ้า เพื่อบอกเวลา วัน เดือน ปี และต้องจบลงด้วยคำว่า “ตาย” หากนาฬิกาตาย คงจัดส่งช่างซ่อมได้  แต่ชีวิตมนุษย์ที่เมื่อถึงวันนั้น วันที่ ความตายมาถึง  ต่อให้มีเงินเป็นกอง ต่อให้มีทองท่วมตัว ก็คงไม่สามารถที่จะนำติดตัวเอาไปใช้ในชาติหน้า (ถ้ามี) ได้  ในเวลา 1-3 นาที ผมศึกษาหาความรู้ในเว็บ Gotoknow.org ได้ 1 เรื่อง เลือกหาอ่านได้ตามที่ใจเราชอบ อ่านไปมาก ๆ ชักจะติดเสียแล้ว ลืมวัน เวลาไปเลย นี่นับไปนับมา ผมยังคงเหลือเวลาในระบบราชการเพียง 4 ปี  แต่เวลาในชีวิตจริง ๆ สำหรับลมหายใจที่ยังไหลเข้าออกได้  เราไม่สามารถกำหนด หรือกะเกณฑ์ได้ว่า จะอยู่ได้อีกยาวนานสักแค่ไหน มีสิ่งหนึ่งที่ทำได้คือ  ถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ที่ผมมีอยู่ส่งต่อไปยังเยาวชน คือ นักเรียนที่ผมรับผิดชอบอยู่เท่านั้น  

         ความจริง งานถ่ายทอดภูมิปัญญาที่ทำได้ดีกว่านี้ ก็คือ จะต้องถ่ายทอดไปยังคุณครูให้ได้มากที่สุด เพื่อที่ครูจะได้นำเอาไปถ่ายทอดต่อให้นักเรียน ทั้งนี้ก็เพราะนักเรียนอยู่กับเราเพียงชั่วระยะสั้น 1-2 ช่วงชั้น (3-6 ปี บางทีไม่ถึงด้วยซ้ำ) เขาก็จากครูไป เนื่องจากจบการศึกษา แต่คุณครูทุกคนจะต้องทำงานในระบบราชการ คนหนึ่งก็ประมาณ 40 ปี (มากน้อยกว่านี้ก็ไม่เท่าไร) ดังนั้นหากความรู้ ภูมิปัญญาทุก ๆ ด้าน อยู่ที่ตัวครู อยู่ที่หัวสมองของคุณครูแล้ว โอกาสที่จะขาดตอนคงยากครับ อย่างผมสอนเพลงพื้นบ้าน ผมสอนมาตลอดชีวิตราชการ ไม่มีขาดตอน แต่อาจจะมีเด่น มีด้อยบ้างตามสภาพของตัวป้อน (Input) 

        ได้หรือเสีย คำนี้พูดยาก ทั้งที่มิใช่คำสองแง่สองง่าม แต่เป็นคำที่มีคุณธรรมแอบแฝงอยู่อย่างน่าคิด และต้องคิดนาน ๆ คิดไกล ๆ ดังคำโบราณที่ว่า “ยิ่งตัด ยิ่งยาว” และอีกคำที่ว่า “รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ”  

        งานในหน้าที่ที่เราทำ คุณมีความตั้งใจในการทำงาน ต่อให้คุณทำดีแค่ไหนก็ต้องทำเพื่อเอาใจคน ๆ หนึ่ง จึงจะมีความเจริญก้าวหน้า มีแต่เสีย   แต่ในอีกมุมหนึ่งคือ ผลงานที่เกิดจากความตั้งใจของเรานั้น  อาจจะไปส่องแสงและมีคุณค่าต่อสังคมอย่างหาที่เปรียบมิได้ เพราะคุณกำลังทำในสิ่งที่คนอื่นเขาทำไม่ได้นั่นเอง = มีแต่ได้ ครับ   

        การลงทุนค้าขาย มีทุนรอนมากมายสักแค่ไหน หากสิ่งนั้น ๆ  ไม่เป็นที่ต้องการของตลาดแล้ว เงินที่ลงทุนไปก็ไม่กลับคืนมา  มีแต่เสีย  แต่ในอีกมุมหนึ่งคือ การลงทุนที่ไม่คุ้มค่านั้น เป็นการลงทุนทางปัญญา เพื่อเรียกร้องเอารากฐานกลับมาเป็นจุดเริ่มต้นให้กับเยาวชน ถ้าจะต้องเสียงบประมาณมากสักแค่ไหน  มันคุ้มค่ายิ่งครับ = มีแต่ได้ 

           

        แต่การลงทุน  “ทำความดีเพื่อแผ่นดินถิ่นเกิด”  ทำไปตามหน้าที่ที่เรามีความสามารถ ด้วยสติปัญญา จนเกิดผลงานเป็นที่ปรากฏด้านใดด้านหนึ่งอย่างชัดเจน เป็นที่ยอมรับในกลุ่มผู้รับบริการ เป็นที่ยอมรับในแวดวงการศึกษา วงวิชาการ สร้างชื่อเสียงให้แก่ ท้องถิ่น สถาน ศึกษา ชุมชน ครอบครัว และเยาวชน  ถึงแม้ว่า จะไม่ได้รับผลตอบแทนในหน้าที่เลยก็ตาม ถึงแม้ว่าจะต้องขาดทุนที่ต้องให้เวลา ขาดทุนที่ต้องอุปการะเด็ก ๆ ที่อยู่ในความดูแล ขาดทุน ที่ไม่เคยมีผู้ใหญ่มาให้การเหลียวแลหรือมองเห็น  แต่ก็ยังได้รับการตอบรับที่เต็มไปด้วยเสียงปรบมือ เสียงยกย่องสรรเสริญบนเวทีชีวิต  เสียงแซ่ซ้องจะยังคงกึกก้องอยู่ในสังคม อยู่ที่บนศาลา (แม้ว่าเจ้าของจะไม่ได้ยิน) ไปอีกตราบนานเท่านาน โดยมิมีวันจืดจาง  “แผ่นดินนี้มีแต่ได้ไม่มีเสีย” ครับ

 

(ชำเลือง มณีวงษ์ / รางวัลชนะเลิศเพลงอีแซว จังหวัดสุพรรณบุรี ปี 2525)