ศัตรูมรดกทางวัฒนธรรม : ประสบการณ์จากเล้าข้าว
วันนี้เปิดกรุผ้าไหมเก่าที่สะสมไว้ออกมาถ่ายรูป ผ้าส่วนหนึ่งอยู่ในหีบแต่หลายผืนก็อยู่ในตู้ ในหีบนั้นนาน ๆ จะเปิดสักครั้งเพราะมีข้าวของทับหีบอยู่มาก
แต่ที่เปิดบ่อยนั้นคือผ้าไหมในส่วนที่อยู่ในตู้ เพราะจะมีคนเข้ามาเล้าข้าวเพื่อมาดูไหมอยู่เรื่อย ๆ หากมาเจอน้องและไม่พบตัวผมก็ไม่ค่อยมีใครได้ชม เพราะน้องที่ดูแลเล้าข้าวกลัวว่าผ้าจะขาดจึงไม่ค่อยเปิดตู้ให้ชม
แต่หากมาตอนนี้ที่ผมอยู่เล้าข้าวก็มักได้ชมทุกคนไปเพราะผมอยากอวดความงามของผ้าเก่าเหล่านั้นนั้นเอง แต่ช่วงหลังไม่ค่อยได้เปิดบ่อยนักเนื่องจากติกภาระกิจ
วันนี้จึงมาเปิดตู้เพื่อถ่ายรูปก็พบกับสิ่งที่ตกใจเพราะผ้าเก่าที่อยู่ในตู้นั้นสีซีดไปมากและด่างไม่เท่ากันทั้งผืน สาเหตุเนื่องมาจากอาจจะถูกแสงไฟทำให้ด้านหน้าสีจะซีด นอกจากนั้นก็พบแมลงตัวเล็กๆ อยู่มากที่กัดผ้าเก่าเป็นรูเล็ก ๆ
ผมรีบรื้อผ้าออกมาทำความสะอาดและจัดการห่อผ้าด้วยกระดาษขาวก่อนที่ลายผ้าจะหายหมดก่อนและคงเปลี่ยนที่เก็บผ้าจากตู้เป็นหีบแทนเพราะไม่ต้องเสี่ยงกับแสงไฟ
ผ้าไหมโบราณผืนนี้(อายุมากกว่า100ปี)มีเสน่ห์มาก ตรงมีการต่อหัวต่อตีน ในส่วนต่อหัวเมื่อบางส่วนของหัวขาดแม่หญิงอีสานยังเอาหัวผืนอื่นๆมาต่อเพิ่มอีก เป็นการประหยัดมากและใช้ข้าวของจนคุ้มจริง ๆ
หากมองไปที่ตัวผืนผ้าและเห็นสีไม่เท่ากัน เนื่องจากส่วนที่ออกไปทางเหลืองๆนั้นโดนแสงไฟมาก จึงสีจืดลง ดังนั้นหากจะโชว์ผ้าควรจัดไว้ในสีไม่โดนแสงและไม่เปิดไฟส่องผ้าโดยตรง
ลายนี้เป็นลายนาคน้อยขั้นกับดอกจิกหรือลายหมากจับแล้วแต่ท้องถิ่นจะเรียก เป็นหมี่ขั้นมีเป็นเอกลักษณ์ของคนไทลาวซึ่งปัจจุบันผ้าสิ่นขั้นกลายเป็นสัญลักษณ์ของความโบราณเพราะแม่หญิงอีสานหันไปใส่หมี่ลวดกันหมด ปล่อยให้คนแก่เท่านั้นที่สวมใส่ ความจริงหมี่ขั้นใส่ได้ตั้งแต่สามสำน้อยไปจนถึงแก่ ไม่เลือกอายุ
ความเห็น (3)
สวัสดีค่ะ
แสดงว่า ผ้าถูกแสงไม่ดี เป็นเฉพาะผ้าไหมหรือเปล่าคะ
หากมองไปที่ตัวผืนผ้าและเห็นสีไม่เท่ากัน เนื่องจากส่วนที่ออกไปทางเหลืองๆนั้นโดนแสงไฟมาก จึงสีจืดลง ดังนั้นหากจะโชว์ผ้าควรจัดไว้ในสีไม่โดนแสงและไม่เปิดไฟส่องผ้าโดยตรง
วันหลังจะไปเยี่ยมชมนะคะ
sasinandaที่เคารพ
- น่าจะทุกประเภทนะครับ
- เพราะแสงจะทำลายทั้งเส้นใยและสีที่ย้อม
- ทางที่ดีเอาไว้ในกรุน่าจะดีกว่า
- แต่คงต้องระวัง หนู ปลวก หมอดนะครับ