กล้วยแขกนางเลิ้ง ไม่เริงรื่น


ด้วยคำถามตัวโต ถึงปรากฏการณ์ธุรกิจ ที่สร้างปัญหาและวิถีทางแห่งปัญหา ให้กับนวัตกรรมธุรกิจกล้วยแขก

กล้วยแขกนางเลิ้ง ไม่เริงรื่น

ปรากฏการณ์แห่งนวัตกรรมการค้า  ธุรกิจที่กินตัวเอง  

        

          จากคำถามตัวโต 

คำสั่งฟ้าผ่าของสำนักงานเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย ซึ่งประกาศอย่างเด็ดขาด ห้ามมีการวิ่งขายกล้วยแขกกลางสี่แยก คือหนึ่งเหตุการณ์สำคัญของปรากฏการณ์อันน่ารัก ที่กลายเป็นความน่าชังในการรับรู้ของพ่อค้าแม่ขายในละแวกนางเลิ้ง 

   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">แม้บรรยากาศ 2 3 ปีที่ผ่านมา ของธุรกิจกล้วยแขกนางเลิ้งจะเฟื่องฟู สามารถสร้างสีสันโดดเด่น สร้างความน่าสนใจให้กับสี่แยกในละแวกนางเลิ้ง เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า ปรากฏการณ์ธุรกิจนี้ได้สร้างคำถามตัวโตให้เกิดขึ้น ถึงความเหมาะสมบนท้องถนน กับประดิษฐกรรมทางธุรกิจรูปแบบใหม่ อย่างใดควรต้องพิจารณามากกว่ากัน </p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">ความเฟื่องฟูซึ่งไล่เรียงจากแยกจักรพรรดิพงษ์ จนกระทั่งขยายลามไปกว่า 9 สี่แยกในเขตนางเลิ้ง คือสิ่งเร้าให้สำนักเขตป้อมปราบศัตรูพ่ายต้องทำบางอย่าง ด้วยรูปแบบของคนขายที่ใส่ผ้ากันเปื้อน หิ้วถุงกล้วยแขกวิ่งขายตามสี่แยก ได้สร้างคำถามคาใจผู้คนที่วิ่งยวดยานในละแวกนี้เสมอ ไม่นับกับอุบัติเหตุที่เกิดขึ้น ไม่รวมกับความเบื่อหน่ายที่เพิ่มสูงขึ้น จากสภาพการแข่งขันอันรุนแรง จากการแย่งลูกค้า แต่คำถามในด้านความเหมาะสมทางธุรกิจ กับวิธีคิดของหน่วยงานกำกับดูแล คือเรื่องราวที่ควรได้รับการอธิบาย</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p>         เริ่มเรื่องจากร้านเดียว  </p><p> </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">สีสันของการขายกล้วยแขกกล้วยทอด ที่ขยายผลิตภัณฑ์จนครอบคลุมอาหารทอดหลากหลาย เกิดขึ้นจากร้านขายกล้วยทอดแม่กิมล้งเจ้าประจำ ที่ปรับตัวตามสภาพความติดพันของรถ จนต้องวิ่งหิ้วถุงไปขายให้ถึงกระจกรถลูกค้าขาประจำ ขยายวงมากขึ้นจนต้องเพิ่มเด็กวิ่งถุงกล้วยแขก เพราะมีลูกค้ารายอื่นที่สนใจวิธีการสะดวกซื้อเช่นนี้</p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">ความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น เมื่อร้านในละแวกดังกล่าว เพิ่มจำนวนขึ้นตามความต้องการที่มากมาย จากหนึ่งร้านในอดีตแยกย่อยจนละลานตา จากกล้วยแขกแม่กิมล้งเจ้าเดียว ขยายไปจนนับเครือข่าย เกี่ยวพันและแสดงอัตลักษณ์ว่าเป็นร้านกล้วยแขกขนานแท้ดั้งเดิม เพิ่มเติมอีกนับสิบร้าน และจากสี่แยกเดียว กระจายออกไปจนนับได้กว่า 9 สี่แยก ไม่นับรวมกับการเหมาซื้อแล้ววิ่งรถมอเตอร์ไซค์ ไปขายตามสี่แยกต่างๆ เพื่อกระจายขายให้กับรถที่ติดไฟแดง การสวมเสื้อกันเปื้อนที่สร้างจุดขาย แยกสีสันผ้ากันเปื้อน และพิมพ์ถุงพลาสติก ห่อกระดาษที่ประกาศยี่ห้ออย่างชัดเจน ว่าเป็น Brand ใดบ้าง สีสันที่เพิ่มมากขึ้นทำไมจึงสร้างปัญหา ให้เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย ต้องระงับการขาย </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">เพราะธุรกิจกินตัวเอง </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">ส่วนใหญ่ผู้ที่เพิ่งพบเห็น หรือในระยะแรกที่เริ่มมีการวิ่งขายตามสี่แยก ความสัมพันธ์และความรู้สึกดีๆ จากลูกเล่น สีสัน และนวัตกรรมทางการค้า โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อาหารขบเคี้ยวขั้นพื้นฐานของสังคมไทย ที่กินง่ายอยู่ง่าย และภาพอันน่ารักผูกพัน ระหว่างคนซื้อคนขายที่คุ้นเคย ได้ขยายตัวจนกลายเป็นร้านรวงมากมาย พะป้ายติดยี่ห้อเพื่อซื้อขายกันเป็นจริงเป็นจัง ได้สร้างนอกเหนือจากสีสัน คือภาวะการแข่งขันที่รุนแรง  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">ปฏิเสธไม่ได้ว่า เมื่อเกิดการแข่งขันของธุรกิจ ความรุนแรงของการแข่งขัน ยิ่งเป็นสถานการณ์ที่ยากหลีกเลี่ยง เช่นเดียวกับพฤติกรรมการด่าทอ การแย่งลูกค้า การวิ่งตัดหน้ารถขณะที่กำลังจะออกตัว เพราะไฟเขียวติดขึ้น การสร้างสีเสื้อของเสื้อกันเปื้อน ที่จะกดดันคนซื้อให้รีบซื้อ ซึ่งบ่อยครั้งเพิ่มเติมความน่ารักให้กลายเป็นความอึดอัด</p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">และใช่ว่าสิ่งเหล่านี้ จะไม่สามารถเจรจาพูดคุยกันได้ แต่เพราะได้มีการพูดคุยปรึกษาหลายครั้งหลายครา ไม่นับรวมกับความมุ่งมั่นของธุรกิจร้านค้ากล้วยทอด ที่ไม่ยอมรวมตัวและยอมรับความจริงว่า สร้างให้เกิดความอึดอัดกับรถที่ติดไฟแดงมากยิ่งขึ้น </p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">อาการเคาะกระจกรถ ที่บวกรวมกับพฤติกรรมการค้าสมัยใหม่ ชิ้นกล้วยทอดน้อยลง เพราะมีคนรับจากร้านไปขายอีกที จึงต้องแบ่งกระจายให้ได้มากถุงขึ้น บางถุงอาศัยความรวดเร็วก่อนรถจะออก เหลือติดถุงไปไม่กี่ชิ้น ไม่รวมกับอุบัติเหตุของรถ และคน จากสีสันจึงกลายเป็นความอึดอัด และน่ารำคาญใจ</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p>           คำตอบ คือ หัวใจไม่ใช่แค่ขายดี  </p><p> </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">ปฏิเสธไม่ได้ว่า ปรากฏการณ์กล้วยแขกนางเลิ้ง ล้วนเป็นสีสันอันน่างดงาม ผู้คนที่ผ่านไปผ่านมาล้วนรู้สึกตื่นเต้น ยามเมื่อมีคนใส่เสื้อกันเปื้อนหลากสี วิ่งส่งถุงกล้วยแขก แต่ภาวะความหยาบกระด้างของธุรกิจ และภาวะการแข่งขันที่รุนแรงที่ทำให้ผู้ประกอบการมากมาย เห็นช่องทางของรายได้ จนสร้างปัญหาให้เกิดขึ้นกับธุรกิจของตัวเอง </p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">วิธีการเรียกลูกค้า การตั้งเตากระทะน้ำมันบนทางเท้า การขยายรูปแบบ จนต้องขี่มอเตอร์ไซค์ไปตามแยกอื่น ไม่ใช่เพียงคำตอบว่า กำไรจะเกิดขึ้นเห็นๆเท่านั้น แต่ความเบื่อหน่ายของผู้บริโภค หรือผู้คนทั่วไปที่จำต้องผ่านไปผ่านมาต่างหาก คือคำตอบที่กำกับให้เกิดผลการประชุม</p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">การหวังผล และเล็งผลเลิศทางธุรกิจ เมื่อเห็นว่ามีกำลังซื้อเกิดขึ้นตามสี่แยก จนไม่นับรวมว่า การแย่งลูกค้ากันเอง การขยายกำลังผลิตโดยไม่มีการพูดคุยรวมกลุ่ม หรือพัฒนาผลิตภัณฑ์ตัวเองให้ดี ไม่ควบคุมคุณภาพ และสร้างปัญหาให้กับคนที่ไม่เกี่ยวข้อง คือเหตุปัจจัยสำคัญ ที่ส่งผลให้ความน่ารักของนวัตกรรมการค้าขายแบบน่ารัก แบบแม่ค้าเจ้าเก่ากับลูกค้าขาประจำ กลายเป็นความน่าจงเกลียดจงชัง จนทำให้หน่วยงานภาครัฐต้องเข้ามากำกับดูแล</p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">สุดท้ายของนวัตกรรมทางธุรกิจที่น่ารักนี้ ก็ได้รับคำตอบ จากการคิดแต่ไม่กำกับ สร้างแต่ผลกำไร แต่ไม่คิดว่าวงจรของธุรกิจจะจบสั้นลง ด้วยคำสั่งทีเด็ดขาดจากหน่วยงานภาครัฐ ที่ได้รับการเห็นด้วยจากผู้ใช้ถนน และจากเงื่อนไขส่วนตัวของธุรกิจในย่านนี้ ที่เร่งโตเร่งวุ้น จนไม่เข้าใจว่า หัวใจสำคัญที่ทำให้ธุรกิจนี้อยู่ได้อย่างยั่งยืน มีมากมายกว่านั้น</p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 36pt; text-align: justify" class="MsoNormal">เพราะบทสุดท้ายของธุรกิจกล้วยแขกนางเลิ้ง เมื่อไม่สามารถทำให้คนชื่นชม และสร้างกรอบของวงจรที่ควรจะเป็นเอง หน่วยงานที่มีหน้าที่โดยตรง ซึ่งมักจะเป็นหน่วยงานภาครัฐ ที่เข้าใจโดยทั่วไปว่ากำกับด้วยเหตุผลทางกฎหมาย จึงต้องเข้ามาดูแล กำกับควบคุม และวางมาตรฐานที่ไม่พึงใจให้กับธุรกิจ ซึ่งวันนี้ทำได้เพียงมองตาปริบ เพราะไม่คิดว่าธุรกิจจะมีวงจรสั้นเพียงนี้</p><p>   </p><p></p><p>ข้อมูลข่าว อ้างอิงhttp://www.manager.co.th/Home/ViewBrowse.aspx?Keyword=%A1%C5%E9%C7%C2%E1%A2%A1&DayBackSearch=1  </p><p></p><p>เอาจริง! เขตป้อมปราบฯ ยื่นคำขาดห้ามขายกล้วยแขกบริเวณแยกไฟแดง  </p><p>โดย ผู้จัดการออนไลน์ 1 มิถุนายน 2550 15:18 น. http://www.manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9500000063494&Keyword=%a1%c5%e9%c7%c2%e1%a2%a1  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">        เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย จับมือตำรวจ สน.นางเลิ้ง เอาจริงผู้ค้ากล้วยทอดบริเวณแยกไฟแดง ซึ่งสร้างปัญหาต่อการจราจร และสร้างความรำคาญแก่ประชาชน ยื่นคำขาดห้ามขายบนถนนตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป หากฝ่าฝืนจะจับกุมทันที</p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">       นายสัจจะ คนตรง ผช.ผอ.สำนักงานเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เป็นประธานการประชุมแก้ปัญหาการขายกล้วยทอด 4 แยก มี พ.ต.อ.พัฒนา เพศยนาวิน ผกก.สน.นางเลิ้ง นายพันธ์ศักดิ์ เจริญสุข พนักงานปกครอง 6 ฝ่ายเทศกิจ ร่วมประชุม โดยการประชุมครั้งนี้เจ้าหน้าที่ได้เชิญผู้ประกอบการ 17 รายเข้าร่วมด้วย นายสัจจะ กล่าวว่า เดิมมีผู้ค้ากล้วยทอดเพียงรายเดียว โดยร้านแห่งนี้เปิดค้าขายเมื่อปี 2509 บริเวณแยกจักรพรรดิพงษ์ แต่ต่อมาแตกออกเป็น 2 สาขา และขายอยู่บริเวณแยกดังกล่าว </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">           อย่างไรก็ตาม ช่วง 2 ปีที่ผ่านมามีผู้ค้ารายใหม่เกิดขึ้นจำนวนมากและขยายพื้นที่ค้าขายรวมทั้งหมด 9 แยก แยกเป็น 7 แยกในพื้นที่ สน.นางเลิ้ง ได้แก่ แยก จปร. แยกจักรพรรดิพงษ์ แยกหลานหลวง แยกเทวกรรม แยกมัฆวาน แยกสะพานขาว ปากทางเข้าเขตป้อมปราบฯ ส่วนอีก 2 แยก คือ แยกแม้นศรี เป็นท้องที่ สน.พลับพลาไชย 1 และแยกผ่านฟ้าลีลาศท้องที่ สน.สำราญราษฎร์ เฉลี่ยแล้วแต่ละแยกมีผู้ค้า 7-12 ราย เดินถือถุงเร่ขายบนถนน ที่ผ่านมา เขตได้รับการร้องเรียนจากประชาชนว่าทำให้รถติด อีกทั้งผู้ขายบางคนตื้อให้ผู้ขับขี่ซื้อจนสร้างความเดือดร้อนรำคาญ แม้ที่ผ่านมาจะมีการกวดขันแต่ผู้ค้าก็ไม่ลดลง นอกจากนี้ ยังพบว่ามีบางรายที่ไปรับช่วง หรือเหมากล้วยทอดจากเจ้าอื่นมาเดินเร่ขาย</p>        <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">       ด้าน พ.ต.อ.พัฒนา กล่าวว่า เมื่อต้นปีที่ผ่านมาตำรวจเชิญผู้ประกอบการซึ่งในขณะนั้นมีเพียง 8 รายมาหารือ กระทั่งได้ข้อยุติว่าทุกร้านจะไม่ขายบนถนน แต่ผ่านไปเพียง 2 วัน ก็มีการฝ่าฝืน จนตำรวจต้องจับกุมมาปรับที่โรงพัก ปัจจุบันจำนวนผู้ค้าก็เพิ่มมากขึ้นทำให้ปัญหาลามออกไป เฉลี่ยแล้วแต่ละแยกมีผู้ค้า 7-8 ราย ซึ่งการค้าขายดังกล่าวสร้างปัญหาจราจรและทำให้ผู้ขับขี่เดือดร้อน แต่จากนี้ไปตำรวจและเทศกิจจะใช้กฎหมายบังคับ โดยห้ามไม่ให้เดินขายกล้วยทอดบนถนน โดยเด็ดขาด หากฝ่าฝืนเจ้าหน้าที่จะจับกุมมาปรับที่เขตโดยอาศัย พ.ร.บ.รักษาความสะอาด ปรับไม่เกิน 2,000 บาท และ พ.ร.บ.จราจร พ.ศ.2522 ปรับไม่เกิน 500 บาท</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p>               ขณะเดียวกัน ผู้ค้าหลายรายต่างร้องขอเจ้าหน้าที่ให้ผ่อนปรนขอให้คนขายเดินไปส่งถุงกล้วยทอดให้ผู้ขับขี่ได้ แต่เจ้าหน้าที่ไม่อนุญาตเนื่องจากเคยผ่อนปรนมาแล้ว แต่ผู้ค้าไม่ยอมปฏิบัติตาม   </p><p></p><p>เขตป้อมปราบฯ ยื่นคำขาดห้ามขายกล้วยแขกบนถนน </p><p>ฝ่าฝืนจับกุมทันที  </p><p>โดย ผู้จัดการออนไลน์ 1 มิถุนายน 2550 15:51 น. http://www.manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9500000063494&Keyword=%a1%c5%e9%c7%c2%e1%a2%a1   </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">       นายสัจจะ คนตรง ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เป็นประธานการประชุมแก้ปัญหาการขายกล้วยทอด 4 แยก มี พ.ต.อ.พัฒนา เพศยนาวิน ผกก.สน.นางเลิ้ง นายพันธ์ศักดิ์ เจริญสุข พนักงานปกครอง 6 ฝ่ายเทศกิจ ร่วมประชุม โดยการประชุมครั้งนี้เจ้าหน้าที่ได้เชิญผู้ประกอบการ 17 รายเข้าร่วมด้วย นายสัจจะ กล่าวว่า เดิมมีผู้ค้ากล้วยทอดเพียงรายเดียว โดยร้านแห่งนี้เปิดค้าขายเมื่อปี 2509 บริเวณแยกจักรพรรดิพงษ์ แต่ต่อมาแตกออกเป็น 2 สาขา และขายอยู่บริเวณแยกดังกล่าว </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p>           อย่างไรก็ตาม ช่วง 2 ปีที่ผ่านมา มีผู้ค้ารายใหม่เกิดขึ้นจำนวนมาก และขยายพื้นที่ค้าขายรวมทั้งหมด 9 แยก แยกเป็น 7 แยกในพื้นที่ สน.นางเลิ้ง ได้แก่ แยก จปร. แยกจักรพรรดิพงษ์ แยกหลานหลวง แยกเทวกรรม แยกมัฆวาน แยกสะพานขาว ปากทางเข้าเขตป้อมปราบฯ ส่วนอีก 2 แยกคือแยกแม้นศรีเป็นท้องที่ สน.พลับพลาไชย 1 และแยกผ่านฟ้าลีลาศท้องที่ สน.สำราญราษฎร์ เฉลี่ยแล้วแต่ละแยกมีผู้ค้า 7-12 ราย เดินถือถุงเร่ขายบนถนน ที่ผ่านมาเขตได้รับการร้องเรียนจากประชาชนว่าทำให้รถติด อีกทั้งผู้ขายบางคนตื๊อให้ผู้ขับขี่ซื้อจนสร้างความเดือดร้อนรำคาญ แม้ที่ผ่านมาจะมีการกวดขันแต่ผู้ค้าก็ไม่ลดลง นอกจากนี้ ยังพบว่ามีบางรายที่ไปรับช่วงหรือเหมากล้วยทอดจากเจ้าอื่นมาเดินเร่ขาย   </p><p></p><p>      ด้าน พ.ต.อ.พัฒนา กล่าวว่า เมื่อต้นปีที่ผ่านมาตำรวจเชิญผู้ประกอบการซึ่งในขณะนั้นมีเพียง 8 รายมาหารือ กระทั่งได้ข้อยุติว่าทุกร้านจะไม่ขายบนถนน แต่ผ่านไปเพียง 2 วัน ก็มีการฝ่าฝืน จนตำรวจต้องจับกุมมาปรับที่โรงพัก ปัจจุบันจำนวนผู้ค้าก็เพิ่มมากขึ้นทำให้ปัญหาลามออกไป เฉลี่ยแล้วแต่ละแยกมีผู้ค้า 7-8 ราย ซึ่งการค้าขายดังกล่าวสร้างปัญหาจราจรและทำให้ผู้ขับขี่เดือดร้อน แต่จากนี้ไปตำรวจและเทศกิจจะใช้กฎหมายบังคับ โดยห้ามไม่ให้เดินขายกล้วยทอดบนถนน โดยเด็ดขาด หากฝ่าฝืนเจ้าหน้าที่จะจับกุมมาปรับที่เขตโดยอาศัย พ.ร.บ.รักษาความสะอาด ปรับไม่เกิน 2,000 บาท และ พ.ร.บ.จราจร พ.ศ.2522 ปรับไม่เกิน 500 บาท </p><p></p><p>            ขณะเดียวกัน ผู้ค้าหลายรายต่างร้องขอเจ้าหน้าที่ให้ผ่อนปรนขอให้คนขายเดินไปส่งถุงกล้วยทอดให้ผู้ขับขี่ได้ แต่เจ้าหน้าที่ไม่อนุญาตเนื่องจากเคยผ่อนปรนมาแล้ว แต่ผู้ค้าไม่ยอมปฏิบัติตาม  </p>

หมายเลขบันทึก: 100128เขียนเมื่อ 1 มิถุนายน 2007 19:21 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:02 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท