ทุกคนมีส่วนร่วมในการเติบโตนี้ครับ แต่ต้องยกย่องทีมงานบริหารระบบที่เสียสละทำงานหนักล่วงหน้า เพื่อสร้างระบบงานแบบ dynamic website ที่สามารถรองรับงานหนักขนาดนี้ได้โดยไม่ต้องผ่านพิธีเทวาพิเษก
High profile blogger + popular blogger ต่างก็ร่วมสร้าง exposure ให้ GotoKnow ครับ แต่เนื่องจาก GotoKnow เป็น community ขนาดใหญ่ของคนทำงานแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความสนใจของสมาชิกมีหลากหลาย ทำให้ GotoKnow เป็นกรณีศึกษาที่ดีของสังคมอันซับซ้อน ซึ่งมีทั้งมิตรภาพ มีความขัดแย้ง มีการรวมกลุ่ม มีการปลีกวิเวก มีความรู้-ประสบการณ์ต่างแนว มีเรื่องต่างๆมากมายให้เรียนรู้ได้ และไม่มีการบังคับให้ใครทำอะไรตราบใดที่ไม่กระทบต่อส่วนรวม จนในที่สุดสมาชิกเป็นผู้เลือกเองว่าจะใช้ GotoKnow หรือไม่ อย่างไร (ทฤษฎี Log Tail ท้าทายความคิดการรวมศูนย์ ในลักษณะของ web portal + web 1.0 + เว็บราชการที่คิดว่า content ของตนมีค่า ใครๆก็ต้องมาดู)
ส่วนยอดตัวเลขนี้ เป็นของ GotoKnow.org เพียงแห่งเดียวครับ -- Truehits จะนับให้ก็ต่อเมื่อใช้ browser เปิดอ่าน GotoKnow เท่านั้น ไม่นับพวก crawler ของ search engine + นับ Learners Researchers และ Volunteers แยกกันคนละบัญชีครับ
ระบบของ Truehits มีระบบป้องกันการมั่วที่จะเอา Truehits code ของไซต์หนึ่ง ไปแปะยังอีกไซต์หนึ่งได้ครับ ถ้าทำ Truehits ไม่นับส่วนนั้นให้ทั้งสองไซต์ -- อย่างเว็บข้อมูลสึนามิที่ผมทำในเมืองไทย พอมีคน offer ว่าให้วางข้อมูลไว้ที่ยุโรปได้ (ใกล้ญาติผู้ประสบภัยมากกว่า) Truehits ก็ไม่นับสถิติให้ครับ เพราะอยู่คนละโดเมนแม้ว่า content เหมือนกัน Truehits code เหมือนกัน
เมื่อไล่อ่านดูจาก JavaScript code ที่แปะไว้ด้านล่างของแต่ละหน้าที่เป็นรูปขั้นบันไดแล้ว ผมก็มั่นใจว่าเป็นการนับจำนวนที่ถูกต้องครับ -- แต่ถ้าจะให้อธิบาย นอกจากจะยาวแล้วยังไม่รู้เรื่องอีกด้วย
ผมตัดตอนคำอธิบายของ Truehits มาแสดงไว้ดังนี้ครับ
Unique IP (UIP) คืออะไร
Unique IP คือจำนวนผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ โดยคำนวนจากจำนวน IP Address ของผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ที่ไม่ซ้ำกันในช่วงเวลาหนึ่ง เช่น Hourly Unique Visitor, Monthly Unique Visitor, Yearly Unique Visitor คือ จำนวน IP Address ของผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ที่ไม่ซ้ำกันในหนึ่งวัน, หนึ่งเดือน, และ หนึ่งปี ตามลำดับ วิธีการคำนวน Unique Visitor ทำอย่างไร Truehits แบ่งกลุ่มของผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ เป็น 2 กลุ่ม คือ
1. กลุ่มผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ที่ไม่ได้ทำการเชื่อมต่อผ่าน proxy server ในกรณีนี้ Truehits จะทราบค่า IP Adress ของผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์จริง ๆ ( Client IP Address)
2. กลุ่มผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ที่ทำการเชื่อมต่อผ่าน proxy server ในกรณีนี้ Truehits จะทราบค่า IP Adress เป็น 1
ในปัจจุบัน Truehits ใช้สูตรคำนวณสำหรับหาจำนวน Unique Visitor ดังนี้ Unique Visitor >= ผลรวมของ จำนวน IP Addressที่ไม่ซ้ำกันของกลุ่มที่ 1, 2
หมายเหตุ จากสูตรที่ใช้คำนวณข้างต้นจะเห็นได้ว่า ผลลัพธ์ ที่ได้จะเป็นค่า Lower Bound ที่บ่งบอกถึงจำนวนผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ อย่างน้อยที่สุดว่ามี่กี่คน ซึ่งโดยปกติจะ น้อยกว่าความเป็นจริง
Return Visitor นั้นเราคิดจาก IP เดิมที่กลับเข้ามายังเว็บไซต์นั้นอีก
Unique Session (USS) คืออะไร
เนื่องจากตั้งแต่วันที่ 4 สิงหาคม 2547 ทรูฮิต มีการแก้ไข ปัญหา เรื่อง Privacy ที่ไม่สามารถ save ค่าต่าง ๆ ใส่ใน cookie ของเครื่องคอมพิวเตอร์ผู้ใช้งาน จากเว็บ Third party ได้ โดยจะเกิดกับ IE version 6 ขึ้นไป
โดยวิธีแก้ไข คือ ทำตามมาตรฐาน P3P [Platform for Privacy Preferences (P3P) Project] รายละเอียดอ่านได้ที่นี่
มีผลทำให้ ค่า Unique Session ลดลงจากเดิม แต่จะได้ค่าที่ถูกต้อง
Unique Session คือ จำนวน Session ที่ไม่ซ้ำกัน ซึ่งใช้เป็นดรรชนีวัดจำนวนผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ โดยใช้เทคนิคคุกกี้ (Cookie+Session) กล่าวคือ Truehits จะส่งผ่าน cookie ไปติดตั้งไว้ที่บราวน์เซอร์ของผู้เยี่ยมชม และมีเลข ID Number ที่ถูก randomขึ้น ID Number นี้ จะเป็นตัวอ้างถึงผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์ โดยในปัจจุบัน Truehits กำหนดอายุของ Cookie (หรือ อายุของ Session) ไว้เป็น 20 นาที
ทำไมต้องมี Unique Session?
เพราะ Unique IP เป็นจำนวนคนขั้นต่ำสุดที่เข้ามาชมเว็บไซต์ และ Pageviews เป็นจำนวนการกดหน้าเว็บไซต์ทั้งหมด และ Unique Session เป็นตัวเลข ที่ใช้บอกถึงจำนวนคนที่เข้าเว็บ โดยมีเงือนไขว่า 1 คนดูเว็บต่อครั้ง 20 นาที (ใช้ในกรณีที่ 1 เครื่องมีคนใช้ในหลายคน)
Pageviews (PV) คืออะไร
Page View คือ จำนวนครั้งที่เว็บเพจนั้นถูกเรียกชมจากผู้เยี่ยมชม ซึ่งจะเท่ากับค่าของ Counter ทั่วไป ที่ใช้นับจำนวนฮิต
Visitor คืออะไร
หมายเลขที่ระบบทรูฮิตใช้จำแนกแต่ละเครื่องคอมพิวเตอร์ โดยทรูฮิตใช้ cookie วางไว้ในเครื่องแบบถาวร ทำให้ ระบบสามารถรับรู้เมื่อผู้ใช้คนเดิมเข้ามาภายหลังได้
Unique Visitor คืออะไร
จำนวนผู้ใช้ที่ เข้ามาในเว็บไซต์ที่ไม่ซ้ำกันในช่วงเวลาหนึ่ง
New visitor คืออะไร
จำนวนของผู้ใช้ที่ไม่เคยเข้ามาในเว็บของท่าน ก่อนหน้านี้
Return visitor คืออะไร
จำนวนของผู้ใช้เคยเข้ามาในเว็บของท่านแล้ว
Unique Visitor vs Unique IP ต่างกันอย่างไร
ตัวเลขทั้งสองนั้นมีจุดมุ่งหมายเพื่อเป็นตัวเลขที่ใช้ระบุจำนวนผู้เข้าชม เว็บ แต่เนื่องจากข้อจำกัดในการเก็บข้อมูล ทำให้ระบบไม่สามารถนับจำนวนคนจริงๆได้ โดย IP คือ ที่อยู่ทาง internet และ Visitor ใช้ random ID เก็บไว้ใน cookie ซึ่งมีข้อดี ข้อเสียต่างกัน IP เป็นค่าไม่สามารถปลอมแปลงทำให้สามารถรับประกันความถูกต้องได้ แต่ปัญหาจะมาจาก การใช้ Proxy,NAT ทำให้ในหลายๆกรณี ผู้ใช้หลายคนใช้ หมายเลข IP เดียวกัน มีผลให้ จำนวน IP เป็นค่าที่น้อยกว่า จำนวนผู้ใช้จริง ต่างไปจากค่า Visitor เป็นหมายเลข ที่จะไม่ซ้ำกันในแต่ละเครื่องซึ่ง ทำให้หาจำนวนเครื่องของผู้ใช้ชมเว็บได้
ในส่วนที่อาจารย์มาโนชเสนอเรื่อง ค้นหา ไม่ต้องเป็น submenu ในบันทึกของคุณมะปราง ผมเห็นด้วยหาก GotoKnow ใช้ search engine ตัวเดียวครับ
แต่ด้วยความหวาดระแวงว่าอาจจะมีการปิดกั้นเว็บโดยเหตุผลพิสดารอีกในอนาคต โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อ พรบ.การกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์มีผลใช้บังคับ น่าจะปลอดภัยกว่าที่ GotoKnow จะใช้ search engine หลายตัว
ใครรู้จัก search engine ในเมืองไทย ช่วยไปล่อลวงให้มา index GotoKnow วันละครั้งสองครั้งแต่ขอให้สม่ำเสมอได้ไหมครับ -- ถึงอย่างไร Google ก็ไม่ได้เก็บบันทึกบน GotoKnow ครบทุกบันทึก ด้วยความถี่ที่น่าเชื่อถืออยู่ดี (แต่มียี่ห้อที่ดี ทำให้คนมั่นใจ)