การเป็นครูระดับประถมศึกษา  จึงต้องมีความรู้สึกเป็นห่วงเป็นใยกับนักเรียนเสมอ  ที่เป็นห่วงปกติก็ห่วงเรื่องเรียนอยู่แล้ว  ต่อนอกเหนือจากนี้  ครูทุกคนเป็นห่วงกับเรื่องสุขภาพอนามัยและความเป็นอยู่ของนักเรียนเสมอ

ในระยะนี้ได้ข่าวเรื่อง  เชื้อโรคที่ระบาดกับนักเรียนเล็ก  คือ  โรคมือเท้าปาก ซึ่งค้นคว้ามาดังนี้

โรคนี้ไม่ใช่โรคใหม่ พบได้มานานแล้วและยังเกิดการระบาดเป็นครั้งคราว มักเกิดกับเด็กอายุต่ำกว่า 10 ขวบ โดยเฉพาะเด็กเล็ก อายุระหว่าง 2 สัปดาห์ ถึง 3 ปี ซึ่งจากการศึกษาทางระบาดวิทยาพบว่าเป็นช่วงอายุที่เกิดการติดเชื้อไวรัสชนิดนี้ได้บ่อยที่สุด นอกจากนี้ยังพบว่าโรคนี้ไม่เป็นปัญหาในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ 

โดยปกติถือว่าโรคมือ เท้า และปาก (hand, foot and mouth disease) เป็นโรคที่ไม่รุนแรง 
หรือที่เรียกว่า mild disease ผื่นและตุ่มน้ำใสดังกล่าวสามารถหายได้เองในเวลา 5 - 7 วัน 
ไม่เกินสองสัปดาห์ แต่ในบางครั้งที่มีการระบาด เชื้อไวรัสสายพันธุ์ที่รุนแรง เช่น Enterovirus 71  
หรือ Coxsackie virus บางชนิด อาจก่อให้เกิดโรคเดียวกันนี้ที่รุนแรงถึงขั้นทำให้ผู้ป่วยเด็ก
เสียชีวิตได้

สาเหตุ :
สาเหตุของโรคมือ เท้า และปากเกิดจากเชื้อไวรัสชนิดหนึ่ง ที่มีชื่อเรียกว่า coxsackie virus 
โดยเฉพาะเป็นไวรัสชนิด A5, A10 และ A16 ซึ่งเป็นสายพันธ์ที่พบบ่อยว่าเป็นสาเหตุ 
ในการระบาดบางครั้งพบว่าสายพันธ์ที่เป็นสาเหตุได้แก่ coxsackie virus type A16,
coxsackie virus typeA และ enterovirus type 71 
สรุปได้ว่าสาเหตุของโรค HFMD นี้ เกิดจากไวรัส (coxsackie virus) ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มของ  enterovirus นั่นเอง 

ไวรัสชนิดนี้สามารถแพร่กระจายติดต่อถึงกันได้โดยตรงผ่านทางของเหลวต่างๆของร่างกาย ที่สำคัญคือการปนเปื้อนมาในอุจจาระของผู้ป่วย fecal-oral transmission ซึ่งถือได้ว่าเป็นการติดต่อที่สำคัญของไวรัสกลุ่ม enterovirus ทั้งหมด (คำว่า entero หมายถึงทางเดินอาหาร, ติดต่อโดยระบบทางเดินอาหารนั่นเอง) ควรระลึกไว้เสมอว่าเด็กจะได้รับเชื้อไวรัสนี้ จากการที่ได้รับอาหารและ
น้ำที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัส ซึ่งอาจกระจายออกมากับอุจจาระ หรือละอองน้ำมูก น้ำลายของเด็กที่เป็นโรคนี้ และนอกจากนี้ยังสามารถติดต่อได้ทางลมหายใจอีกด้วย 

การแพร่กระจายเชื้อ จะเกิดได้ง่ายมากในเด็กๆ เล็กๆ ที่ชอบเล่นคลุกคลีใกล้ชิดกันใน โรงเรียนอนุบาล สถานรับเลี้ยงเด็ก หรือญาติพี่น้องที่อยู่รวมกันมากๆ   ท่านอาจจะเข้าไปศึกษารายละเอียดได้  ที่นี่ค่ะ 

เมื่อมาถึงตอนนี้แล้ว  ผู้เขียนเป็นครูจึงใกล้ชิดและอยู่ในข่ายที่ป้องกัน  ไม่ใช่  วัวหายแล้วล้อมคอก

ดังนั้น  จึงจำเป็นต้องให้ความรู้  และหาทางป้องกัน  ก่อนที่จะสายเกินแก้  เท่าที่ข่าวรายงานว่า  ส่วนใหญ่จะเกิดกับเด็กเล็กด้วย

ผู้เขียน  สังเกตว่า  แหล่งที่จะกระจายเชื้อโรคอีกแห่งหนึ่ง  คือ  ห้องที่เด็กเล็กไปเล่นในห้างสรรพสินค้า  ที่มีลูกบอกเล็กๆให้เด็กๆได้ล้มกลิ้งเล่นไปมานั้นเด็กๆส่วนใหญ่จะมีน้ำลายหกเลอะเทอะ  และเจ้าของสถานที่ที่กล่าวมาจะไม่ค่อยได้มีโอกาสทำความสะอาดบ่อยนัก  จึงเป็นที่หมักหมมเชื้อโรคร้ายได้ดี  และจะกระจายไปยังที่อื่นได้ดีเช่นกัน

พ่อแม่ผู้ปกครองที่มีเด็กเล็กอยู่ในความปกครองดูแล  ต้องรู้  เข้าใจ  และตระหนักดีว่า  ควรพาบุตรหลานไปเล่นที่ไหนจึงจะปลอดภัย  และไม่ติดโรคร้ายนี้

รวมถึงเจ้าของโรงเรียน  ผู้บริหารโรงเรียนต้องตระหนักถึงเรื่องนี้ด้วย

ผู้เขียนติดนิสัยจากสมาชิก gotoknow  ท่านหนึ่ง  คือ  คุณเม่ย  ที่ช่างสังเกต  ขอขอบคุณ มา ณ โอกาสนี้

เช้าวันหนึ่ง  ได้ขับออกจากบ้านตั้งแต่เช้ามืด  และเห็นรถซาเล้งที่ค้นหาขยะ  พอที่จะนำมาขายได้  คุ้ยขยะ  จนเลอะเทอะ

และหลายๆวันที่เดินทางตอนสายนิดนึง  จะเห็นเจ้าหน้าที่ของรัฐเก็บขยะที่กระจัดกระจายที่เกิดจากการคุ้ยนั้น

และสายอีกนิดนึง  ก็จะเห็นรถฉีดน้ำ  ทำความสะอาด  ผู้เขียนไม่แน่ใจว่า  การฉีดน้ำนั้นคือการทำความสะอาด 

เพราะ  น้ำที่ฉีดนั้น  แท้จริงแล้วได้กระจายความสกปรกเลอะเทอะ  ออกมาในวงกว้างต่างหาก  และรถยนต์ที่วิ่งไปมาก็เป็นตัวนำเชื้อโรคนี้ไปที่ต่างๆ  รวมทั้งสัตว์ต่างๆ  ที่มาเป็นพาหะในการนำโรคนี้ไปด้วย

และที่สังเกตอีกคือ  ในละแวกเดียวกันจะมีข่าว  โรคมือเท้าปาก  ระบาดกับนักเรียนระดับประถมในละแวกเดียวกัน  น่าคิด  ด้วยความเป็นห่วง