คุยกันมานานพอสมควรกับประเด็นการท่องเที่ยวโดยชุมชน และชุมชนที่ทำการท่องเที่ยวโดยชุมชนเมืองไทยก็มีหลากหลายพื้นที่ มีทั้ง Best practice และ Bad Practice มีให้ดู ให้ศึกษากันมากมาย

ทางโซนภาคเหนือ มีพื้นที่ท่องเที่ยวโดยชุมชน ที่ผ่านการศึกษา วิจัย และหาทางเลือก รูปแบบการท่องเที่ยวที่เหมาะสมอยู่กระจัดกระจาย ทั้งแม่ฮ่องสอน เชียงราย เชียงใหม่ (สามจังหวัดนี้มีพื้นที่ที่ว่าค่อนข้างเยอะ)

ประสบการณ์ที่แม่ฮ่องสอน  มีพื้นที่ที่พัฒนาขึ้นจากองค์กรพัฒนาเอกชน REST. และ เป็นพื้นที่ศึกษาดูงาน นับว่าเป็นพื้นที่สำคัญในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ วันนี้เราเริ่มต้นกันเพื่อที่จะหาจุดยืนของงานท่องเที่ยวโดยชุมชน ซึ่งก็คุยกันบ่อยๆในแวดวงคนทำงาน การก้าวรุกของนักท่องเที่ยวในเทรนท์ใหม่นี้ เข้ามาเรื่อยๆ ว่ากันว่ากระแสการท่องเที่ยวแบบนี้จะได้รับความนิยมสูงในอนาคต เพราะ นอกจากมาเที่ยวแล้วยังได้เรียนรู้และเกิดการแลกเปลี่ยน ปะทะสังสรรค์ทางวัฒนธรรมระหว่างผู้มาเยือนกับเจ้าบ้าน

ไม่กี่วันนี้ที่ภาคเหนือ ในจังหวัดเชียงใหม่  เรามีการประชุมกลุ่มคนทำงานเล็กๆที่เรียกได้ว่าคร่ำหวอดกับงานท่องเที่ยวโดยชุมชน  เป็น Core Group จากภาคเหนือตอนบนมานั่งพูดคุยกัน พร้อมๆกับการเคลื่อนตัวของ สกว.สำนักงานภาค  ในส่วนของศูนย์ประสานงานท่องเที่ยวโดยชุมชน และ องค์กร REST. จับมือกัน ผลักดันเรื่อง “สถาบันการท่องเที่ยวโดยชุมชน” ขึ้น  พร้อมกันนั้นทางเครือข่ายคนทำงานในพื้นที่ก็มีแนวความคิดที่คล้ายกัน ก็คุยเรื่องเดียวกัน ภารกิจที่สอดคล้องคล้ายคลึงกัน ที่คิดจะผลักดัน เป็น “เครือข่ายการท่องเที่ยวโดยชุมชนแห่งประเทศไทย” ขึ้น

ไม่มีใครก้าวเร็วกว่าใครในความคิดผม งานนี้ เกิดการผสานขึ้นสามภาคีหลักๆ ได้แก่ สกว.ภาค และ REST. บวกเสริมกับ ภาคชุมชน(เครือข่าย) เป็นสามเส้า สามประสาน คิดว่า สถาบันการท่องเที่ยวโดยชุมชนที่จะเกิดขึ้น แข็งแรง และมีอนาคตที่ดี

ช่วงเริ่มต้น ผมเป็นผู้ประสานงานเวทีทั้งหมด และ เราประชุมกันมาแล้ว ๒ ครั้ง หลังจากพูดคุยกันในเวทีน้ำตกหมอกฟ้า และเวทีห้วยฮ่องไคร้ ผลของการขับเคลื่อนมีทิศทางที่ดี อาจมีข้อเห็นที่แตกต่างกันบ้างของแต่ละภาคี แต่เมื่ออธิบายจนถึง Concept แล้ว ...เราก็คิดเรื่องเดียวกัน และจุดเป้าหมายคือธงเดียวกัน

การศึกครั้งนี้ยิ่งใหญ่นัก ...การวางแผนที่รัดกุม การออกเดินที่มั่นคง ยุทธศาสตร์ที่ชัดเจน สามารถจะนำมาซึ่งความสำเร็จที่อยู่ไม่ไกลมากนัก

จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร

เชียงใหม่,๒๕๕๐/๐๓/๓๑