วางแผนอย่างไรจึงจะเป็นการคิดเชิงกลยุทธ์และเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง

      เล่านิทานทุกวันก็น่าเบื่อ  เลยขอเล่าบรรยากาศทางวิชาการบ้าง(บางคนอาจยิ่งเบื่อหนักยิ่งขึ้น) 
     เมื่อวันที่ 10-11 พ.ค. สพท.นนทบุรี เขต 1 จัดประชุมสัมมนาผู้บริหาร  ครู และ ศึกษานิเทศก์ ที่ผ่านการอบรมหลักสูตรผู้นำการเปลี่ยนแปลง เพื่อรองรับการกระจายอำนาจตามนโยบาย ศธ. โดยจัดที่ปึกเตียนวิลล่า หาดปึกเตียน เพชรบุรี  เพื่อนำความรู้มาพิจารณาปรับแผนปฏิบัติการให้สอดคล้องกับความเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง และกลยุทธ์ของกระทรวง
      ผมเดินดูผลงานของแต่ละกลุ่มในวันแรก  ยังรู้สึกว่าเรายังคิดติดกรอบกันพอสมควร  พอวันที่สองแยกกลุ่มอีกครั้งตามโรงเรียน  ก็จะมีผู้บริหาร  และครูที่เป็นแกนนำการบริหารการเปลี่ยนแปลงแต่ละโรงเรียนไปคุยกัน  พอดีผมไปนั่งเป็นที่ปรึกษาให้กับโรงเรียนสตรีนนทบุรี  ผมนั่งฟังเขาไปก่อน แล้วจึงช่วยให้ข้อเสนอแนะตามจังหวะที่เหมาะ  ก็รู้สึกว่าโรงเรียนนี้เริ่มคิดอะไรออกนอกกรอบแล้ว  โดยคิดเชิงกลยุทธ์มากขึ้น
       เช่น ในกลยุทธ์คุณธรรมนำความรู้  เขาก็มีโครงการเพียง 2 โครงการ  คือ 1. เด็กดีศรีดอกแก้ว  และ 2.ครูดีสตรีนนท์  โดยเขาจะกำหนดตัวบ่งชี้ของแต่ละโครงการ แล้วคิดกิจกรรมเชิงกลยุทธ์หลายกิจกรรมในแต่ละโครงการที่มั่นใจว่าครูและเด็กจะบรรลุตามตัวชี้วัดที่กำหนดไว้ได้  โดยไม่ต้องมีโครงการเยอะ 
        อีกกลยุทธ์หนึ่งในเรื่องการพัฒนามาตรฐานคุณภาพการศึกษา  เขาก็มีเพียงไม่กี่โครงการ  แต่โครงการหนึ่งที่เป็น Best Practice ของโรงเรียน  คือ โครงการพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้การวิจัยเป็นฐาน ซึ่งจะมีกิจกรรมสร้างความรู้ให้ครูเรื่องการวิจัย และเรื่องนวัตกรรม  แล้วส่งเสริงจูงใจด้วยกิจกรรม "หนึ่งคนหนึ่งวิจัย"(นวัตกรรม) โดยจัดที่ปรึกษาดูแลตลอดปี  และเมื่อสิ้นปีก็จะจัดตลาดนัดวิจัย (ที่จริงเป็นโครงการที่ใช้กระบวนการ KM ต่อเนื่องจากปีที่แล้ว)  ซึ่งเป็นตัวอย่างของการจัดทำโครงการอย่างบูรณาการ  โดยโครงการนี้โครงการเดียวจะได้ทั้ง  การพัฒนาครู  การวิจัย  การประกันคุณภาพ  ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน  คุณภาพผู้เรียน และท้ายสุดครูจะได้ผลงานวิชาการเสนอขอรับประเมินเลื่อนวิทยฐานะของตนเองได้  โดยไม่ต้องเขียนโครงการอย่างแยกส่วน
        อย่างนี้จึงเรียกว่าการบริหารการเปลี่ยนแปลง  หรือการคิดเชิงกลยุทธ์  ...ยังมีอีกหลายตัวอย่างวันหลังจะเล่าต่ออีก
     

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

เรียนท่าน ศน.ธเนศ..

• ชอบบันทึกนี้มากเลยค่ะ
• ครูอ้อยก็อบรมผู้นำการเปลี่ยนแปลงมาด้วยค่ะ
• อยากให้เพื่อนครูที่โรงเรียนมีความคิดนอกกรอบแบบนี้บ้าง...แบบยิงนัดเดียวได้ทั้งนกพ่อ นกแม่ นกลูก และหลานนกด้วยค่ะ....โครงการนี้โครงการเดียวจะได้ทั้ง  การพัฒนาครู  การวิจัย  การประกันคุณภาพ  ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน  คุณภาพผู้เรียน และท้ายสุดครูจะได้ผลงานวิชาการเสนอขอรับประเมินเลื่อนวิทยฐานะของตนเองได้  โดยไม่ต้องเขียนโครงการอย่างแยกส่วน
          อย่างนี้จึงเรียกว่าการบริหารการเปลี่ยนแปลง  หรือการคิดเชิงกลยุทธ์ 

[ธเนศ ขำเกิด]

      ขอบคุณครับที่ช่วยกันย้ำจุดยืนมา  นอกจากการวางแผนกลยุทธ์ที่ดีแล้ว  ต้องคิดในเชิงองค์รวม(holistic) ด้วย ที่จริงขณะนี้เรามีมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน 18 มาตรฐาน เป็นทิศทางที่หลอมรวมนโยบายทุกเรื่องอยู่ตรงนี้อยู่แล้ว 
    ผมก็ได้ให้แนวคิดต่ออีกว่า เรื่องสำคัญที่โรงเรียนต้องทำเป็นเบื้องต้นคือการสร้างความรู้ความเข้าใจและเกิดความตระหนัก(awarenes) ให้ได้อย่างทั่วถึง ต้องไม่ใจร้อน แต่ต้องให้ทุกคนมีส่วนร่วมคิดตั้งแต่ต้น เมื่อปักธงตรงกัน  ทุกคนต่างมีความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน  ก็จะเกิดความพยายาม(attemp) ที่จะฟันฝ่าไปสู่ความสำเร็จร่วมกันตามหน้าที่ความรับผิดชอบของตน(ซึ่งโรงเรียนต้องจัดระบบองค์กรให้รองรับด้วย)  แล้วความสำเร็จก็จะตามมา ระบบประกันคุณภาพภายในก็เข้มแข็ง ถ้าทำกันอย่างต่อเนื่อง เรื่อง PDCA ก็เป็นรูปธรรม..ครับ

[ผดุงกิจ พ่วงเฟื่อง]

ดีจังครับ ติดตามมาตลอด อาจารย์นำ การคิดเชิงกลยุทธ์   ของที่ต่างๆมานำเสนอช่วยคนที่ ยังตันๆ อยู่ครับ
ขอบคุณครับอาจารย์

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

สวัสดีค่ะท่าน..ธเนศ ขำเกิด

• ครูอ้อยกับคณะเพื่อนๆ 10 คนขยายผลไปยังเพื่อนครูที่โรงเรียนในเรื่องของการเปลี่ยนแปลงเพื่อรองรับการกระจายอำนาจ เมื่อ 2 วันที่ผ่านมา  เพิ่งจะเสร็จสิ้นวันนี้  และจะมีอีกเป็นระยะค่ะ
• ประสบกับความสำเร็จ  เพื่อนๆตื่นตัวและยอมรับค่ะ  แล้วจะเขียนรายงาน  ให้อ่านและชมบรรยากาศด้วยนะคะ

ขอบคุณค่ะ

[ไพบูลย์ ศริ Paiboon Sari]

สวัสดีครับ ท่าน ธเนศ...

กระผมเป็นสมาชกได้ 2 วัน ท่านเขียนหลายข้อความที่ดีและมีประโยชน์มากครับ

กรุณาอธิบายคำ KM ย่อมาจากและความหมาย  อื่นๆ ถ้ามี

ขอบคุณมากครับ

ไพบูลย์ ศริ

[ธเนศ ขำเกิด]

การจัดการความรู้(Knowledge Management :KM)