เตรียมกลุ่มพลังเยาวชนเพื่อสร้างฐานรากที่เข้มแข็งของกลุ่มชุมชน

ทำกิจกรรมร่วมกับเด็กแม้วในช่วงวันหยุดวันอาทิตย์ ตามที่เคยเข้าไปปรึกษากับครูใหญ่และครูดำรง โดยวันนี้มีกลุ่มเด็กๆเข้าร่วมการเรียนรู้ 20 กว่าคน ที่เหลือก็จะไปสอบธรรมะที่วัดไชโย จึงสามารถเข้าร่วมเรียนรู้ได้แค่ 20 คน
โดยเริ่มกิจกรรมที่การนำเกมเพราะเด็กๆเรียกร้องจะเล่นเกมกันทุกคน และนี้เองคือกลยุทธ์ในการจับปูมาใส่กระด้ง โดยได้นำเกมแรกฝึกการเป็นผู้นำ สร้างความตื้นตัวโดยการนำออกกำลังกายทีละคนก่อน ต่างคนต่างงัดท่าที่ตัวเองถนัด สร้างเสียงหัวเราะและละลายพฤติกรรมลงได้มาก
ต่อด้วยเกมบัวตูมบัวบานเพื่อฝึกสมาธิในการฟัง อย่างที่รู้ๆว่าเด็กๆค่อนข้างที่จะซนพูดกันเลียงดัง เราจึงใช้กิจกรรมนี้มาฝึกการฟังเพื่อฝึกการตระหนักรู้ ก็เป็นเกมสร้างสรรค์ความรู้อีกหนึ่งเกม
เกมสุดท้ายที่จะงัดมาฝึกเด็กๆก็คือเกม แม่น้ำพิษ ที่จะนำมาฝึกทักษะเด็กๆด้านการสร้างทีมงานและกระบวนการกลุ่มก่อนที่จะออกไปเรียนรู้ หัวหน้าทีมที่เข้มแข็งทั้ง 2 ทีมก็คือ น้องไหมและน้องจื้อ สมเป็นหัวหน้าทั้งคู่ เพราะเป็นผู้นำคอยแนะบอกเล่าและสรุปความคิดเห็นของทุกคน เด็กๆเล่นกันได้ดีมากและเข้าใจกันมากกว่าเล่นกับผู้ใหญ่เสียอีก เพราะจะทำได้เร็ว และแม่นยำเวลาเดินจนจระเข้หาทางเข้าไปกินก้อนหินไม่เจอ ก็สนุกไปอีกหนึ่งเกม
กิจกรรมที่จะนำการเรียนรู้ในวันนี้ มีผู้ช่วย 2 คนอีกคนเป็นตากล้องและวิทยากรเรื่องชีวภาพของสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่าแมลงและแมง โดยตุ๊กตาและ เอ๋นั้นเองหากินไม่ไกล โดยเริ่มออกสำรวจธรรมชาติบนเส้นทางของโรงเรียน โดยมีโจทย์ที่ว่า “ให้แต่ละคนเดินสำรวจโรงเรียนในบริเวณพงหญ้า แปลงผัก สนามหญ้าแล้วแต่เพื่อหาแมลงและแมงที่ตนเองสนใจ วาดลงในกระดาษ เอ 4 พร้อมระบายสี ใครมีไอเดียอะไรเด็ดๆดีๆก็ใส่ได้ตามชอบ เพื่อที่จะนำมาบอกเล่าถึงการเรียนรู้ของแต่ละคนกับสิ่งที่เราสนใจ โดยมีพี่ๆคอยแนะนำ และเดินคอยดูแล แต่ละคนก็จะมีจินตนาการเป็นของตนเองบางคนก็นั่งวาดแถวมดเดิน จับผีเสื้อมาวาด วาดนก วาดตั๊กแตน แล้วแต่ความชอบ ตามด้วยสีสันถูกใจท่าน
ถ้าสาวลึกถึงการวาดรูปของเด็กๆแต่ละคน จะเห็นถึงพัฒนาการด้านสมองอย่างชัดเจนในการถ่ายทอดความชอบ ความรู้สึกลงในกระดาษที่ไม่มีคำว่าถูกผิด อย่างเช่นของ เซ่งลี อายุเพียง 4 ขวบแต่กลับมีความสามารถและจินตนาการเกินขอบเขต วาดสารพัดรูปลงไปและถ่ายทอดเรื่องราวได้ดีมีสาระ เหมือนกับเรากำหนดให้เด็กเพียงจุดเดียว แล้วให้เด็กไปลากเส้นต่อๆกันไปก็จะเกิดโครงสร้างที่ใหญ่ขึ้นจากสมองคิดและลงมือทำ ตัวอย่างเด็กเก่งที่เป็นขวัญใจของพี่ๆ
จากนั้นก็มีการออกมาเล่าเรื่องในภาพวาดของแต่ละคนที่วาด ทุกคนจะเล่าเป็นเรื่องราวกับการพบเห็น บางคนเล่าสั้นบ้างยาวบ้างแล้วแต่บุคลิก จากนั้นก็เป็นหน้าที่ของพี่ นจท.และพี่เอ๋นำมาบอกเล่าถึงความแตกต่างของแมงและแมลง ต่างกันที่ขา แมงมี 8 ขา พวกแมงมุม ส่วนแมลงมี 6 ขาจำพวก แมลงวัน และอื่นๆที่อธิบาย ที่สำคัญแมลงและแมงพวกนี้มีประโยชน์และโทษแตกต่างกัน โดยเฉพาะในแปลงเกษตรที่เราจะเรียนรู้ต่อไปในครั้งหน้า เพื่อสร้างฐานการเรียนรู้ที่เป็นรูปธรรม ที่มาของการถ่ายทอดความรู้ในวันนี้เบื้องต้นจากหนังสือ แมลงศัตรูพืชทางการเกษตรของประเทศไทย ( แบบหน้าปกหนังสืออยู่ภาคผนวก )
การเรียนรู้ในวันนี้ได้อะไรดีๆเยอะมากสำหรับเด็กๆและตัว นจท.เอง เพราะได้เรียนรู้วิเคราะห์กลุ่มเด็กๆแต่ละคนในการวางบทบาทและพัฒนาศักยภาพของแต่ละคนต่อไป

โดย พิมพ์พร  ช้างทองคำ
นักจัดการความรู้ท้องถิ่นตำบลไชยภูมิ อำเภอไชโย จังหวัดอ่างทอง