เทคโนโลยีกับเศรษฐกิจพอเพียง
เป็นอีกหนึ่งเรื่องราวที่ได้พบจากงาน ตลาดนัดความรู้ “พลังแห่งปัญญา...สู่ชุมชนเป็นสุข” จากท่านอาจารย์บุญมา ป้านประดิษฐ์ ภาควิชาวิศวกรรมชลประทาน คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน อาจารย์ท่านได้เล่าถึงการใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง รวมกับ เครื่องมือที่ท่านประดิษฐ์ขึ้นเพื่อใช้ในการเกษตร
ท่านเริ่มต้นด้วยธรรม โดยท่านให้ความเห็นว่า หากจะทำเกษตรในแนวพอเพียงควรต้องมีธรรม เพื่อช่วยปรับจิตใจของเราก่อน อย่างน้อยที่สำคัญ คือ ศีล 5 นั่นเอง หลังจากนั้นท่านก็พาเข้าสู่เรื่องของการทำอย่างไรให้พอเพียงด้วยการยกตัวอย่างการทำเกษตรบนพื้นที่ 1 ไร่ สิ่งสำคัญคือ การจัดที่ดิน นั่นคือต้องมีการวิเคราะห์พื้นที่ เอาโฉนดมาขยาย ทำเป็นแผ่นใหญ่ เพื่อจัดระบบที่ดิน ว่าจะปลูกพืช สร้างบ้าน ขุดบ่อ ทำทางเดินตรงส่วนใด เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ตัวอย่างง่ายๆ ของสิ่งที่ท่านคิดและเป็นเคล็ดลับคือ การขุดบ่อน้ำ มักจะมีการขุดเป็นรูปสี่เหลี่ยม ขุดเสร็จน้ำก็แห้ง ท่านบอกว่าอย่างนี้ไม่มีการวิเคระห์สภาพที่ดินก่อน ทางแก้คือ ต้องไปดูลักษณะที่ดิน บ่อน้ำต้องขุดไปยังส่วนที่ต่ำที่สุด ไม่ต้องขุดเป็นสี่เหลี่ยมแต่ให้ขุดเป็นวงกลม สามารถทำเป็นแนวโค้งไปตามรูปที่ดินได้ นอกจากนั้นก็ไม่จำเป็นที่ต้องลึกเท่ากันหมด มีลึก มีตื้น เพื่อให้ปลาได้วางไข่เป็นต้น
ท่านยังให้ข้อคิดเรื่องการปลูกพืช กับ อบต.ทั้งหลายว่าไม่จำเป็นต้องปลูกชนิดเดียวกันทั้งตำบล ทั้งหมู่บ้าน เพราะไม่สามารถนำมาแลกกัน และพึ่งพากันเองในหมู่บ้านได้ ควรปลูกหลายๆชนิด และควรปลูกเพื่อให้สามารถเกิดการแลกเปลี่ยนภายในหมู่บ้านได้ ให้หมู่บ้านพึงพาตนเองได้ เหลือก็ค่อยนำไปขาย
การใช้ยาที่เป็นสารเคมีเพื่อฆ่าแมลง มีการสาธิตตัวอย่างการทำยาไล่แมลงที่ทำได้จาก มะกรูดที่หัน แล้วนำไปผสมกับ แฮลกฮอล์ ประมาณ 72 ชั่วโมง แล้วนำไปผสมน้ำเพื่อไปฉีดไล่แมลงเป็นวิธีการง่ายๆ ที่ใช้ประโยชน์จากสิ่งที่มีอยู่
ท่านยังให้คำแนะนำในการไล่แมลงว่าถ้าจะให้ได้ผลดีก็ต้องดูและเข้าใจพฤติกรรมของแมลงด้วย เช่นแมลงออกหากินประมาณ 6 โมงเช้ากลับ 6 โมงเย็น ก็ควรไปพ่นยาไล่แมลงที่ทำขึ้นใช้เอง ก่อนเวลาดังกล่าว หากไปพ่นทีหลังก็จะไม่ประสบความสำร็จ
นอกจากนี้ท่านยังได้พาชมเครื่องมือต่างๆที่ท่านคิดค้นขึ้นอีกมากมายเช่น เครื่องมือในการทำปุ๋ย การทำแก๊สไว้ใช้เอง จนกระทั้งถึง BIO DIESEL อีกด้วย แต่สิ่งสำคัญที่สุดในการนำเทคโนโลยีทางการเกษตรมาใช้ คือต้องคิดถึงความเชื่อมโยงกับสิ่งที่ชุมชนมี และจะใช้ประโยชน์อย่างไรให้คุ้มค่ากับการลงทุน เช่น เตาเผาแรงดัน หากต้องซื้อแกลบมาใช้เป็นเชื้อเพลิงก็ไม่ควรลงทุนทำเครื่องนี้แล้วเป็นต้น จึงควรหาและนำวัสดุที่มีในท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด อีกทั้งผลผลิตที่ได้ต้องสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ เช่น หากผลิตถ่านมาแล้วไม่มีคนใช้ ก็ไม่ควรผลิตไม่ควรลงทุนในเครื่องจักรเป็นต้น...ผมว่าเป็นการนำเสนอเทคโนโลยี เพื่อความพอเพียงและสอนเรื่องการคิดให้เหตุผลพร้อมกันไปในตัวทีเดียว
อาจารย์บุญมา ป้านประดิษฐ์ กำลังอธิบายเครื่องมือให้กับตัวแทนจากอบต.ต่างๆ
อาจารย์บุญมา ขณะอธิบายการทำปุ๋ยอย่างง่ายไว้ใช้เอง
เครื่องมือเพื่อผลิตแก๊สไว้ใช้เอง
ความเห็น (5)
- เทคโนโลยีพัฒนาเร็วกว่าผู้ใช้เสมอ
ผมสงสัยว่าทำไม่ต้องขุดบ่อเป็นวงกลมด้วย เพราะถ้าขุดเป็นสี่เหลี่ยมผมว่าจะทำให้พื้นที่มันลงตัวมากกว่านะครับ เพราะพื้นนาก็นเป็นสี่เหลี่ยม สวนก็เป็นสี่เหลี่ยม ที่อยู่อาศัยก็เป็นสี่เหลี่ยม
ผมว่าจะขุดเป็นสี่เหลี่ยม หรือ วงกลม ในพื้นที่ที่เหมือนกัน ดินเหมือนกัน การซึมของน้ำก็คงเท่ากัน
และถ้าขุดเป็นวงกลม จะทำให้การบริหารจัดการที่ดินที่เหลืออยู่ยาก โดยจะมีเศษพื้นที่เล็ก กระจัดกระจายรอบบ่อ ที่ใช้ประโยชน์ได้ไม่มากนัก
ขอบคุณครับ
กัมปนาท
ขอบคุณครับ คุณ
 |
ที่อาจารย์ท่านแนะนำให้ขุดเป็นลักษณะวงกลม จริงๆ แล้วอาจเป็นลักษณะโค้งให้เข้ากับลักษณะพื้นที่ มากกว่าการให้ขุดเป็นสี่เหลี่ยมแบบที่เรียกว่า มีมุมเกิดขึ้นให้เห็นชัดๆ นะครับ เนื่องมาจากว่า การขุดเป็นเหลี่ยมนั้น พอนานๆเข้าสระก็จะไม่เหลี่ยม จะเป็นค่อนข้างมน เนื่องมาจากเป็นธรรมชาติของดินที่จะไหลลงมา
ประเด็นที่อาจารย์ท่านย้ำคือขุดในที่ต่ำเพื่อน้ำจะได้ไหลไปอยู่บริเวณนั้น และอาจพิจารณาขุดตามรูปที่ดินเพื่อใช้ประโยชน์ให้ได้สูงสุดอย่างคุณแจ๊คว่าก็ได้ครับ
ขอบคุณท่านอาจารย์มณฑลอีกครั้งครับ
พอจะเข้าใจสาเหตุว่าเป็นการมองการไกลนั้นเองครับ
เรื่องของปรากฏการณ์ธรรมชาติ
ดีครับ