โคเพื่อชีวิต ตอนที่ 36 ตามซาฮิวาลให้ทัน
ในวันที่ท่าน ผอ.ศุภชัย อุดชาชน ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา และคณะได้มาเยี่ยมชมสวนป่า เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และร่วมเป็นพันธมิตรทางวิชาการที่สำคัญๆ สำหรับชาวบ้านที่เลี้ยงสัตว์และนักศึกษาในมหาชีวาลัยอีสาน
ท่านผอ.และคณะต่างก็มีความรู้มากมายมาฝากโดยเฉพาะเรื่องอาหารสัตว์ และถึงขั้นปวารณาตัวว่าจะสนับสนุนอย่างเต็มที่ถ้าต้องการให้ช่วยเหลือรวมทั้งพันธุ์พืชที่ต้องการปลูก
ถือเป็นฤกษ์งามยามดีที่หายาก ที่จะมีโอกาสได้พานพบบุคลากรที่มีความรู้จากหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรงเกี่ยวกับเรื่องอาหารสัตว์ที่เราทั้งหลายที่เลี้ยงทั้งโค ไก่ กำลังต้องการความช่วยเหลืออยู่พอดี และเป็นฤกษ์ดีที่ข้าราชการได้ออกมารับลูกรับทราบความต้องการของชาวบ้านอย่างแท้จริงไม่ทิ้งปัญหาเหมือนที่ผ่านมา ต่อไปนี้สิ่งดีๆ คงมีตามมาอีกมากมาย
เมื่อถึงเวลาเดินชมกิจกรรม กิจการงานในสวน ก็ไปพานพบเอาเจ้าโคซาฮิวาล หวานใจประจำสวน ก็ได้ยินคำถามที่ชวนงง "ไม่กลัวมันแตกกระจาย หายไปหมดหรือ" ก็งงจริง ๆ ค่ะ ว่าทำไมต้องแตกกระจาย เพราะที่เลี้ยงกั นหลายรายทั้งในสวนป่าและกับสมาชิกเครือข่ายก็เลี้ยงดูดี ไม่ผสมข้ามพันธุ์ให้ลักษณะดีของโคหายไปสักหน่อย
แต่เปล่าเลย ที่ว่าแตกกระจาย หายไปหมดนั้นไม่ใช่ลักษณะเด่นของพันธุ์สูญหายไปไม่ แต่จะเป็นโคซาฮิวาลที่จะหายไปจากคอก หายแบบกระจุยกระจาย แบบไปไม่กลับประมาณนั้น
อ้าว เป็นเรื่องละสิ เพราะที่รู้มาซาฮิวาลคือวัวนมผสมเนื้อคุณภาพดี ซึ่งท่านหัวหน้าสถานีพัฒนาอาหารสัตว์ก็ยืนยันว่าถูกต้อง
แต่มีเอกลักษณ์ของพันธุ์นี้ที่ท่านบอกว่าต้องรู้เพิ่ม ก็คือ เป็นโคที่ไม่จำฝูง ไม่จำคอก ขี่ตื่นกลัวและชอบแหกคอก ถ้าได้หนีจากคอกเมื่อไหร่ ก็ทำใจไว้เลยว่า โอกาสได้คืนไม่ถึง 1 % เพราะจะไปแบบกู่ไม่กลับ ประเภทใส่เกียร์เดินหน้าอย่างเดียวไม่มีถอย
ถึงว่าสิค่ะ ซาฮิวาลที่สวนป่าที่ได้สมญญาว่า เจ้าเสียเวลา ที่หายไปจากสวนเดือนกว่า ที่ไปหาเจอ โน่น! สนามบินสตึก ห่างจากสวนป่าเป็นสิบกิโลเมตร พี่ๆจากสถานี ฯ ถึงกลับออกปากว่า เป็นหนึ่งในร้อยที่หาพบ อย่างนี้ต้องเรียกว่าสวนป่าดวงดีเป็นพิเศษ
พี่จากสถานพัฒนาอาหารสัตว์ จึงแนะนำว่า ถ้าจะเลี้ยงโคซาฮิวาลแบบไม่เสี่ยงภัย แต่ไม่ต้องถึงขั้นทำประกันภัยโดย
- ต้องเลี้ยงแบบขังคอกหรือผูกล่าม ห้ามเลี้ยงแบบปล่อยทุ่งหรือลูกทุ่งที่ รักอิสระ เพราะจะทำให้โคหายเพราะนิสัยไปแล้วกู่ไม่กลับ
- รั้วคอกต้องสูงและแน่นหนา เพราะซาฮิวาลมีความสามารถ ประมาณแชมป์กระโดดสูงโอลิมปิก โดยเฉพาะเวลากลัว ตื่นเต้น หรือเจอคู่ต้องระวังเป็นพิเศษ
- คนเลี้ยงต้องผูกสัมพันธุ์กับโคตั้งแต่ยังเล็ก เพื่อสร้างความคุ้นเคยโคจะได้ไม่หนีหน้า
เพราะอย่างนี้ละซิท่า ท่าน ดร.วนิดา กำเนิดเพชร์ ถึงบอกว่า โคพันธุ์นี้เดิมทีจะเลี้ยงไว้ในคอกหลังบ้าน เพื่อรีดนมบริโภคในครัวเรือน ไม่นิยมปล่อยเลี้ยงแบบชาวบ้านทั่วไป
หรือท่านที่เลี้ยงซาฮิวาลท่านอื่น ๆ มีเกร็ดความรู้ดี ๆ ช่วยแนะนำต่อยอดให้ทีจะเป็นพระคุณกับคนเลี้ยงมือใหม่ค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ความเห็น (8)
วัวพันธุ์นี้ น่าจะเรียกว่า พันธุ์ขี้ดื้อ เหมือนบางคนชอบเป็นอีแอบ ไม่กลับบ้านกลับช่อง ออกจากบ้านหน้าระรื่น เวลาจะกลับคืน หน้าเหี่ยว
- การสังเกตุเป็นทักษะสำคัญของนักวิจัย
- ครูดา กำลังมีและใช้ทักษะนั้น ได้ดี
สงสัยว่าการที่วัวหาย ไม่ใช่อะไร หรอกนะค่ะ มันคงอึดอันใจที่จะต้องอยู่ในคอกแคบๆ ไปไหนมาไหนก็ไม่ได้ ไม่เหมือนวัวของชาวบ้านชาวช่องเขาที่เดินออกกำลังกายกันทุกวัน ยังไงก็ขอเป็นกำลังใจนะค่ะสู้ต่อไปให้ถึงเส้นชัย
พิชญา
ขอบพระคุณค่ะพ่อครู
คงทำใจลำบากค่ะถ้าหากต้องเลี้ยงวัวอีแอบ เพราะเคยเจอแต่วัวโฉ่งฉ่างค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ขอบพระคุณค่ะท่าน ผอ.
นี่ยังสังเกตุได้ไม่ถึงครึ่งเลยค่ะ ผอ. คงต้องพยายามมากว่านี้จะได้มีข้อมูลดี ๆ มาเล่าสู่กันฟัง
ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณค่ะคุณพิชญา
ไม่ว่าคนหรือวัว กลัวการถูกขังทั้งนั้นค่ะ แต่ด้วยปัจจัยต่าง ๆไม่เอื้ออำนวยต่อการปล่อยเลี้ยงตามท้องทุ่งเหมือนในอดีตเพราะที่แต่ละแปลงมีการล้อมรั้ว ป่าสาธารณะลดลง การขังเลี้ยงจึงมีความจำเป็นมากขึ้น
อีกทั้งโคซาฮิวาลนั้นมีนิสัยเหมือนโคป่าที่ชอบหนี เป็นสัญชาตญาณของพันธุ์ด้วย ซึ่งผู้เลี้ยงจะต้องดูแลและฝึกฝนเป็นพิเศษค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณค่ะพี่พงษ์
อยากรู้แจ่งแจ้งแดงแจงเรื่องโคมากกว่านี้อยู่แล้วค่ะ แต่ยังรอโคอยู่ อาจจะจากพี่พงษ์ก็เป็นได้ ค่ะ จริง ๆ ปู่ยกให้แล้วแต่เอามาเลี้ยงยังไม่ได้เพราะไม่พร้อมเท่าที่ควร รออีกสักนิดค่ะ
ขอบคุณค่ะ