แม้วันนี้ คุณมะเดื่อจะเป็นเพียงข้าราชการครูบำนาญแล้วก็ตาม แต่ในใจ ก็มิได้ห่างหายจากการติดตามกระแสแห่งการศึกษา โดยเฉพาะสภาพการศึกษาของเด็ก ๆ ในระดับประถม อันเปรียบเสมือน “เสาเข็ม ” ของการศึกษาในชีวิตของเด็ก ๆ ทุกคน
วันก่อน ได้พบกับท่าน ผอ.โรงเรียนประถมท่านหนึ่ง ท่านรู้จักคุ้นเคยกันคุณมะเดื่อมาตั้งแต่สมัยคุณมะเดื่อยังทำงานอยู่ ท่าน ผอ.จะเกษียณอายุในปีหน้านี้ เราดีใจมากที่ได้พบกันอีก เพราะหลังจากเกษียณแล้ว คุณมะเดื่อไม่ได้พบกับท่าน ผอ.เลย
หลังจากไถ่ถามสารทุกข์สุขดิบกันแล้ว ช่วงหนึ่งคุณมะเดื่อก็ได้ถามถึงบรรยากาศของการเรียนการสอนในยุคปัจจุบัน
“ การจัดการเรียนการสอนในยุคสมัยนี้ คงไปได้ดีกว่ายุคก่อน ๆ นะท่าน เพราะมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาช่วยมากมาย อีกทั้งคุณครูรุ่นใหม่ ๆ ก็ดูว่าเก่งกว่าสมัยคุณมะเดื่อมากมาย” ท่านผอ.มองหน้าคุณมะเดื่อเป็นครู่ แววตาบ่งบอกว่ามีความคับข้องใจอยู่ไม่น้อย ท่านถอนใจเบา ๆ ก่อนเอ่ยขึ้น
“ ผมว่าไม่ใช่เลยครับพี่ ยุคหลัง ๆ นี่ ผมทำงานไม่สนุกเลย ไม่เหมือนก่อน ๆ ที่พวกเราได้ทำงานกัน พี่ก็รู้นะว่าพวกเราทำงานกันสนุกสนาน เหนื่อยตัว แต่ไม่เหนื่อยสมองเลย”
“ อ้าว..! ทำไมล่ะ” คุณมะเดื่อสงสัย
“ งานสนับสนุนการสอน งานอบรม งานเอกสาร ที่ไม่ใช่งานสอนในห้องเรียนเยอะมาก จนครูแทบไม่ได้สอนอย่างเต็มที่ ครูรุ่นใหม่ ๆ ก็เก่งวิชาการจริง ๆ แต่เหมือนจิตวิญญาณครูยังไม่เต็มที่ สมัยเราจะรู้จักเด็กอย่างรอบตัว รู้จักไปถึงชีวิตความเป็นอยู่ของครอบครัวของเด็ก คือรู้ปัญหาของเด็ก … แต่ครูรุ่นใหม่เหมือนกับเขา รู้จักเด็กแค่ด้านหน้าที่เขามองเห็นเท่านั้น”
“อาจจะเป็นด้วยประสบการณ์ที่ยังน้อยอยู่ก็ได้มั้งท่าน ผอ.” คุณมะเดื่อแย้ง ท่าน ผอ.ถอนใจยาวอีกครั้ง ส่ายหน้าช้า ๆ ก่อนตอบ
“ก็คงมีส่วนนะพี่ แต่ผมว่า สมัยพวกเราบรรจุใหม่ ๆ เป็นครูใหม่ ก็พยายามรู้จักเด็กอย่างรอบด้านแล้ว เพื่อดูว่าเด็กคนนี้ คนนั้น มีปัญหาอย่างไร ต้องสอนอย่างไร หรือเด็กที่ไม่มีปัญหา เราจะต้องเสริมอะไรให้เขา แต่ครูยุคใหม่คงเติบโตและเรียนมากับกระบวนการศึกษาตามยุคสมัย น่ะแหละครับ แต่ผมคิดว่า ก็อาจจะเป็นส่วนหนึ่งของครูยุคใหม่นะครับ ”
“ ก็อาจจะเป็นได้นะ เพราะการศึกษา เปลี่ยนไปตามสภาพ และความก้าวหน้าของสังคมปัจจุบัน”
“ ที่สำคัญนะครับ เด็กยุคใหม่ ขาดทักษะชีวิตโดยสิ้นเชิง พวกเขาอยู่กับเทคโนโลยี ขาดการแก้ปัญหาชีวิต ผมหนักใจว่า ในอนาคตของพวกเขาจะเอาตัวรอดให้อยู่ในสังคมได้อย่างไร โดยเฉพาะสังคมที่ต้องอยู่ด้วยเงิน”
“นั่นสินะท่าน ผอ. ดูเหมือนผู้รับผิดชอบในระบบการศึกษา ก็ไม่ค่อยจะนึกถึงเรื่องนี้เท่าไร มีแต่งานนโยบาย ตลอด พอเกิดเหตุ เกิดปัญหาในสังคมก็จ้องมาที่โรงเรียน โทษว่าบกพร่องในการเรียนการสอนเสียอีก ไม่มองความจริงว่า ทุกวันนี้ครูมีเวลาสอนจริง ๆ เท่าไรในแต่ละวัน” คุณมะเดื่อพูดยิ้ม ๆ เพราะเรื่องแบบนี้มีมาทุกยุคทุกสมัยแล้ว
“จริงครับพี่ ผมว่าการศึกษาไทยนับวันจะถดถอย คุณภาพของคนไทยมีแต่ด้อยลงไป แต่ช่างเถอะผมคงแก้ไขอะไรไม่ได้แล้ว เพราะอีกไม่กี่เดือนผมก็จะโบกมือลาเสมา เป็นสามัญชนแล้วครับ ทน ๆ อีกนิด ”
ท่านผอ.ลาคุณมะเดื่อไปแล้ว ทิ้งให้คุณมะเดื่อถอนหายใจยาวตามหลัง แต่ก็นึกดีใจที่ได้พูดคุยกันพอให้ท่านได้ระบายออกมาบ้าง และยินดีที่ท่านจะได้ถอดเครื่องแบบในอีกไม่ช้านี้
………..่โชคดีนะจ๊ะท่าน ผอ. และครูไทยทุกคน…………………