ชีวิตที่พอเพียง 4888. รายงานความสุขโลก

 

World Happiness Report 2024  บอกเราว่า ประเทศที่ผู้คนมีความสุขในอันดับต้นๆ มักเป็นประเทศเล็ก    และในประเทศเดียวกัน คนต่างกลุ่มอายุอาจมีความรู้สึกมีความสุขแตกต่างกัน   รวมทั้งในระยะยาวบางประเทศคนมีความสุขเพิ่มขึ้น บางประเทศถอยลง    ที่น่าสนใจคือความสุขของคนอเมริกันถอยลงอย่างชัดเจน    ในขณะที่ของไทยเราดีขึ้นนิดหน่อย    ประเทศที่ผงาดขึ้นอยู่ในกลุ่ม Top 20 คือ คอสตาริกา กับคูเวต    และ Top 2 คือฟินแลนด์กับเดนมาร์ก 

รายงานนี้น่าอ่านมาก   ใช้เวลาอ่านผ่านๆ ราวๆ ๑ ชั่วโมงก็พอ   มีการวิเคราะห์ภาพใหญ่ๆ ให้เห็นว่า    แนวโน้มสำคัญของโลกเรื่องความสุขคือ คนอายุน้อยมีความสุขมากกว่าคนอายุมาก    แต่คนรุ่นใหม่มีความรู้สึกเหงา (loneliness) มากกว่าคนรุ่นเก่า   ซึ่งเมื่อผมมองชีวิตของตนเองย้อนหลัง ก็พบว่า ช่วงอายุวัยหนุ่มสาวเป็นช่วงที่ชีวิตดีที่สุด 

ดัชนีความสุขนี้คำนวณจากคะแนนของ ๘ ปัจจัยคือ  (๑) ค่าล็อกการิธึม ของจีดีพีต่อหัว  (๒) การสนับสนุนทางสังคม  (๓) อายุขัยที่สุขภาพดี เมื่อคลอด  (๔) เสรีภาพในการเลือกวิถีชีวิต  (๕) ความใจกว้างในสังคม  (๖) ความรู้สึกว่าสังคมมีคอร์รัปชั่น  (๗) ผลทางบวก (๘) ผลทางลบ    เป็นคะแนนที่ได้จากข้อมูลระดับโลกกับข้อมูลจากการสอบถามคนในประเทศนั้นๆ   นำมาคำนวณอย่างซับซ้อน   

ดังนั้นคะแนนความสุขของแต่ละประเทศจึงมีคะแนนเต็ม ๘   ประเทศอันดับ ๑ คือฟินแลนด์ได้คะแนน ๗.๗๔๑   ที่ ๒ คือเดนมาร์กได้คะแนน ๗.๕๘๓   ไทยอันดับที่ ๕๘ คะแนน ๕.๙๗๖   อันดับสุดท้าย (๑๔๓) อัฟกานิสถาน ๑.๗๒๑   จะเห็นว่า ความสุขของคนในโลกนี้ต่างกันมาก  แต่ต้องไม่ลืมว่าในแต่ละประเทศต่างก็มีคนมีความสุขมาก และคนที่ทุกข์สุดๆ   

ดินแดนที่ความสุขเพิ่มอย่างชัดเจนคือยุโรปกลางและยุโรปตะวันออก    ที่ความสุขลดคืออเมริกาเหนือ  ตะวันออกกลาง  อัฟริกาเหนือ  และเอเซียใต้   ที่น่าเศร้าคือความไม่เสมอภาคทางความสุขเพิ่มขึ้นทั่วโลก       

อารมณ์ลบเพิ่มขึ้นในทุกพื้นที่ยกเว้นยุโรปและเอเซียตะวันออก    อารมณ์ลบในเพศหญิงสูงกว่าเพศชาย    ส่วนอารมณ์บวกสูงในช่วงอายุน้อย แล้วลดลงหลังอายุ ๓๐

ความมีใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่สูงขึ้นในทุกพื้นที่และทุกกลุ่มอายุ หลังการระบาดของโควิด ๑๙   เป็นผลด้านบวกอย่างหนึ่งของโควิด ๑๙   และที่น่ายินดีคือคนอายุน้อยมีผลนี้สูงกว่าคนอายุมาก   น่าจะสะท้อน resilience ที่สูงในคนอายุน้อย   

หากมีเวลาเข้าไปอ่านแบบพินิจพิเคราะห์ จะได้ข้อเรียนรู้สำหรับขับเคลื่อนความสุขในสังคมไทยได้มาก    

วิจารณ์ พานิช

๑ ธ.ค. ๖๗