ผมได้รับแรงบันดาลใจเขียนบันทึกนี้ จากเหตุการณ์เวทีพี่เลี้ยงครั้งที่ ๖ ของคณะครูแกนนำร่วมจัดทำหนังสือ เพื่อครูและนักเรียน เป็นนักพัฒนาตนเอง เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๑ มิถุนายน ๒๕๖๖ ซึ่งเป็นเวที ออนไลน์ มีครูปาดและครูเล็กเป็นพี่เลี้ยง ครูปอนด์เป็นครูต้นเรื่อง ประกอบกับการอ่านเอกสารรายงานการประชุมมูลนิธิรุ่งอรุณครั้งที่ ๒/๒๕๖๕ เมื่อวันที่ ๑๑ มกราคม ๒๕๖๖ ที่มีการอภิปรายเรื่องการพัฒนา VASK ของนักเรียน อย่างน่าชื่นชมมาก
V&A ในที่นี้หมายถึง values (ค่านิยม) และ attitude (เจตคติ) ที่ผมมีความเห็นว่า สำคัญต่อชีวิตที่ดีของมนุษย์ยิ่งกว่า S&K (S = skills - ทักษะ K = knowledge - ความรู้) แต่เมื่อคิดในภาพรวมของการเรียนรู้บูรณาการ (holistic learning) แล้ว ทั้งสี่ตัวของ VASK มีการเรียนรู้แบบเสริมส่ง (synergy) ซึ่งกันและกัน และครูต้องช่วยหนุนให้นักเรียนเรียนรู้ไปพร้อมๆ กันทั้งสี่ตัว ทั้งจากการเรียนในชั้นเรียนและนอกชั้นเรียน
คำกล่าวในย่อหน้าบน ฟังดูง่ายๆ แต่ในความเป็นจริงคือ ครูส่วนใหญ่ (ผมเดาว่าเกือบทั้งหมด) ทำไม่เป็น แต่จากการประชุมเมื่อวันที่ ๑๑ มิถุนายน ๒๕๖๖ ผมตีความว่าครูปอนด์ทำเป็น ท่านยกตัวอย่างค่านิยมในการเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ที่ท่านยกเอามาทำความเข้าใจกับศิษย์ชั้น ป. ๖ ที่เริ่มเป็นวัยรุ่น และมีการกลั่นแกล้ง (bully) กัน ผลคือนักเรียนเห็นอกเห็นใจกัน ช่วยเหลือกัน ทำให้ห้องเรียนเป็นพื้นที่ปลอดภัย และเข้าใจว่าผลลัพธ์การเรียนรู้ด้านวิชาการก็ดีขึ้น
ที่ครูปอนด์ทำเป็น ก็เพราะมีต้นฉบับฉบับร่างของหนังสือ เพื่อครูและนักเรียน เป็นนักพัฒนาตนเอง และได้รับคำแนะนำจากการโค้ช ออนไลน์ โดยครูปาดและครูเล็ก
จึงเกิดไอเดียว่ากิจกรรมหนุนเครือข่ายโรงเรียนพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องโดย กสศ. เพื่อพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลง เพื่อปฏิรูปการศึกษาไทย น่าจะได้พิจารณาหนุนให้เกิดวง Online PLC Coaching เพื่อการพัฒนา V&A ของนักเรียน อย่างบูรณาการไปกับการพัฒนาครบทั้ง VASK อย่างเสริมส่งซึ่งกันและกัน โดยน่าจะจัด ๕ วง คือ วงครูเด็กเล็ก วงครูช่วงชั้นที่ ๑ วงครูช่วงชั้นที่ ๒ วงครูช่วงชั้นที่ ๓ และวงครูช่วงชั้นที่ ๔ ใช้เวลา ๑ ปีการศึกษา
แต่ละวงน่าจะรับสมัครโรงเรียนสมาชิก ๑๐ - ๒๐ โรงเรียน สำหรับฝึก เรียนรู้ สู่การทำหน้าที่เป็นโรงเรียนแกนนำ เพื่อขยายผลไปทั่วประเทศ แต่ละโรงเรียนมีครูแกนนำ ๒ คน ที่จะทำหน้าที่นำเอาแนวทางพัฒนา V&A ของนักเรียนไปทดลองปฏิบัติ แล้วนำผลมาสะท้อนคิดร่วมกันในวง Online PLC ที่น่าจะจัดเดือนละครั้ง รวมทั้งทำหน้าที่นำเอาแนวคิดและวิธีการออกแบบการเรียนรู้เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกพัฒนาตนเองด้าน V&A ไปเผยแพร่แก่ครูท่านอื่นๆ ในโรงเรียน
วง Online PLC มีพี่เลี้ยงหรือโค้ช ที่น่าจะติดต่อ ทีมครูปาดกับครูเล็ก แห่งโรงเรียนเพลินพัฒนา และทีมโรงเรียนรุ่งอรุณ โดยอาจจะมีทีมของมูลนิธิสยามกัมมาจลร่วมด้วย
เมื่อดำเนินการครบ ๑ ปีการศึกษา น่าจะได้ครูแกนนำจำนวนหนึ่ง ที่จะปล่อยแสงในเวทีมหกรรมโรงเรียนและครูสู่ผู้นำการเปลี่ยนแปลง ที่จะจัดทุกปี เริ่มต้นปี ๒๕๖๗
กสศ. อาจชวนศูนย์คุณธรรมมาร่วมเป็น co-sponsor ของโคงการนี้ด้วย โดย ผอ. ศูนย์คุณธรรม (นพ. สุริยเดว ทรีปาตี) น่าจะร่วมเป็นโค้ชในวง Online PLC ได้ด้วย เพราะค่านิยมด้านดีก็คือคุณธรรมนั่นเอง
วิจารณ์ พานิช
๑๓ มิ.ย. ๖๖
Many religion affiliated schools rely on their religion for VA education. They have abundance of resources and ready acceptance to go on with.
มีอีกอย่างหนึ่งที่ผมไม่ค่อยเห็นได้พูดถึง ในช่วงนี้ คือ การสนับสนุนและแนะนำให้เกิดการอ่านหนังสือที่ไม่ใช่ตำราเรียน และสามารถหาได้ง่ายทางอินเทอร์เน็ตในยุคปัจจุบัน รวมทั้งบอกแหล่งข้อมูล หรือเว็บไซ้ท์ หรือ keyword สำคัญในการค้นหา อย่างที่ผมขอนำเสนอในวันนี้คือ Plant encyclopedia ของ Kew Garden และขอเชิญชวนให้เพื่อนๆ พี่ๆ น้องๆ ของ GotoKnow ได้ช่วยกันในเรื่องนี้ เพราะเด็กๆ ของเรายังไม่คุ้นเคยในเรื่องเหล่านี้มากนัก ผมเข้าใจว่าส่วนใหญ่คงค้นหาจาก Google เพียงส่วนเดียว เป็นส่วนมากPlant encyclopedia : KEW garden volumePlants of the World Online | Kew Science
https://powo.science.kew.orgหรือ keyword: Royal Botanic Garden, Kew Garden หรือ plants of the world online