ชีวิตที่พอเพียง 4453. เตรียมจัด PMAC 2024 Geopolitics and Health Equity in an Era of Polycrises – 10. ประชุมเตรียมการที่โตเกียว ๔. การประชุมวันที่สาม ๕ เมษายน ๒๕๖๖

วันนี้ประชุมเพียงครึ่งวัน เพื่อทำความชัดเจนเรื่อง PL (Plenary Session) PS (Parallel Session) ของแต่ละ Subtheme และทำความเข้าใจงานข้างหน้า ที่จะประชุมที่ มงเทรอซ์ วันที่ ๑๗ - ๑๙ พฤษภาคม

เช้าตรู่วันที่ ๕ เมษายน ๒๕๖๖ ผมนั่งใคร่ครวญกับตนเองว่า การประชุมเตรียมการ PMAC 2024 นี้ เป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างความคิดเชิงภาพใหญ่ (macro) กับความคิดเฉพาะด้าน (micro) ในกลุ่ม co-host โดยที่ผู้ยกร่าง concept note มองภาพใหญ่เชิงทฤษฎีหรือหลักการ แต่ทีมยกร่างรายละเอียดแต่ละคนต่างก็มีเป้าหมายของตน จึงต้องมีเวทีทำความเข้าใจและตกลงกัน โดยเราโชคดีที่มี นพ. สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ ผู้คร่ำหวอดอยู่กับวงการ Global Health และเป็นที่ยอมรับนับถือว่ามีทั้งทุนปัญญา และทุนความดี คอยทำหน้าที่ตะล่อมให้ไม่หลงเข้าไปในรายละเอียด หรือลงลึก จนมองไม่เห็นเป้าหมายหลักของ PMAC ที่ต้องการทำ “เพื่อประโยชน์ของเพื่อนมนุษย์” และประโยชน์ในที่นี้คือสุขภาวะ (well-being)

PMAC จึงเป็นเวทีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมสามชั้น ชั้นในสุดคือทีมไทย ที่เริ่มเข้มแข็งขึ้น มี รศ. ดร. นพ. บวรศม แห่งรามาธิบดี เป็นดาวเด่นที่สุดในด้านวิชาการ การประชุม TOC อย่างสม่ำเสมอ โดยมี นพ. สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ เป็น lead mentor เป็นกลไกการเรียนรู้ร่วมกันที่เป็นประโยชน์มากสำหรับทีมไทย

ตอนนี้ระบบงาน Preparatory Meeting ประชุม ๔ ครั้งต่อปี คือในเดือนมกราคม ประชุมที่กรุงเทพ (หรือกรณี PMAC 2024 ที่จังหวัดน่าน) ในเดือนเมษายนที่โตเกียว มี JICA เป็นเจ้าภาพ ในเดือนพฤษภาคม ที่สวิส มี WHO เป็นเจ้าภาพ และในเดือนตุลาคม ที่ประเทศที่ อาสาเป็นเจ้าภาพ ซึ่งสำหรับ PMAC 2024 ขยับเป็นเดือนกันยายนที่ นิวยอร์ก เพราะ RF อาสาเป็นเจ้าภาพ

ทั้งหมดนั้น กลับสู่ภาวะปกติ หลังรวนเร ซวนเซ เพราะการระบาดของโควิด ๑๙ ไป ๓ ปี

โดยที่ PMAC 2024 ต้องการสื่อต่อโลกว่า โลกจะมีสุขภาวะได้ ต้องเปลี่ยนขาด (transform) ระบบการเมืองโลก (geopolitics) อย่างน้อยใน ๓ ด้านใหญ่ๆ คือ (๑) ระบบอภิบาลโลกเพื่อสุขภาพ (global governance for health) (๒) ปัจจัยกำหนดสุขภาพ (determinants of health) และ (๓) ขจัดการครอบงำในรูปแบบใหม่ๆ (decolonization)

จุดแข็งของ PMAC คือ เราไม่เข้าใครออกใคร ไม่เล่นการเมืองโลกเพื่อผลประโยชน์ของฝ่ายใด แต่เพื่อสันติและสุขภาวะของคนทั้งโลก หวังเป้าหมายความเท่าเทียมกัน เราจึงอยู่ในฐานะที่จะสื่อสารอย่างตรงไปตรงมา โดยต้องหาทางสื่อสารด้วยเรื่องราวของตัวอย่าง เน้นตัวอย่างเชิงบวก ซึ่งผมคิดว่าเป็นความท้าทาย เพราะทีมร่วมจัดการประชุมดูจะเป็นนักทฤษฎีหรือนักอุดมการณ์มากกว่านักปฏิบัติ

ผมไปร่วมประชุมในฐานะนักเรียน (แก่) หวังทำความเข้าใจเรื่องที่เป็น wicked problem ยิ่งนี้ มาที่โตเกียวยังงงๆ หวังว่าการประชุมในเดือนหน้าที่ มงเทรอซ์ สวิตเซอร์แลนด์ และในเดือนกันยายน ที่นครนิวยอร์ก จะช่วยให้ผมกระจ่างมากขึ้น ว่าจะใช้ PMAC 2024 ขับเคลื่อนการเปลี่ยนขาดระบบการเมืองโลกได้อย่างไรบ้าง

PMAC 2024 เพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนขาดระบบการเมืองโลก โดยใช้ soft power ... พลังปัญญา และพลังของความเชื่อถือไว้วางใจต่อกันและกัน

ข้างบนนั้น เขียนก่อนการประชุม ในการประชุม มีการทำความตกลงแก้ปัญหาความซ้ำซ้อน ของ ๓ Subtheme ที่ไปตกลงกันหลังการประชุมเมื่อวาน แล้วทำความเข้าใจรายละเอียดของแต่ละ Subtheme และรับฟังผลการประเมิน PMAC 2023 เลิกก่อนเที่ยงเล็กน้อย

กลับมาสะท้อนคิดที่บ้านว่า ผมเป็นประธานการประชุมที่แปลกมาก คือ เป็นประธานที่ไม่ต้องทำหน้าที่ประธาน มีคนอื่นช่วยกันทำหน้าที่อย่างกุลีกุจอ เพราะรู้กันว่าประธานมาเรียนมากกว่ามาทำหน้าที่ประธาน แต่ละช่วงของการประชุม จึงมีประธานจากต่าง Co-host ผมไม่ต้องทำอะไรเลย นอกจากมอบของขวัญแก่หน่วยงานเจ้าภาพ คือเป็นงานที่ไม่ต้องใช้สมอง เขารู้ว่าสมองของประธานอายุเลย ๘๐ ทำอะไรไม่ได้มากแล้ว

การได้ทำหน้าที่ประธานที่ทำหน้าที่ฟัง จด ซักถามนอกเวที และทำความเข้าใจภาพใหญ่ ร่วมกับทำความเข้าใจประเด็นย่อย หรือรายละเอียด ตีความสู่ “วาระซ่อนเร้น” (hidden agenda) ที่แสดงออกในวงประชุม ให้โอกาสดำรงชีวิตที่มีคุณค่าของผู้สูงอายุ เลย ๘๐

วิจารณ์ พานิช

๖ เม.ย. ๖๖

ห้อง ๗๐๔ โรงแรม Grand Hill Ichigaya นครโตเกียว และห้องรับรอง ANA ที่สนามบินนาริตะ และที่บ้านปากเกร็ด