ปรัชญาบริสุทธิ์และปรัชญาประยุกต์

ปรัชญาบริสุทธิ์และปรัชญาประยุกต์

 

            ปรัชญาบริสุทธิ์ (pure philosophy) คือ ปรัชญาที่ศึกษาเกี่ยวกับความเป็นจริง (reality) และ ความจริง (truth) วิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับความเป็นจริง (reality) เรียกว่า วิชาอภิปรัชญา (Metaphysics) ส่วนวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับความจริง (truth) เรียกว่า วิชาญาณปรัชญาหรือญาณวิทยา (Epistemology) 

            ปรัชญาประยุกต์ (applied philosophy) คือ ปรัชญาที่นำเอาผลสรุปหรือคำตอบของปรัชญาบริสุทธิ์ไปตีความผลสรุปของวิชาต่าง ๆ เมื่อวิชาการต่าง ๆ แต่ละสาขาวิชาถูกคิดค้นไปจนพบปัญหาที่อธิบายไม่ได้ด้วยข้อเท็จจริง จึงเอาปรัชญาบริสุทธิ์ไปอธิบาย ตีความปัญหานั้น ๆ จึงให้เป็นปรัชญาประยุกต์ตามสาขานั้น ๆ ดังนั้น ปรัชญาประยุกต์จึงเป็นการศึกษาจากสิ่งภายนอกตัวเรา คือ รู้สิ่งอื่นที่ไม่ใช่ตัวความรู้ แต่เป็นการนำเอาความรู้ แนวความคิด ความจริงที่พิสูจน์ ค้นคว้า ที่หามาได้จากปรัชญาบริสุทธิ์ ไปผสมผสานกับศาสตร์แขนงต่าง ๆ ที่แยกออกมาจากปรัชญาเป็นศาสตร์อิสระ เช่น ปรัชญาศาสนา ปรัชญาสังคม ปรัชญาการเมือง ปรัชญากฎหมาย ปรัชญาวิทยาศาสตร์ ปรัชญาศิลปะ ปรัชญาคณิตศาสตร์ ปรัชญาภาษา ปรัชญาจิต ปรัชญาประวัติศาสตร์ เป็นต้น ซึ่งแยกสาขาออกมามากมายตามสาขาวิชาแต่ละวิชา กล่าวคือ เป็นปรัชญาที่นำเอาปรัชญาบริสุทธิ์ไปประยุกต์กับวิชาการอื่น ๆ แล้วกำหนดชื่อตามโดยใช้วิชานั้น ๆ เป็นตัวยืน