ตลาดนัดสาวะถี สู่วิถีสะอาด “นุ่งสิ่น ถือกะต่า มาตลาด เด้อพี่น้อง” ตอน 1

ตลาดนัดสาวะถี สู่วิถีสะอาด “นุ่งสิ่น ถือกะต่า มาตลาด เด้อพี่น้อง” โดยภาคีเครือข่ายชุมชนสาวะถี ร่วมกับโครงการ Spark U ภายใต้แผนงานสื่อศิลปวัฒนธรรมสร้างเสริมสุขภาพ สสส. ที่โรงเรียนบ้านสาวะถี ตำบลสาวะถี อำเภอเมืองขอนแก่น ในเย็นวันอาทิตย์สิ้นเดือนกุมภาพันธ์ 2564 กิจกรรมย่ำค่ำมากมาหลายมิติ แต่มีจุดเน้นสำคัญของงานคือ “การจัดการขยะโดยชุมชน” เพื่อลดขยะพลาสติกและขยะที่กำจัดยากในชุมชน โดยการมีส่วนร่วมแบบ “บวร.+” บ้าน วัด โรงเรียน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

แม่หน่อย สุมาลี สุวรรณกร ชวนให้นุ่งสิ่น ถือกะต่า มาตลาด ผมปฏิเสธการนุ่งสิ่น (ซิ่น/ผ้าถุง) แต่นุ่งโสร่ง สวมเกิบคีบ หิ้วกะต้า ไปตลาด ตลาดชุมชนเล็ก ๆ ที่ครึกครื้นด้วยกิจกรรมของชุมชนต่าง ๆ มีผักสด ผลไม้ตามฤดูกาล ขนมพื้นถิ่น และอาหารพื้นบ้าน ให้เลือกซื้อ ลองชิมมากมายหลายชนิด ตลาดไม่ได้ปลอดขยะ แต่เป็นตลาดลดปริมาณขยะ เพราะเราไม่สามารถปฏิเสธการมีอยู่ของพลาสติกได้ แต่เราช่วยกันลดการใช้พลาสติกได้ ใช้เท่าที่จำเป็น รวมถึงการจัดการมากขึ้น “แยกขยะ” เพื่อง่ายต่อการจัดการและลดต้นทุนการทำลาย การนำขยะกลับมาใช้ประโยชน์/การใช้ซ้ำ/การนำไปประดิษฐ์เป็นของใช้ในชีวิตประจำวันที่ใช้ได้จริง หันไปใช้วัสดุธรรมชาติ เมื่อเป็นขยะ สามารถย่อยสลายได้ง่าย นำไปทำประโยชน์ เช่น ปุ๋ยพืชสด/ปุ๋ยหมักได้ด้วย

บ้านสาวะถี มีการจัดตั้งกองทุนฌาปนกิจสงเคราะห์ขยะ ที่นำเงินรายได้ ดอกผลจากการจัดการ “กองทุนขยะ” ผันไปช่วยเหลือครอบครัวของสมาชิก การเข้ามามีส่วนร่วมของชุมชน ทั้ง บ้าน คือชาวบ้าน วัด องค์กรศาสนาที่อยู่ในชุมชน เข้ามาให้ข้อคิดและชี้นำการจัดการ โรงเรียน ที่เข้ามามีส่วนร่วมสำคัญในการปลูกฝังค่านิยมและเป็นต้นแบบของการนำขยะมาใช้ประโยชน์หรือการจัดการขยะและลดขยะจำพวกพลาสติก

ผมชื่นชมที่ตั้งเป้าหมายของโครงการที่เอาปริมาณขยะมาตั้งเป้าหมายร่วมเพื่อลด ลด ลด จากเดิม 6 ตันต่อปี เหลือ 5 ตัน 4 ตัน 3 ตัน ตามระยะเวลาของการดำเนินโครงการ และเข้ามามีส่วนสำคัญในการกำหนดนโยบายขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น... คงไม่ได้คาดหวังจะได้รับรางวัลจากหน่วยงานใดในโลกมากไปกว่า รางวัลที่ชุมชนได้รับคือขยะน้อยลง มลพิษน้อยลง รวมถึงงบประมาณที่ชุมชนและเทศบาลต้องจ่ายสำหรับการจัดการขยะที่ลดลง ทำให้มีงบประมาณไปทำประโยชน์อื่น เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของชุมชนคนสาวะถี

สาวะถีจึงไม่ได้มีเพียงศิลปะและวัฒนธรรมที่เป็นภูมิปัญญาและมรดกจากบรรพกาล หากแต่สาวะถีกำลังทำปัจจุบันให้งดงามตามวิถีของสุขภาพของคนในชุมชน มีคนนอกอย่าง Spark U สสส. ไปร่วมขับเคลื่อนและสร้างแรงบันดาบใจให้ชุมชน...สาวะถี

1 มีนาคม 2564

[แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช]

เป็นโครงการที่ดีค่ะ