ชีวิตที่พอเพียง 3679. เออร์เนสตฺ เฮมิงเวย์ : บันทึกชีวิต การทำงาน ผลงาน

หนังสือแปล เออร์เนสตฺ เฮมิงเวย์ : บันทึกชีวิต การทำงาน ผลงาน น่าอ่านมาก สำหรับคนที่เฝ้าฝึกเขียนให้น่าอ่านอย่างผม    เพราะเผยวิธีการที่เฮมิงเวย์ฝึกฝนตนเองด้านการเขียนในสมัยยังหนุ่ม และไม่มีชื่อเสียง     รวมทั้งบอกให้เราเห็นสภาพความเป็นอยู่ของคนจนในปารีสสมัยร้อยปีก่อน    โดยเฉพาะบ้านเช่าที่ไม่มีห้องน้ำห้องส้วม    และส้วมถังยังเป็นของธรรมดาสำหรับยุคนั้น    

ชีวิตคนจนไม่ว่าสมัยไหน มีความหวังอยู่ที่การพนัน    และการพนันที่เขาเอ่ยถึงบ่อยคือพนันม้า    ที่เรียกให้ดูดีว่าการแข่งม้า    คือแฝงภาพการกีฬา    

ผมสนใจกระแสเมื่อร้อยปีก่อน    ที่โลกตะวันตกถือกันว่าใครต้องการเป็นศิลปินใหญ่ ต้องไปใช้ชีวิตสร้างผลงานที่ปารีส    เป็นกระแสเรียนรู้ฝึกฝนจากการปฏิบัติจริง     และสังสรรค์แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับศิลปินตัวจริง     ผมอยากรู้ว่ากระแสนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร    มันตรงกับวิทยาการเรียนรู้ (learning science) สมัยใหม่     ที่พบว่าการเรียนรู้ที่แท้จริงได้จากการปฏิบัติแล้วคิด  

หนังสือเล่มนี้เป็นผลของการคิด หลังจากการปฏิบัติผ่านไปกว่า ๒๐ ปี     เป็นผลของการคิดใคร่ครวญไตร่ตรองหลังจากเหตุการณ์ผ่านไปนานมาก    และผู้เขียนผ่านประสบการณ์ชีวิตอีกมากมาย     ผมจึงไม่เชื่อว่าเป็นเรื่องจริงทั้งหมด     แต่มันก็อิงเรื่องจริงเป็นส่วนใหญ่       

อ่านระหว่างบรรทัด ในจดหมายที่เฮมิงเวย์เขียนถึงเพื่อน    เห็นได้ชัดเจนว่า เขาเป็นคนที่มีความคิดเป็นของตัวเอง     และในหลายเรื่องคิดไม่เหมือนคนทั่วไป     ผมติดใจมากที่เขาเขียนในหลายที่ ว่านักเขียนที่แท้ต้องเขียนเพื่อสร้างผลงานที่ดี โดยไม่เอาใจตลาด    ไม่ใช่เน้นเขียนเพื่อเงิน โดยไม่คำนึงถึงคุณภาพแท้จริงของผลงาน    น่าจะเป็นเพราะอุดมการณ์นี้ ที่ทำให้ผลงานของเขาเป็นผลงานที่มีนวัตกรรม และได้รับการยกย่องสูงมาก

ผมได้อ่านนิยายยอดเยี่ยม The Old Man and the Sea อีกครั้งหนึ่ง    หลังจากอ่านครั้งก่อนน่าจะราวๆ สี่สิบปีมาแล้ว และจำเรื่องราวไม่ได้เลย     อ่านแล้วเห็นชัดว่าการเขียนเรื่องที่ตนรู้จริง เคยผ่านประสบการณ์จริง มีพลังมาก    แต่ก็ต้องประกอบกับการเป็นคนช่างสังเกต จดจำรายละเอียด     และนำมาเขียนได้อย่างน่าติดตาม    ศึ่งหมายความว่า ผู้อ่านอ่านอย่างเร้าใจ    

การพูดกับตนเอง เป็นกลไกการเรียนรู้ที่สำคัญอย่างหนึ่ง ที่คนเป็นครูควรนำไปฝึกให้ศิษย์รู้จักใช้ประโยชน์     และในนวนิยายเรื่อง The Old Man and the Sea  เออร์เนสตฺ เฮมิงเวย์ ใช้การพูดกับตนเองในการเดินเรื่องได้อย่างลึก    นิยายเรื่องนี้มีตัวละครหลักเพียงสองคนเท่านั้น คือตาเฒ่า กับเด็กชาย    ผมไม่เคยดูหนังเรื่องนี้ ลองค้นดูใน YouTube  พบ ที่นี่ ได้ดูสมใจ    และได้เห็นวิธีทำให้เรื่องน่าสนใจเมื่อทำเป็นภาพยนตร์ด้วย

ขอขอบคุณ นพ. เนตร รามแก้ว  บรรณาธิการสำนักพิมพ์คนบ้าหนังสือ ที่กรุณาส่งหนังสือมาให้

วิจารณ์ พานิช  

๑๐ เม.ย. ๖๓