ชีวิตที่พอเพียง 3570. ประสบการณ์ที่ให้ความหมายต่อชีวิต

บทความเรื่อง Emotionally Extreme Experiences, Not Just “Positive” or “Negative” Experiences, Are More Meaning in Life (1)  ใน Scientific American Mind ฉบับเดือน พฤศจิกายน ๒๕๖๒    บอกว่านักจิตวิทยามักศึกษาประสบการณ์ที่ให้ความหมายต่อชีวิต โดยดูที่พื้นฐาน (valence) ทางอารมณ์    ว่าเป็นอารมณ์บวกหรืออารมณ์ลบ   

นักจิตวิทยาที่มุ่งศึกษาอารมณ์บวก ก็ให้หลักฐานที่พิสูจน์ว่า คนเรามีช่วงชีวิตที่มีความหมายในวันที่มีอารมณ์บวก    ส่วนนักจิตวิทยาที่มุ่งศึกษาอารมณ์ด้านลบก็ให้ผลการวิจัยว่า คนเราได้เรียนรู้มากในช่วงที่เครียด ต้องหาทางเผชิญหรือเอาชนะปัญหา    นักจิตวิทยาสองกลุ่มนี้ ต่างก็มองโลกด้านเดียว   

ผู้เขียนบทความอ้างถึงรายงานผลการวิจัยเรื่อง Some Difference between a Happy Life and a Meaningful Life โดย Roy Baumeister และคณะ (2)    บอกว่า ชีวิตที่มีความสุข กับชีวิตที่มีความหมายต่างกัน    และผลงานวิจัยเรื่อง Emotionally extreme life experiences are more meaningful (3)    โดย Sean C. Murphy & Brock Bastian    บอกชัดว่า ประสบการณ์ทางอารมณ์ที่รุนแรง ไม่ว่าด้านบวกหรือลบ มีความหมายสูงต่อชีวิต

ข้อสรุปนี้มาจากงานวิจัย ๓ ชิ้น    ที่ผมจะไม่ขยายความ    แต่จะขอเอ่ยถึง  “peak experiences”  ที่ Abraham Maslow เอ่ยถึงในหนังสือ Religions, Values, and Peak Experiences (4), (5)  ที่เขียนตั้งแต่ปี 1964   และมีการจัดพิมพ์ใหม่ในปี 2014   หลังจากท่านเสียชีวิตเมื่อปี 1970   ที่บอกว่าประสบการณ์ที่รุนแรง ไม่ว่าในทางใด    เป็นเครื่องหล่อหลอมชีวิต    หรือเป็นตัวกำหนดตัวตนของคนเรา  

วิจารณ์  พานิช

๑๙ ต.ค. ๖๒