เรียนรู้ประวัติศาสตร์ฐานพุทธ: จากอินเดียสู่เอเชีย ชมพูทวี ๑

พระพุทธโฆษาจารย์ ป. ประยุตโต ได้เล่าเรื่องประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกับความเป็นมาของหลักคำสอนของพุทธศาสนา ได้อย่างน่าฟังยิ่ง  ผมฟังและจับประเด็นแบบสด ๆ เพื่อประเทืองปัญญาของตนเอง นำมาบันทึกแลกเปลี่ยนไว้ ให้นักอ่านครับ 

เยรูซาเลมเมืองศักดิ์ต้นกำเนิดแห่งความขัดแย้ง

• อัฟกานิสถาน เคยเป็นแดนพระพุทธศาสนา จะเห็นจากที่มีพระพุทธรูป
• อัฟกานิสถาน ตั้งอยู่ในดินแดนของชมพูทวีป ชมพูทวีปประกอบด้วยแคว้น ๑๖ แคว้น  เริ่มจากตะวันออกนับไปเรื่อย ได้ดังนี้ 
• แคว้นอังคะ คือบังคลาเทศในปัจจุบัน 
• แคว้นมคธ  ซึ่งเป็นแคว้นคู่กับอังคะ
• แคว้นกาสี  มีเมืองหลวงชื่อ เมืองพาราณสี
• แคว้นโกศล มีเมืองหลวงชื่อ สาวัตถี คู่กับแคว้นกาสี 
• แคว้นวัชชี  เป็นมหาอำนาจในยุคพุทธกาล มีเมืองหลวงชื่อ เวสาลี
• แคว้นมัลละ มีเมืองหลวงชื่อ กุสินารา  เมืองที่ประพุทธเจ้าปรินิพพาน 
• แคว้นเจตี ไม่ค่อยมีชื่อเสียง
• แคว้นวังสะ มีเมืองหลวงชื่อโกสัมพี  เมืองสำคัญของกามนิตรวาสิถี 
• แคว้นกุรุ 
• แคว้นปันจาละ
• แคว้นมัจฉะ
• แคว้นเจนละ
• แคว้นอัสกะ
• แคว้นอวันตี มีชื่อเสียงเรื่องกามนิตรวาสิถีด้วย มีเมืองหลวงชื่อ อุตเชนี 
• แคว้นคันธาละ  มีเมืองหลวงชื่อตักสิลา เป็นเมืองของอาจารย์ทิศาปาโมกข์ เช่น หมอชีวก  ฯลฯ ปากีสถาน อัฟกานิสถาน อยู่ในแคว้นนี้เอง 
• แคว้นกัมโพชะ อยู่เหนือสุดต่อกับอาเซียร์กลาง 
• เยรูซาเลม เป็นเมืองศักดิ์สิทธิ์ของ ๓ ศาสนา ได้แก่ ยิว อิสลาม และคริสต์  แต่แทนที่จะปรองดองกับเป็นเหตุให้รบกันมาเป็นพันปี 
• ดินแดนแถบประเทสอิสราเอล พวกยิวเคยอยู่มาก่อนราว ๆ ๔,๐๐๐ ปีก่อน  ต่อมาเกิดความแห้งแล้งจึงอพยบไปอยู่อิยิปต์  
• กษัตรย์ฟาโรว์ เกรงจะศูนย์เสียพื้นที่ให้กับยิว จึงจับคนยิวเป็นทาส สร้างปีรามิดในยุคที่อาราจักโรมันรุ่งเรือง 
• ประมาณ ๑,๒๐๐ ปี ก่อนคริสต์จักราช  ได้มีคำทำนายว่า คนยิวจะมีผู้นำที่เข้มแข็งมาเกิด แล้วจะพาคนยิวให้ยิ่งใหญ่ กษัตริย์ฟาโรว์จึงรับสั่งให้ฆ่าเด็กยิวทั้งหมด  
• แต่มีเด็กคนหนึ่งที่รอดมาได้ ซึ่งภายหลังก็คือโมเสส แม่ได้ลอยแพให้มาตายเอาดาบหน้าในตะกร้าลอยน้ำไป ตะกร้าลอยน้ำไปติดตาข่ายที่ใช้ป้องกันความปลอดภัยให้เจ้าหญิงชาวอิยิปต์ 
• เจ้าหญิงเกิดความเอ็นดู เลยเก็บไปเลี้ยงในวัง เมื่อโตขึ้นก็ได้เป็นใหญ่เป็นโต คอยช่วยเหลือคนยิว และพาชาวยิวหนีออกจากอิยิปต์ ข้ามรีซซี รอดการตามล่าของกองทัพอียิปต์ที่ถูกน้ำขึ้นท่วมตายหมด 
• เมื่อข้ามไปได้ แต่เจอกับความแห้งแล้งของทะเลทราย  คนเริ่มขาดวินัย โมเสสจึงขึ้นไปยอดเขา กลับลงมาบอกว่า ได้ไปพบกับพระเจ้า  พระยะโฮวา  ได้รับสั่งว่า ให้ทุกคนปฏิบัติตามบัญญัติ ๑๐ ประการ  ทำให้คนยิวมีความหวัง มีระเบียบวินัย เชื่อว่าโมเสสก็คือพระศาสดาของศาสนายิว  เข้าไปอาศัยอยู่ในแผนดินที่เป็นปาเลสไตล์และอิสราเอลในตอนนี้ 
• ต่อมาก็แตกออกเป็นสองอาณาจักร คือ อาณาจักรยิวและอาณาจักรยูดา (หรือจูดา ก็คือ จอร์แดนในปัจจุบัน)
• ต่อมาถูกชนชาติอื่น ๆ เวียนมาปกครองคนยิวหลายครั้ง จนกระทั่งอาณาจักรโรมันเข้ามาปกครอง  
• ในสมัยของออกัสตัสซีซาร์  จักรพรรดิของโรมัน พระเยซูเกิดขึ้นในยุคนี้ อายุประมาณ ๑๒ กว่า - ๒๗ ปี  ประวัติหายไป 
• พระเยซูอายุ ๓๐ เริ่มสอน ถูกจักรวรรดิโรมันอิจฉา  ถูกลูกศิษย์ของตนคนหนึ่งหักหลัง โรมันสืบสวนและตัดสินให้ตรึงไม้กางเขน  ท่านสอนอยู่เพียง ๓ ปีเท่านั้นเอง  แสดงว่าท่านสิ้นชีพตอนพระชนม์มายุเพียง ๓๓ ปี 
• ในช่วงประวัติที่หายไปของพระเยซูคริสต์ อายุ ๑๒ -๒๗ ปีนั้น มีการค้นคว้ามากมาย มีอธิบายไว้หลายทาง 
• ทางหนึ่งบอกว่า ในช่วงนั้นท่านมาเรียนรู้ศาสนาพุทธที่ชมพูทวีป  ท่านนับถือศาสนาพุทธ และไปสอนคำสอนของพุทธ  แต่คำสอนคริสต์ในขณะนี้เป็นคำสอนที่คิดขึ้นใหม่ 
• ในช่วงที่โรมันเป็่นใหญ่นี้ ชาวคริสต์ถูกกำจัดเป็นจำนวนมาก จนกระทั่งประมาณปี ค.ศ. ๓๐๐  กษัตริย์คอนสแนตินของโรมัน กลับหันมานับถือคริสต์เสียเอง หลังจากนัน ศาสนาคริสต์กลายมาเป็นศาสนาประจำชาติไป  จึงเริ่มการกำจัดผู้ต่อต้านคริสต์บ้าง 
• อีกประมาณ ๓๐๐ ร้อยปีต่อมา มีเมืองใหญ่เมืองหนึ่งชื่อ เมืองเมกกะ อยู่ใต้นครเยรูซาเลมลงมาประมาณ ๑,๒๐๐ กิโลเมตร มีชายชื่อมูฮัมหมัด ซึ่งต่อมาก็คือศาสดาของศาสนาอิสลาม แต่ถูกขับไล่ไปอยู่เหนือเมืองเมกกะประมาณ ๓๐๐ กิโลเมตร ชื่อเมืองมาดินะ ก่อนจะกลับมาทำสงครามได้เมืองเมกกะคืน ท่านเผยแผ่ศาสนาอยู่จนปี ค.ศ. ๖๓๒ ปี 
• ศาสนาอิสลามจึงเกิดขึ้น หลังจากคริิสตศักราช ๖๓๒ ปี  ก่อนเสด็จขึ้นสู่สวรรค์ที่เมืองเยรูซาเลม เยรูซาเลมจึงเป็นเมืองศักดิ์สิทธิ์ของอิสลามด้วย 
• กาหลิบ ผู้สืบทอดต่อจากพระมูฮัมหมัด ก็ทำสงครามขยายดินแดนเรื่อยมาก จนป ค.ศ. ๖๔๐ จึงสามารถตีเอาชนะโรมันได้ครองเมืองเยรูซาเลม 
• ชาวมุสลิมครองเมืองเยรูซาเลมเรื่อยมาอีกกว่า ๔๐๐ ปี ในขณะที่ทางคริสต์ที่มีโป๊ปเป็นใหญ่ มีอำนาจมาก สามารถสั่งลงโทษกษัตริย์ได้ 
• ค.ศ. ๑,๐๙๙ โป๊ปพระองค์หนึ่ง มีดำริว่า จะไปตีเอาเมืองเยรูซาเลมกลับมา เกิดสงครามเยรูซาเลมกลับมา และปกครองอยู่เกือบร้อยปี  ก่อนจะถูกตีกลับเป็นของมุสลิม  ตีกลับไปกลับมาแบบนี้ ๘ ครั้ง แต่ส่วนใหญ่ก็ปกครองโดยชาวมุสลิมเป็นหลัก
• สงครามโลกครั้งที่ ๑ อังกฤษเข้ามาปกครองเยรูซาเลม  เห็นว่า มีชาวยิวอยู่จำนวนหนึ่งสัก ๑๐ เปอร์เซ็นต์ มีความคิดว่า น่าจะมีดินแดนสำหรับชาวยิวเพราะมีประวัติศาสตร์ดังกล่าวมา จึงเปิดโอกาสให้ชาวยิวอพยพเข้ามา เป็นที่มาของอิสราเอล  อังกฤษปกครองจนสิ้นสมัยสงครามครั้งที่ ๒ เกิดสหประชาชาติ 
• เนื่องจากมีปัญหาความขัดแย้งมาก จึงยกให้สหประชาชาติแก้ปัญหา ในปี ๑,๙๔๗ สหประชาชาติจึงมีมติให้แบ่งพื้นที่กันเป็นปาเลสไตล์ และอิสราเอล  
• ปี ๑,๙๔๘ อิสราเอลประกาศตั้งรัฐใหม่ขึ้น  ทำให้มุสลิมไม่ยอมรับจึงรวมกันยกทัพเข้าตี แต่ปรากฎว่า อิสราเอลชนะ และได้ดินแดนเพิ่มขึ้น  ... เกิดสงครามยืดเยื้อต่อมาจนถึงปัจจุบัน 
• ครั้งหนึ่งอิยิปต์ทำสงครามต้องการยึดอิสราเอล แต่ก็แพ้ไปเพียง ๖ วัน เรียกว่า "สงคราม ๖ วัน" 

ประเด็นอื่น ๆ

• คนไทยยกย่องฝรั่งเพราะไม่เคยถูกปกครองโดยฝรั่ง
• ประเทศที่เคยถูกฝรั่งปกครองมาก่อนจะไม่ยกย่องฝรั่ง เช่น ศรีลังกา ฯลฯ  ไม่เหมือนคนไทย
• สิ่งที่ทำให้เกิดนิกายโปแตสแต็นคือ โป๊ปจะสร้างวิหารเซสท์ปีเตอสเบิร์ก จึงขายตั๋วบุญ  มาตินลูเทอร์ไม่เห็นด้วย จึงประท้วง และได้รับการสนับสนุนจากเจ้าชายจากเยอรมัน จึงเกิดสงครามรบกันมามากมาย ยาวนานกว่า ๓๐ ปี เรียกว่า เทอร์ตี้เยียสวอร์ 
• พระเจ้าแผ่นดินอังกฤษองค์หนึ่งชื่อเอ็ดเวิร์ด จะไปแต่งงานกับแม่ม่าย โป๊ปไม่เห็นด้วย จึงแยกนิกายออกมาอีก ชื่อ นิกายอากริข่าน (Anglican) แล้วกำจัดชาวคาทอลิก 
• ลูกสาวของกษัตริย์เอ็ดเวิร์ดองค์หนึ่งขึ้นเป็นใหญ่ในคาทอลิก จึงกำจัดพวกโปรแตสแต็นต์ ราษฎรหนีภัยไปที่เนเธอแลนด์ และหนีไปอเมริกา เป็นผู้บุกเบิกศาสนาที่นั่น  
• ตั้งแต่ยุคเลเนอร์ซองค์มา ศาสนาคริสต์ก็ถูกแยกออกจากการเมืองการปกครองและค่อยเสื่อมลง 

ท่านสรุปว่า การแสดงความเห็นนั้น ต้องมีความรู้จริง ถ้าจะวิจารณ์อะไรต้องหาความรู้ก่อน จุดเด่นของฝรั่งคือ "การหาความรู้" ไม่ใช่ "แสดงความคิดเห็น" การคิดต้องคิดบนฐานของความรู้ คิดอย่างมีเหตุมีผล 

[[email protected]]

Thank you for this ‘synthesis’ of histories of religions.It is indeed very interesting. But for the sake of other readers and ‘correctness’ of this ‘data source’, may I suggest some editing?

For examples:- เมืองพาลาณสี (พาราณสี บาลี: Bārāṇasī พาราณสี; สันสกฤต: Vārāṇasī วาราณสี)- เมืองที่ประพุทธเจ้าปรินิพพาน- โกสัมพี เมืองสำคัญของกามนิตรวาสิถี (วาสิฎฐี)- มูฮัมหมัด ซึ่งต่อมาก็คือศาสนาของศาสนาอิสลาม (ศาสดา : ผู้ตั้งลัทธิศาสนา)- ผู้สืบทอดต่อจากพระมูฮัมหมัด (need to verify correct ‘title’ in Thai)- นิกายอังกริค่าน แล้วกำจัดพวกคาทอลิก (please check Thai for Anglican, Catholic)- ชาวยิวอพยลเข้ามา เป็นที่มาของอิสรเอล…We need to do this to increase our precision in our knowledge (and data). Our children (and learners) deserve better. Should we not try to be/do our best?…มูฮัมหมัด ซึ่งต่อมาก็คือศาสนาของศาสนาอิสลาม เริ่มสอนว่าคำสอนของอิสลาม …กาหลิบ ผู้สืบทอดต่อจากพระมูฮัมหมัด …อิสราเอล …นิกายอังกริค่าน แล้วกำจัดพวกคาทอลิก …ยุคเลเนอร์ซองค์…ศาสดา ผู้ตั้งลัทธิศาสนา