นวัตกรรมแรกในการวัด "สิ่งนามธรรม" ที่ได้รับการยอมรับที่สุดคือ มาตรวัดของลิเคิร์ท (Likert rating scale) ... ขออภัยที่ไม่อ้างอิงเพราะใคร ๆ ก็รู้ และสืบดูได้ง่ายยิ่งนัก) ... ผมทำภาพนี้ขึ้นเพื่อจะสื่อสารกับคนทำงานวัดคุณธรรมจริยธรรมของนิสิตต่อไป
หลักสำคัญ
ลิเคิร์ท นิยาม เจตคติตามนิยามของเทอร์สโตน (Thurstone) ที่กำหนด เจคติให้มีเพียงองค์ประกอบด้วย คือ ความรู้สึกหรืออารมณ์หรือความคิดที่มีต่อสิ่งหนึ่ง ดังนั้น การสร้างเครื่องมือของลิเคิร์ท จึงมุ่งถามตรง ๆ ลงไปที่ "ความรู้สึก" หรือ "ความคิด" ("ความเห็น") ซึ่งเป็นข้อคำตอบออกจากใจของผู้ถูกถาม โดยถามทำนองว่า ท่านเห็นด้วยกับสิ่งที่กำหนดในระดับใด ให้เลือกได้ ๕ ระดับ หรือ ๗ ระดับ (พัฒนาขึ้นภายหลัง) ดังภาพว่าเห็นด้วยอยู่ในระดับใด ก่อนจะตีความหมายเทียบกับเกณฑ์ต่อไปนี้
จริง ๆ ท่านก็พบเห็นและคุ้นชินอยู่แล้ว ... ใช่ไหมครับ
โดยผู้ออกแบบเครื่องมือวัด จะต้องกำหนด เกณฑ์ ๕ ระดับของผลการวัดไว้ก่อนล่วงหน้า และผ่านกระบวนการพัฒนาเครื่งอมือก่อนการนำไปใช้ เช่น กำหนดเกณฑ์ ๕ ระดับ ดังนี้
- ๔.๕๐ - ๕.๐๐ อยู่ในระดับ มากที่สุด
- ๓.๕๐ - ๔.๔๙ อยู่ในระดับ มาก
- ๒.๕๐ - ๓.๔๙ อยู่ในระดับ ปานกลาง
- ๑.๕๐ - ๒.๔๙ อยู่ในระดับ น้อย
- ๐.๐๐ - ๑.ู๔๙ อยู่ในระดับ น้อยที่สุด
ขอเพิ่มเติมภาพตัวอย่าง การนำแนวคิดของลิเคิร์ทไปใช้ในการวัดเจคติแบบต่าง ๆ เช่น วัดคุณภาพ วัดความถี่ เป็นต้น
