สมการความพอเพียง (ตีความจากการฟังคลิป ดร.วิวัฒน์ ศัลยกำธร)
ขอบคุณและอนุโมทนาบุญกับ Youtube ที่ทำให้การเรียนรู้จากผู้อื่นเป็นเรื่องง่ายยิ่งนัก อินเตอร์เน็ตทำให้เราเข้าสู่ยุค "ครูไม่รู้จักศิษย์" เรียบร้อยแล้ว ... เข้าใจว่า ขณะนี้มีศิษย์แบบ "ครูพักลักจำ" แบบผมนี่...นับไม่ถ้วนแล้ว
ที่มาของสมการความพอเพียง
- ท่าน อ.ยักษ์ ไม่ได้นำเสนอสมการนี้ ผมเป็นคนตีความจากการฟังคลิปอธิบายต่างๆ ที่ท่านสอนในยูทูปเอง (ดูบันทึกแนะนำคลิปที่ผมดูที่นี่) ... ดังนั้นหากท่านเห็นว่าไม่ถูกอย่างไร ให้เข้าใจว่าท่านไม่ได้บอกคำว่า "สมการความพอเพียง" นี้นะครับ
- อ.ยักษ์ ท่านจะพูดบ่อยๆ (ย้ำว่าพูดในคลิป) ว่า การอธิบายศาสตร์พระราชาหรือหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วย "๓ ห่วง ๒ เงื่อนไข" นั้นไม่สามารถจะสื่อสารศาสตร์พระราชาหรือปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้ (การใช้ไดอะแกรม ๓ ห่วง ๒ เงื่อนไข ๔ มิติ ที่เห็นกันทั่วไป เป็นความพยายามของนักวิชาการที่ต้องการสื่อสารถ่ายทอด) ให้หยุดเสียที... ผมเข้าใจว่า อธิบายแบบไหนก็ไม่ผิด หากเข้าใจและระเบิดออกมาจากภายในใจจริงๆ
- คำถามคือ ถ้าทดลองสังเคราะห์คำสอนตามแนวทาง อ.ยักษ์ ให้ออกมาเป็นสูตร (เหมือน ๓-๒-๔ คือ สามห่วง สองเงื่อนไข สี่มิติ) จะได้ "สมการความพอเพียง" เป็นอย่างไร
- อ.ยักษ์ เน้นว่า
- ความพอเพียง นั้นเป็น "ผล" ไม่ใช่ "เหตุ"
- ความพอเพียง คือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ซึ่งจะทำให้เกิดผลที่สุดคือความสมดุลและพร้อมรับการเปลี่ยนแปลง หรือก็คือ ความยั่งยืน
- ดังนั้น ๓ ห่วง ก็คือ "ผล" ไม่ใช่ "เหตุ" การเอาผลมาอธิบาย จึงยากที่จะเข้าใจจนสามารถนำไปปฏิบัติได้จริง และสิ่งที่พูดกันนั้นใครๆ ก็พูดได้ เปรียบเสมือนคนไม่ดี (หรือพระไม่ดี) เอาธรรมะหรือความดีของพระพุทธเจ้ามาสอน
- การสอนศาสตร์พระราชาหรือ ปศพพ. ต้องเน้นไปที่ "เหตุ" เหตุที่นำมาสู่ "ผล" ต้องสอนด้วยการลงมือปฏิบัติด้วยตนเองเสียก่อน สอนด้วยการเป็นแบบอย่าง
- "เหตุ" ของความพอเพียงคือ "ความรู้" และ "ความดี" (ความดีก็คือมีคุณธรรม) ดังนั้น จึงสามารถเขียนเป็นสมการความพอเพียงเป็น ความรู้ + ความดี = ความพอเพียง
- วิธีอธิบายสมการพอเพียง
- ความรู้ ... จะทำอะไรต้องมีความรู้ ต้องใช้ความรู้ เริ่มจาก
- รอบรู้ คือ รู้จักตนเอง รูู้ศักยภาพของตนเอง รู้จักประมาณในตนเอง รู้ลึกรู้ละเอียดในสิ่งที่จะทำ รู้เช่น จะเลี้ยงกุ้งต้องรู้เรื่องกุ้ง รู้วงจรชีวิตกุ้ง รู้วิธีการเลี้ยงกุ้ง ฯลฯ รู้รอบและรู้กว้างขวางในสิ่งที่เกี่ยวข้องครอบคลุม ๔ มิติ
- รอบคอบ เมื่อจะลงมือทำอะไร ต้องรอบคอบ รอบคอบในการใช้ความรู้ คิดพิจารณาถึงเหตุผล มีเหตุมีผลในการลงมือทำ
- ระมัดระวัง คือ จะต้องระมัดระวังในการลงมือทำ วางแผนป้องกันเหตุหรือความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น อย่างรอบด้านครอบคลุม ๔ มิติ
- ความดี ... ต้องเป็นผู้มีคุณธรรม
- คุณธรรมกำกับใจคือ ความซื่อสัตย์ สุจริต ก่อนจะทำอะไรต้องคิดพิจารณาเรื่องนี้ก่อน
- คุณธรรมที่สำคัญที่สุดคือ "ความเพียร" ก็คือ การลงมือทำด้วยตนเอง พึ่งตนเอง และมีความขยันและอดทน
- เมื่อสามารถพึ่งตนเองได้แล้ว ก็ให้เอื้อเฟื้อ แบ่งปัน ผู้อื่น
ความเห็น (4)
ผมรู้สึกชื่นชมอาจารย์จริงๆ สุดหัวใจเลย..ขอบคุณที่ทำให้ได้ความรู้มากมาย ขออนุญาตนำไปเผยแพร่ต่อนะครับ
ขอคุณอาจารย์มากๆ ครับ สำหรับบทความดีๆ แต่จะดีมากขึ้นควรระบุถึงระดับความรู้ และคุณธรรมนั้นว่าระดับใดจึงจะนำความสู่ความพอเพียงได้ เพราะไม่เช่นั้นทุกคนอาจทึกทักเอาว่าเป็นคนพอเพียงได้ทั้งนั้น
ใช่ๆ ใช่เลยครับ ท่าน อ.ยักษ์ ท่านจะบอกไว้แทบจะทุกคลิปที่เกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า แต่ละคน แต่ละหัวโขน แต่ละอาชีพ จะมี “คุณธรรม” ประจำอยู่ ซึ่ง ความรอบรู้นั้นต้องเชื่อมโยงว่าต้องรู้ถึงหลักคุณธรรมนั้นด้วย เช่น คุณธรรมของพระมหากษัตริย์ คือ ทศพิธราชธรรม คุณธรรมของคนคือศีล ฯลฯ คุณธรรมของสามี ภรรยา ลูก ฯลฯ มีกำหนดไว้แล้วทั้งหมด…. พระพุทธองค์ทรงสอนไว้ละเอียดยิ่งนัก แม้จะเป็นเพียง ๑ กำมือเดียว ….
ขอบคุณอาจารย์มากๆ ครับ สำหรับบทความดีๆ แต่จะดีมากขึ้นควรระบุถึงระดับความรู้ และคุณธรรมนั้นว่าระดับใดจึงจะนำสู่ความพอเพียงได้ ไม่เช่นั้นแล้วทุกคนอาจทึกทักเอาว่าเป็นคนพอเพียงได้ทั้งนั้น